«Η μουσική είναι αρκετή για μια ολόκληρη ζωή, μια ολόκληρη ζωή όμως δεν αρκεί για τη μουσική», έλεγε ο Sergei Rachmaninoff και οι καιροί μας φαίνεται πως το αποδεικνύουν περίτρανα.
Το 2016, όπως και τα τελευταία 4-5 χρόνια, ήταν πολύ πλούσιο σε μουσική, ελέω και του Διαδικτύου, το οποίο προσφέρει τη δυνατότητα προβολής ουσιαστικά στον οποιονδήποτε.
Σε πολλές περιπτώσεις, το μουσικό τοπίο φαντάζει υπερκορεσμένο, σε άλλες απλά γενναιόδωρο και πολυποίκιλο. Η υπερπροσφορά μουσικής, άλλωστε, είναι καθαρά θέμα οπτικής γωνίας.
Για κάποιους είναι καταστροφική γιατί διαμορφώνει τα εκάστοτε standards και διαστρεβλώνει την αισθητική των μουσικών ειδών, γεμίζει την αγορά με «σαβούρα», για άλλους αποτελεί ευλογία, καθώς περισσότερη μουσική σημαίνει περισσότερη καλή μουσική, απλά θαμμένη κάτω από την -επίσης περισσότερη- κακή μουσική.
Ανεξάρτητα από τις δύο αυτές οπτικές γωνίες, ανεξάρτητα και από τη μοντέρνα και πιο «εναλλακτική» προσέγγιση της μουσικής παραγωγής με τις εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης (π.χ.: crowdfunding) και την αμεσότητα καλλιτέχνη-ακροατή που προσφέρει το διαδίκτυο και φαίνεται να κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος, υπάρχει η «παραδοσιακή» μουσική βιομηχανία, και -κακά τα ψέματα- σκοπός των περισσότερων καλλιτεχνών είναι να καταλήξουν με κάποιον τρόπο σε μία δισκογραφική εταιρεία, η οποία μπορεί να τους παρέχει την τεχνογνωσία της και τη διαφημιστική της δεινότητα στο δρόμο προς την καταξίωση.
Βέβαια, η παραδοσιακή μουσική βιομηχανία έχει τους κανόνες της και -ευτυχώς ή δυστυχώς- τους ακολουθεί πιστά, και, ενώ σε συγκεκριμένες περιπτώσεις φαίνεται να προσαρμόζεται στις προσταγές της εκάστοτε εποχής, σε άλλες αποδεικνύει πως στερείται ευελιξίας, πράγμα που επηρεάζει αρνητικά και την ίδια τη μουσική.
Οι κανόνες αυτοί είναι απλοί: «ό, τι πουλάει, στηρίζεται» και «το ταμείο στο τέλος πρέπει να έχει θετικό πρόσημο».
Όσο ρομαντικός κι αν είναι κανείς όσον αφορά την τέχνη της μουσικής, οφείλει να αναγνωρίσει και το προϊόν που λέγεται μουσική, το οποίο τίθεται προς κατανάλωση.
Φυσικά η μουσική είναι επάγγελμα για πολλούς ανθρώπους, από τους ίδιους τους καλλιτέχνες ως τις κυρίες με τα ταγιέρ και τους κοστουμαρισμένους κύριους πίσω από τα γραφεία HR των δισκογραφικών εταιρειών.
Και όλοι αυτοί υπηρετούν ένα σκοπό: να είναι η επαγγελματική τους στέγη κερδοφόρα. Και αυτό προϋποθέτει να προσφέρουν αυτό που απαιτεί το καταναλωτικό κοινό με ό, τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται. Εν έτη 2016, σε ένα κοινό που αναρωτιέται «ποιος είναι αυτός ο Paul McCartney δίπλα στον Kanye West;», η αλήθεια είναι, πως ξέρουμε τι συνεπάγεται…
Από την άλλη, μια άλλη μερίδα της βιομηχανίας, αυτή του non-mainstream χώρου, στην προσπάθεια της να διαφυλάξει την underground ταυτότητά της από τις ορδές των Beliebers και των λοιπών μουσικών σταυροφόρων, υποπίπτει σε ένα άλλο μεγάλο ατόπημα:
Βαφτίζει οτιδήποτε μη mainstream ως underground, πολλές φορές βιαστικά, δημιουργώντας έτσι ένα οξύμωρο σχήμα mainstream non-mainstream, το οποίο εν τέλει ευνοεί την πόλωση της ρητορικής του «αν δεν είσαι με εμάς, είσαι εναντίον μας», δημιουργεί δικούς της φανατισμένους οπαδούς και λειτουργεί εις βάρος της μουσικής έκφρασης.
Υπάρχει όμως και μια τρίτη κατηγορία, αυτή των μικρών δισκογραφικών, οι οποίες ναι μεν έχουν ως πρωταρχικό στόχο να κρατήσουν τα λογιστικά τους φύλλα σε θετικά πρόσημα, δεν είναι όμως διατεθειμένες να ξεπουλήσουν την αισθητική τους και τις αξίες τους γι’ αυτό.
Η δράση τους είναι συνήθως πραγματικά περιορισμένη, πολλές φορές δεν ξεπερνούν τον μονοψήφιο αριθμό κυκλοφοριών μέσα σε ένα έτος, αλλά οτιδήποτε κάνουν, φροντίζουν να το κάνουν σωστά και με κύριο γνώμονα την αγάπη για τη μουσική ως τέχνη πρωτίστως και ύστερα ως προϊόν.
Ακολουθούν 10+1 δισκογραφικές εταιρείες, οι οποίες -παρά τις δύσκολες συγκυρίες σε ορισμένες περιπτώσεις- κράτησαν ψηλά τον πήχη μέσα στο 2016, προσέφεραν μουσική στέγη σε καλλιτέχνες που δεν χωρούν στη mainstream αγορά της pop ή της rock/metal και μας προσέφεραν αξιόλογες κυκλοφορίες, που, υπό άλλες συνθήκες ίσως να μην έφταναν ποτέ στα αυτιά μας:
10. Pelagic Records (Γερμανία)
Στην Pelagic Records τραβήχτηκε η διαχωριστική γραμμή για το συγκεκριμένο άρθρο αναφορικά με τον ορισμό της λέξης mainstream, καθώς πρόκειται για μια εν γένει underground δισκογραφική, η οποία όμως έχει πλέον στη σύνθεσή της τα πιο μεγάλα ονόματα του χώρου.
Η δισκογραφική από το Βερολίνο ξεκίνησε το 2008 με τις πρώτες κυκλοφορίες της progressive/post κολεκτίβας The Ocean και μέσα σε λιγότερο από μία δεκαετία μετρά δεκάδες κυκλοφορίες, μερικές από αυτές να προέρχονται από τα μεγαλύτερα ονόματα της underground σκηνής. Μερικοί εξ αυτών οι MONO, Cult of Luna, Hypno5e και God Is An Astronaut.
Κοινό χαρακτηριστικό των συγκροτημάτων της Pelagic είναι η γενικότερη post ατμόσφαιρα, όμως, καθώς το ρόστερ διευρύνεται, προστίθενται νέα στοιχεία.
Οι υπεύθυνοι της εταιρείας μοιράζονται, όπως φαίνεται, και μία κοινή αντίληψη περί ποιότητας και αισθητικής, ενώ στην ιστοσελίδα της εταιρείας ξεκαθαρίζουν πως στόχος τους είναι η ποιότητα έναντι της ποσότητας των κυκλοφοριών και πως αντιμετωπίζουν την κάθε κυκλοφορία ως ένα συνολικό έργο από μουσική, μέσο, περιτύλιγμα και όχι ως απλά ένα σύνολο τραγουδιών.
Μέσα στο 2016 ασχολήθηκαν κυρίως με επανακυκλοφορίες δίσκων (Hypno5e, pg.Lost, Tiny Fingers), χωρίς να λείπουν και οι περιορισμένες αλλά προσεγμένες νέες κυκλοφορίες.
2016 Highlight: MONO – Requiem For Hell
9. Sargent House (Η.Π.Α.)
Η αμερικανική Sargent House ιδρύθηκε το 2006 από την Cathy Pellow στο Los Angeles. Η Pellow κινείται επί χρόνια στους χώρους των δισκογραφικών, καθώς εργάζεται για την Atlantic Records και είναι η μόνη πραγματικά επαγγελματίας manager της λίστας.
Το κίνητρο, όμως, για την ίδρυση της Sargent House ήταν η αγάπη της Pellow για τη μουσική και η ανάγκη για μουσικές μακριά από τα «φυσιολογικά» πρότυπα της Atlantic Records, οι οποίες δεν θα εγκρίνονταν ποτέ για κυκλοφορία σε έναν τέτοιο δισκογραφικό κολοσσό.
Το όνομα Sargent House είναι εμπνευσμένο από την ποιήτρια Lucile Palmer, η οποία χρησιμοποιούσε το όνομα στα έργα της και ήταν η πρώην ιδιοκτήτρια του κτιρίου που στεγάζει σήμερα τη δισκογραφική εταιρεία.
Μουσικά, η εταιρεία κινείται σε experimental, alternative rock μονοπάτια, όμως πολλές φορές αποκλίνει με αρκετά punk rock και progressive rock στοιχεία. Τα μεγάλα ονόματα του ρόστερ της είναι το post-rock trio των Russian Circles, οι Ιάπωνες drone/noise Boris, οι Αμερικανοί post metallers Deafheaven και η ανερχόμενη gothic/avant-garde καλλιτέχνις Chelsea Wolfe.
Η φετινή χρονιά άρχισε σχετικά αργά για τη Sargent House, με την πρώτη κυκλοφορία να έρχεται τον Απρίλιο με το 7″ single της Chelsea Wolfe, ‘Hypnos / Flame’, όμως κατάφερε στο τέλος της να μετρά πάνω από 10 κυκλοφορίες, μία εξ αυτών η επανέκδοση του ιστορικού πλέον ‘Pink’ των Boris.
2016 Highlight: Russian Circles – Guidance
8. Denovali Records (Γερμανία)
H Denovali Records εδρεύει στο Bochum της Γερμανίας και ιδρύθηκε το 2005. Η μουσική γκάμα της εταιρείας είναι αρκετά ευρεία, από ambient, experimental και drone μονοπάτια ως jazz και modern composition.
Η εταιρεία έγινε γνωστή στο ευρύ κοινό το 2011, όταν ανέλαβε την κυκλοφορία του ‘From The Stairwell’ των future jazz/experimental The Kilimanjaro Darkjazz Ensemble. Χαρακτηριστικά της εταιρείας είναι τα χρωματιστά και τα splatter βινύλια, αλλά και τα καλαίσθητα και σκοτεινά artworks.
Από το 2007 η Denovali οργανώνει και τα Denovali Festival σε Λονδίνο και Βερολίνο, με τα line-ups να αποτελούνται κυρίως από τους καλλιτέχνες που βρίσκονται υπό την αιγίδα της, αλλά και άλλους γνωστούς μουσικούς που τους πλαισιώνουν ως guests.
Χαρακτηριστικό των Denovali Festivals είναι πως ο συναυλιακός χρόνος διανέμεται ίσα στους καλλιτέχνες, χωρίς να υπάρχουν headliners με δίωρα show και opening acts με μισή ώρα στη διάθεσή τους.
2016 Highlight: Petrels – Jörð
7. Missing vinyl (Ελλάδα)
Η ελληνική VEA Music, η οποία δραστηριοποιείται στις εισαγωγές δίσκων σε φορμάτ LP και CD από το 1992, με ειδίκευση στο χώρο της psych, prog και folk των ’60s και ’70s είναι γνωστή στους μουσικόφιλους. Από τον Οκτώβριο του 2008, η θυγατρική της, Missing Vinyl, υπηρετεί το όραμα της VEA για αποκλειστικά αναλογικές επανεκδόσεις κλασικών δίσκων σε υψηλής αισθητικής και ποιότητας βινύλια 180 γραμμαρίων.
Η φετινή χρονιά, εκτός από επανεκδόσεις, περιείχε και μερικές βινυλιακές νέες κυκλοφορίες ελληνικών σχημάτων, με τους Planet Of Zeus να είναι το πιο ηχηρό όνομα και τους ιστορικούς πλέον underground post-punk Ding an sich να επανέρχονται δισκογραφικά μέσω της εταιρείας.
2016 Highlight: Ciccada – Tales mini-LP
6. R.A.I.G. Records (Ρωσία)
Η ρωσική R.A.I.G. (αρχικά των Russian Association of Independent Genres) ιδρύθηκε το 2002 και εδρεύει στη Μόσχα. Πρόκειται για μία πρωτοβουλία μουσικών με το σλόγκαν «από μουσικούς για μουσικούς» και ακολουθεί ένα σχετικά αυτοδιαχειριζόμενο μοντέλο οργάνωσης.
Το ρόστερ της εταιρείας περιέχει κυρίως συγκροτήματα από τη Ρωσία, χωρίς όμως να λείπουν και μπάντες από τις Η.Π.Α., το Ηνωμένο Βασίλειο, την Αυστραλία ή την Κροατία.
Στόχος της εταιρείας είναι η προβολή μουσικής, η οποία δύσκολα θα έβρισκε το δρόμο της προς την αγορά υπό άλλες συνθήκες και τα όποια κέρδη προκύπτουν από τις κυκλοφορίες μοιράζονται στους μουσικούς ή επενδύονται από την εταιρεία σε εξοπλισμό και σε άλλες διαδικασίες βελτίωσης ή επέκτασης των δυνατοτήτων της.
Μουσικά, οι κυκλοφορίες κινούνται ανάμεσα στους χώρους της instrumental, psychedelic, progressive και experimental, πολλές φορές και της avant-garde, ενώ οι κυκλοφορίες -κυρίως για λόγους κόστους- περιορίζονται σε CD και ψηφιακές εκδόσεις.
Παρόλο που η R.A.I.G. δεν «κόβει» δίσκους βινυλίου, δίνει ιδιαίτερο βάρος στη συσκευασία των κυκλοφοριών, με μικρά booklets και προσεγμένα artworks, παρά τις περιορισμένες δυνατότητες μιας αυτόνομης εταιρείας με μικρό fanbase. Μέσα στο 2016 η R.A.I.G. κυκλοφόρησε 4 νέους δίσκους, ενώ υπήρξαν κάποιες προσθαφαιρέσεις στο ρόστερ της, με τους Medulla να υπογράφουν με την εταιρεία και με τους Vespero, Disen Gage και The Re-Stoned να αποχωρούν κάπως επεισοδιακά τον Οκτώβριο, με τη R.A.I.G. να αφήνει αιχμές για αντιεπαγγελματική συμπεριφορά.
2016 Highlight: Vespero – Lique Mekwas
5. Labyrinth Of Thoughts (Ελλάδα)
Η ελληνική Labyrinth of Thoughts έκανε την πρώτη της κυκλοφορία το 2010 με τον doom metal δίσκο ‘Under A Torn Sky’ των Unsilence και έκτοτε δραστηριοποιείται στη χώρα μας με κυκλοφορίες αποκλειστικά σε δίσκους βινυλίου και με γνώμονα την καλή μουσική και το καλό μέσο, ενίοτε με συλλεκτικές εκδόσεις (χρωματιστά βινύλια και gatefold θήκες).
Έχοντας επανεκδώσει στο παρελθόν τους θρυλικούς πλέον psych/prog Purple Overdose (το ‘Reborn’ του ’99), Nightstalker (το ‘The Ritual’ του 2000), Μωρά στη Φωτιά (‘Θεατρίνοι’ του 1999, ‘Στο Δρόμο’ του 2005), The Last Drive και Διάφανα Κρίνα (‘Κι η Αγάπη Πάλι θα Καλεί’ του 2009) είναι ξεκάθαρη πλέον η αδυναμία της εταιρείας στην καλή ελληνική underground σκηνή, κυρίως των ’80s και ’90s.
Στην ιστοσελίδα της αναφέρεται πως ο κύριος σκοπός πίσω από τις κυκλοφορίες είναι η αγάπη για τη μουσική ως μέσο έκφρασης και η προσπάθεια στήριξης των αξιόλογων μουσικών.
Μέσα στο 2016, απευθυνόμενη σε ένα περιορισμένο κοινό και εν μέσω κρίσης, η LoT κυκλοφόρησε λίγα και καλά πράγματα, με τη βινυλιακή έκδοση του ‘Earths Collide’ των we.own.the.sky να ξεχωρίζει από τους πρωτοεμφανιζόμενους και τα ‘Just A Burn’ των Nightstalker και το ομώνυμο άλμπουμ των punk rockers Πίσσα & Πούπουλα από το 1993 να αποτελούν τα σημαντικότερα re-issues.
2016 Highlight: we.own.the.sky – Earths Collide
4. House of Mythology (Αγγλία)
H νεοσυσταθείσα δισκογραφική εταιρεία εδρεύει στην Αγγλία και είναι άμεσα συνδεδεμένη με την νορβηγική experimental κολεκτίβα των Ulver.
Επίσημα, η εταιρεία ιδρύθηκε το 2015, όμως οι συνολικά 7 κυκλοφορίες της έλαβαν χώρα μέσα στο 2016. Τα μεγάλα ονόματα του ρόστερ είναι φυσικά οι ίδιοι οι Ulver, αλλά καθεμία από τις κυκλοφορίες είναι ιδιαίτερη με τον τρόπο της, όντας όλες προσεγμένες, σε heavyweight δίσκους, με μια αποπνέουσα experimental αισθητική. Η πρώτη κυκλοφορία της δισκογραφικής με κωδικό ετικέτας HoM-001 ήταν το ‘Are You Land or Water’ των Νορβηγών KKKMO.
2016 Highlight: Laniakea – A Pot of Powdered Nettles
3. Kommun 2 (Σουηδία)
Η σουηδική Kommun 2 εδρεύει στο Malmö από το 2001 και αποτελεί στέγη των περισσότερων ανερχόμενων σκανδιναβικών psychedelic και progressive συγκροτημάτων.
Οι πληροφορίες σχετικά με τη δισκογραφική αυτή είναι περιορισμένες, όμως φαίνεται πως είναι άμεσα συνδεδεμένη με τον Σουηδό Tobias Petterson, μέλος των Agusa, The Divine Baze Orchestra, Kama Loka, Sovjet και Vilgot, όλα συγκροτήματα-μέλη της δισκογραφικής.
Η Kommun 2 μαζί με τις Electricity, Airwaves, Satellites, Tjärnen και Rotor δραστηριοποιούνται διαδικτυακά μέσω του web store Motljud και τα τελευταία χρόνια έχουν προσφέρει πολύ σημαντικούς δίσκους, μιας και στον σκανδιναβικό κόσμο φαίνεται πως η έμπνευση δεν στερεύει ποτέ.
Η Kommun 2 μέτρησε μέσα στο 2016 4 επίσημες κυκλοφορίες, φτάνοντας αισίως στον κωδικό ετικέτας K2-40 μετά από 15 χρόνια παρουσίας. Μέλη του ρόστερ της Κ2 οι Yuri Gagarin, αλλά και οι Agusa, αμφότεροι γνωστοί και αγαπημένοι στη χώρα μας.
2016 Highlight: Vårt Solsystem/Our Solar System - Världsliga Bekymmer
2. Anazitisi Records (Ελλάδα)
Η Αθηναϊκή Anazitisi Records πραγματοποίησε την πρώτη της επίσημη κυκλοφορία το 2004 όταν και έκοψε 400 δίσκους βινυλίου με τη μοναδική δισκογραφική δουλειά των Ελλήνων folk rockers Θαρσείν Χρει, της οποίας τα master tapes είχαν ξεμείνει στα ράφια για 30 χρόνια από το 1974. Έκτοτε η δισκογραφική εταιρεία έχει αναλάβει να επανασυστήσει στο κοινό χαμένα διαμάντια των δεκαετιών του ’70 και του ’80, τα οποία δεν είδαν ποτέ το φως της μουσικής αγοράς, είτε λόγω της πολιτικής κατάστασης είτε λόγω των μουσικών συμπλεγμάτων της εποχής.
Ο κατάλογος της Anazitisi είναι ήδη αρκετά μακρύς και περιέχει θρυλικά εγχώρια ονόματα όπως οι Ακρίτας, οι Socrates Drank The Conium, οι Poll του Κώστα Τουρνά, αλλά και διαμάντια από το εξωτερικό όπως το ‘Boris’ των Αμερικανών Yezda Urfa ή το ομότιτλο των folk rockers Fuchsia. Οι φετινές εκπλήξεις της Anazitisi ήταν το χαμένο progressive διαμάντι ‘Madeka’ των Ελλήνων Gordian, αλλά και το re-issue του heavy psych ‘The Kathmandu Sessions’ του Ισραηλινού Danny Ben-Israel.
Από νέες κυκλοφορίες, η δισκογραφική επιστροφή των No Man’s Land με το ‘Infinite Equinox’ και το ‘Time tricks’ των blues rockers Small Blues Trap, δίνουν στην Anazitisi επάξια τη δεύτερη θέση, χάνοντας την πρωτιά στο photo finish.
2016 Highlight: Gordian – Madeka
1. Inner Ear (Ελλάδα)
Η Πατρινή Inner Ear δημιουργήθηκε το 2007 και μέσα σε λιγότερο από μία δεκαετία έχει καταφέρει να είναι η πιο δραστήρια ανεξάρτητη δισκογραφική στην Ελλάδα, με έναν κατάλογο που απαριθμεί περισσότερες από 130 κυκλοφορίες.
Η κύρια μουσική κατεύθυνση της εταιρείας είναι η αγγλόφωνη εναλλακτική ροκ και σύγχρονη φολκ μουσική, ενώ προτεραιότητα της είναι οι νέες κυκλοφορίες. Στο ρόστερ της δισκογραφικής βρίσκονται μεγάλα ονόματα, όπως ο Παύλος Παυλίδης με τους B-Movies, ο Μιχάλης Δέλτα και ο Φοίβος Δεληβοριάς, ενώ μεγάλο ρόλο στη διεύρυνση της φήμης της εταιρείας εκτός συνόρων έχουν παίξει οι Electric Litany και ειδικά το ‘Enduring Days You Will Overcome’ του 2014 που φέρει και την υπογραφή του θρυλικού μουσικού παραγωγού Alan Parsons.
Με 17 νέες κυκλοφορίες μέσα στο 2016, οφείλουμε να παραδεχτούμε πως η επιρροή της Inner Ear στην πολλά υποσχόμενη ελληνική μουσική σκηνή είναι τεράστια και ίσως μια μέρα να τη μνημονεύουμε ως τη δισκογραφική εταιρεία που καθόρισε μια ολόκληρη σκηνή και καθιέρωσε ένα νέο μουσικό κύμα, όπως έχει συμβεί στο παρελθόν σε άλλες χώρες.
2016 Highlight: Gravitysays_i – Quantum Unknown
Bonus: Vault Relics (Ελλάδα)
Η Vault Relics ιδρύθηκε τον περασμένο Απρίλιο και ο κατάλογος με τις αποκλειστικά δικές της κυκλοφορίες είναι πολύ περιορισμένος για να της δώσει μία θέση στο top 10.
Παρόλα αυτά, τα 7″ split singles των Sadhus “the Smoking Community”/Agnes Vein σε πιο doom metal μονοπάτια και των Birthday Kicks/Screaming Dead Balloons σε psych/garage κατευθύνσεις μας δίνουν ελπίδα για αξιόλογες μελλοντικές εγχώριες κυκλοφορίες.
Προς το παρόν παίρνουν τη θέση 10+1 τιμής ένεκεν και από του χρόνου ελπίζουμε πως θα τους έχουμε στα top 10…
2016 Highlight: Sadhus. The Smoking Community, Agnes Vein – Sadhus the Smoking Community/Agnes Vein
