Η δεκαετία του 1990 υπήρξε σίγουρα αμφιλεγόμενη περίοδος για τα μουσικά δεδομένα, ειδικά στον τομέα του σκληρού ήχου. Πολλή εχθρότητα, πολλή γκρίνια, ιδιαίτερα αλλά και παρεξηγημένα ή υπερεκτιμημένα υποείδη, άνοδος, πτώση και λήθαργος.
Ήδη από το ξεκίνημα, το 1990, πολλοί πάσχιζαν να επιβεβαιώσουν το ποιόν και την κληρονομιά τους.
Άλλοι ξεκινούσαν περισσότερο ή λιγότερο βραχύβιες πορείες που θα τους έφερναν δόξα, αλλά και πίκρα. Κάποιοι κατάφεραν να περάσουν αιθέρια μέσα από όλον τον πανικό, και να αφήσουν στίγμα σε πείσμα των συνθηκών.
Δέκα χρόνια μετά το μυθικό 1980, είχε έρθει ξανά η περίοδος για ριζικές αλλαγές. Και εκεί που τέμνονται αμέτρητες απόψεις και προοπτικές, προκύπτει μια έξαρση. Δημιουργική ή καταστροφική.
Το 1990 έχει μια μακριά λίστα δίσκων με τεράστια σημασία για τις μπάντες που τους κυκλοφόρησαν αλλά και για τη μουσική γενικότερα. Μια λίστα πολύ μακρύτερη από αυτήν που παρουσιάζεται εδώ.
Τα παρακάτω είναι μόνο ένας μικρός φόρος τιμής.
Death – Spiritual Healing
Οι Death δημιούργησαν την death metal (μόνοι τους ή με τους Possessed, δεν θα τσακωθούμε για αυτό).
Οι Death προχώρησαν την death metal. Οι Death προχώρησαν όλον τον ακραίο ήχο, όλον το σκληρό ήχο, όλη τη μουσική.
Στο ‘Spiritual Healing’ το αίμα και ο θάνατος πήραν δεύτερη θέση, η κοινωνία και τα προβλήματά της χτύπησαν την πόρτα, το extreme συνάντησε το τεχνικό. Και η μουσική έκανε άλλο ένα βήμα μπροστά, δια χειρός Chuck Schuldiner.
Οι Death είναι η ενσάρκωση σχεδόν κάθε πτυχής της death metal και έμπνευση για κάθε μουσικό που θέλει να παίξει δυνατά και να σπάσει στεγανά.
Στο ‘Spiritual Healing’, οι Death οριστικοποιήθηκαν ως το σχήμα που πάντα περπατούσε σε νέα μονοπάτια και δεν κοίταζε ποτέ πίσω.
~Βασίλης Τσάκαλος
Megadeth – Rust in Peace
Λέγεται ότι οι Megadeth κράτησαν ψηλά τη thrash σημαία όταν όλα έδειχναν πως το είδος είχε αρχίσει πλέον να ξεπερνιέται.
Η thrash βέβαια δεν πέθανε, οι Megadeth δεν ήταν οι μόνοι πιστοί του παρελθόντος, αλλά και πάλι, με όπλο το ‘Rust in Peace’ λίγη σημασία έχει.
Με έναν από τους καλύτερους δίσκους στην ιστορία τους, αν όχι τον καλύτερο, ο Dave Mustaine και η παρέα του ύψωσαν το ανάστημά τους απέναντι σε ένα φαινομενικά ασταμάτητο κύμα, αψηφώντας τις εποχές και δηλώνοντας βροντερά τις προθέσεις και τη στάση τους απέναντι στα μουσικά τεκταινόμενα.
~Βασίλης Τσάκαλος
Pantera – Cowboys From Hell
Ίσως η απόλυτη metal μπάντα της δεκαετίας του ’90, οι Pantera αναδείχθηκαν σε σημείο αναφοράς και σύγκρισης, μια σταθερά εν μέσω μιας περιόδου που ο σκληρός ήχος πέρναγε κρίση ταυτότητας (για κάποιους, ακόμα και κρίση ύπαρξης).
Ο οδοστρωτήρας που τα επόμενα χρόνια ισοπέδωσε τα πάντα στο σκληροπυρηνικό ακροατήριο ξεκίνησε το 1990.
Ολοκληρώνοντας τη στροφή που είχε ξεκινήσει δύο χρόνια πριν με το ‘Power Metal’, οι Pantera αποκήρυξαν το glam παρελθόν τους, έφτιαξαν το παρόν τους όπως αυτοί ήθελαν, και σταδιακά έβαλαν όλη τη σκηνή μέσα σε αυτό το παρόν, με τους πάντες να τους κοιτάζουν, να ζηλεύουν και να εμπνέονται.
Το ‘Cowboys From Hell’ που κυκλοφόρησε στις 24 Ιουλίου του 1990, δεν ήταν απλά μια νέα εποχή για τους Pantera, αλλά ένα κομβικό σημείο ριζικής αλλαγής για όλη τη metal πραγματικότητα.
~Βασίλης Τσάκαλος
Alice in Chains – Facelift
Η grunge γεννήθηκε στο Seattle από νέους που ήθελαν να πειραματιστούν στον δικό τους ήχο.
Ήταν κάπου στα μέσα της δεκαετίας του ’80, όταν συγκροτήματα όπως οι Soundgarden, Green River, Melvins και U-Men άρχιζαν να πειραματίζονται μ’ αυτό που αργότερα ονομάστηκε grunge, δηλαδή βρώμικο.
Οι μπασογραμμές άρχισαν να μπλέκονται με βαριές μπότες και αρμονίες από έναν άλλο κόσμο. Η rock δεν θα ήταν ποτέ ξανά η ίδια.
Ο πρώτος δίσκος των Alice in Chains ακούει στον τίτλο ‘Facelift’. Το ταξίδι τους ξεκινάει, μέσα από βαριά riffs και ωραίες μελωδίες.
O Layne Staley έφυγε από τη ζωή 12 χρόνια μετά, το συγκρότημα όμως συνεχίζει από εκείνο τον Αύγουστο του 1990 να μας δίνει ποιοτικές κυκλοφορίες.
~Σταύρος Παπαδόπουλος
Slayer – Seasons in the Abyss
Η άλλη thrash αντίσταση. Η κορυφή των Slayer, δίπλα στο ‘Reign in Blood’.
Μην έχοντας πλέον να αποδείξουν τίποτα, έχοντας ανεβάσει και κατεβάσει τις ταχύτητες, έχοντας ουρλιάξει και απειλήσει, οι Slayer μπορούσαν πια να είναι απλώς οι Slayer. Και το να είσαι «απλώς οι Slayer» σημαίνει ότι όποιος έχει αυτιά σε ακούει, όποιος περνά σταματά και γυρνά το βλέμμα.
Σημαίνει ότι όλοι είναι υποχρεωμένοι να σε αναγνωρίσουν.
Έχοντας εξερευνήσει κάθε πτυχή τους, έχοντας επαναπροσδιορίσει το extreme, έχοντας εδραιωθεί ως οι άρχοντες μιας κόλασης δικής τους δημιουργίας, οι Slayer απλά επιβεβαίωσαν πέραν κάθε αμφιβολίας το τεράστιο μέγεθός τους.
~Βασίλης Τσάκαλος
Mother Love Bone – Apple
Δίσκος ιστορικής σημασίας για το grunge κίνημα. Ο πρώτος και μοναδικός των Mother Love Bone είχε μαζέψει όλο τον καλό κόσμο.
Το 1988, ο Andrew Wood μετά τη διάλυση των Malfunkshun τζαμάρει με τα πρώην μέλη των Green River, Jeff Ament, Bruce Fairweather και Stone Gossard.
Η ζωή των Mother Love Bone διακόπτεται άδοξα όταν φεύγει από τη ζωή ο Wood, η σπορά όμως είχε ήδη φυτευτεί. Οι Matt Cameron, Mike McCready και Eddie Vedder, μαζί με τον Chris Cornell, Stone Gossard και Jeff Ament ιδρύουν το supergroup των Temple of the Dog.
Άλλοι συνεχίζουν με τους Soundgarden, άλλοι με τους Pearl Jam, με το δίσκο των Mother Love Bone να θέτει μαζί με άλλα σχήματα της εποχής την απαρχή της grunge.
~Σταύρος Παπαδόπουλος
Queensrÿche – Empire
Οι Queensrÿche παντρεύουν την μπαλάντα και την προοδευτική σκοπιά όπως μόνο αυτοί ξέρουν, και δίνουν ένα δίσκο ο οποίος απευθύνεται σε όλους, στο μεταλά και σε αυτόν που ακολουθεί το ρεύμα της εποχής, στον καψούρη και στο φιλόσοφο, στο λάτρη του sing-along και τον πιο εκλεπτυσμένο αναλυτή.
Οι Queensrÿche του ‘Empire’ είναι, με τον τρόπο τους, εξίσου διαχρονικοί με τους Queensrÿche του ‘Operation: Mindcrime’.
Δίνουν έναν από τους τελευταίους μεγάλους δίσκους τους, που τριάντα χρόνια αργότερα, μετά από πολύ δύσκολες καταστάσεις, εξακολουθεί να ζει, σε περίοπτη θέση, στα μυαλά και τις καρδιές των οπαδών.
~Βασίλης Τσάκαλος
Judas Priest – Painkiller
Τα προηγούμενα χρόνια ήταν προβληματικά. Τα επόμενα χρόνια ήταν τα δυσκολότερα της ιστορίας τους. Αλλά ενδιάμεσα, όαση στην έρημο, το ‘Painkiller’. Ένας δίσκος που ορίζει το metal.
Μια υπέρβαση από την πρώτη μέχρι την τελευταία νότα. Διαχρονικό ορόσημο.
Οι Judas Priest σε αυτόν το δίσκο έβαλαν τον πήχη απίστευτα ψηλά, για τον εαυτό τους και για τους άλλους. Δύναμη, ταχύτητα, ενθουσιασμός, φρενίτιδα σαν να μην υπάρχει αύριο.
Αυτή είναι η αίσθηση, η ατμόσφαιρα, το μεγαλείο του ‘Painkiller’.
~Βασίλης Τσάκαλος
Sanctuary – Into the Mirror Black
Μια προσπάθεια με ζοφερό μέλλον και λίγες πιθανότητες. Μια καριέρα που ξεκίνησε χάρη στον Dave Mustaine και τελείωσε λόγω της δραστικής αλλαγής στο μουσικό κλίμα λίγα χρόνια αργότερα.
Το πάντρεμα power και thrash των Sanctuary ήρθε στη χειρότερη δυνατή συγκυρία, εν μέσω της grunge προέλασης που άφησε σε δεύτερη μοίρα την μπάντα από το Seattle.
Το ‘Into the Mirror Black’ ήταν ένας από τους καλύτερους metal δίσκους της τότε περιόδου, και αναγνωρίστηκε ως τέτοιος, αλλά η επιτυχία του έμελλε να μείνει περιορισμένη, ένα ακόμα διαμάντι που άφησε πίσω της η μουσική βιομηχανία.
Τουλάχιστον πρόλαβε και σύστησε στον κόσμο τους Warrel Dane και Jim Sheppard οι οποίοι, ως Nevermore πια, θα έπαιρναν ηγετικό ρόλο στον κόσμο του σκληρού ήχου μερικά χρόνια αργότερα.
~Βασίλης Τσάκαλος
Blind Guardian – Tales from the Twilight World
Σημείο γέννησης, ή μάλλον αναγέννησης. Μια νέα εποχή στα σπάργανα. Οι Blind Guardian έβαλαν λιγότερο Helloween στη συνταγή, λιγότερη thrash, ελαφρώς μειωμένη ταχύτητα και πολύ περισσότερες κλασικές επιρροές.
Το ογκώδες, ηρωικό, ατμοσφαιρικό ευρωπαϊκό power, που τόσο αρέσει στους Έλληνες, που καλεί σε μάχη και που φαίνεται να κάνει τη φαντασία ιστορία σε κάθε τραγούδι, βρίσκει στους Blind Guardian τους απόλυτους πρεσβευτές για να φτάσει στα άκρα της οικουμένης.
Το ‘Tales from the Twilight World’ του 1990 είναι ο πρώτος πραγματικός Blind Guardian δίσκος, όπως τους σκέφτεται και τους φαντάζεται ο κόσμος. Εδώ έγιναν, από άλλη μια γερμανική μπάντα εμπνευσμένη από Helloween, οι Βάρδοι του metal ακροατηρίου.
Τίτλο που επιβεβαίωσαν πέραν πάσης αμφιβολίας στις επόμενες τρεις κυκλοφορίες τους, και που φέρουν με περηφάνια μέχρι και σήμερα.
~Βασίλης Τσάκαλος
Psychotic Waltz – A Social Grace
Καλή progressive metal σημαίνει να στέκεσαι χωριστά. Ανεξάρτητα.
Να κάνεις αυτό που δεν κάνει κανένας άλλος, ακόμα και αν οι «ταμπέλες» σας είναι ίδιες. Να κινείσαι στα δικά σου χωράφια, με μόνο στήριγμα τη φαντασία και τη μουσική ικανότητα.
Οι Psychotic Waltz είναι μια progressive metal μπάντα. Είναι μια εξαιρετική progressive metal μπάντα.
Είναι μια απίστευτη progressive metal μπάντα. Με το καλημέρα, από το ντεμπούτο τους, έδειξαν αχαλίνωτη φαντασία, φοβερή τεχνική, αμίμητη προσωπικότητα και ιδιόρρυθμο στυλ.
Το ‘A Social Grace’ μπορεί να φαντάζει λίγο αποπροσανατολισμένο, καθώς σηκώνει το βάρος τόσων πολλών και διαφορετικών ιδεών, αλλά αυτό είναι το μόνο αρνητικό σε ένα δίσκο ο οποίος είναι πολύ κοντά στην έννοια του τέλειου.
~Βασίλης Τσάκαλος
Οι απόψεις πολλές, οι επιλογές πειστικές και δελεαστικές. Πολλοί δίσκοι θα μπορούσαν να μπουν στην παραπάνω λίστα, και αν την ανεβάζαμε δέκα φορές πιθανότατα θα παίρναμε δέκα διαφορετικά αποτελέσματα.
Η επιτυχία-φαινόμενο του ‘Flesh and Blood’ των Poison, που σφράγισε την glam περίοδο λίγο πριν πέσει η αυλαία, Warrant και Ratt στο ίδιο ύφος. Ίσως η γέννηση της viking metal στο ‘Hammerheart’ των Bathory.
‘Danzig II: Lucifuge’ από Danzig ή ‘Lights… Camera… Revolution’ από Suicidal Tendencies, για την εξερεύνηση κρυφών και θαυμαστών μουσικών μονοπατιών. ‘Still Got the Blues’, με τον Gary Moore να περνάει στα blues και να φέρνει στο νου άλλες εποχές.
Είχε ‘Slaughter in the Vatican’ από Exhorder, ‘Souls of Black’ από Testament και ‘Coma of Souls’από Kreator.
‘Blaze of Glory’ από Bon Jovi, ‘Bossanova’ από Pixies, ‘Never, Neverland’ από Annihilator, ‘The Razors Edge’ από AC/DC.
Και η απαρίθμηση συνεχίζεται.
Το 1990 τάραξε τα μουσικά νερά, έφερε αβεβαιότητα και ρεύμα αλλαγής. Πολλές από τις μπάντες που κυκλοφόρησαν δίσκο τότε βρίσκονταν στο χείλος του γκρεμού ή της δόξας, αντιμέτωπες με διλήμματα και προβλήματα.
Άλλες ξεκινούσαν την πορεία τους προς ένα μέλλον που φάνταζε πολύ πιο αβέβαιο και επικίνδυνο από αυτό που ατένιζαν οι προηγούμενοί τους, δέκα χρόνια πριν.
Σε μια τέτοια περίοδο, φαίνονται αυτοί που δεν το βάζουν κάτω, που κάνουν την προσπάθεια παρά τις αντιξοότητες, έστω και αν δεν κατάφεραν όλοι να επιβιώσουν ή να βγουν αλώβητοι από τις μεταβολές που ακολούθησαν.
Σε μια τέτοια περίοδο βγαίνουν δίσκοι που αντέχουν.
Έκλεισαν τριάντα χρόνια φέτος από το 1990. Τριάντα χρόνια που δε χωράνε σε τόσο λίγες γραμμές, αλλά και πάλι, κάνουμε μια προσπάθεια. Γιατί τέτοιοι δίσκοι το αξίζουν.
Καλή ακρόαση -ξανά!
Διαβάστε ακόμα:
1980: Οι κορυφαίοι rock και metal δίσκοι
