Η εφορία είναι μια λέξη δυσάρεστη για όλους μας… Σκεφτείτε, όμως, λίγο και τις διάσημες rock μπάντες της δεκαετίας του ’60 στο Ηνωμένο Βασίλειο! Όχι από την άποψη ότι πάλευαν να βγάλουν το… μεροκάματο, αφού τα έσοδά τους έφταναν και περίσσευαν για να ζήσουν άλλες εκατό ζωές περίσσειας σπατάλης, αλλά λόγω του αυξημένου φόρου υψηλού εισοδήματος που επιβαλλόταν την εποχή εκείνη σε high-profit (για να το πούμε και αγγλιστί) μπάντες.
Οι όψιμοι, λοιπόν, εκατομμυριούχοι της εποχής, καλούνταν να αποδώσουν το 95% των κερδών τους στην εφορία, αναγκάζοντας τον George Harrison των Beatles να γράψει το ‘Taxman’, τραγούδι-παραγγελιά για τους απανταχού εφοριακούς του κόσμου ετούτου! Το σημερινό αφιέρωμα δεν είναι τίποτα περισσότερο από αυτό που αναφέρουν οι στίχοι των θρυλικών ‘σκαθαριών’: ‘Ένα για σένα, 19 για μένα’…
Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Πολλοί rock stars εκείνης της εποχής έγιναν κατά κάποιο τρόπο εξόριστοι, εξαιτίας του αυστηρού φορολογικού ελέγχου στον οποίον υποβάλλονταν, με αποτέλεσμα να δηλώνουν ως τόπο κατοικίας τους χώρες που ήταν φορολογικός παράδεισος για τα ψηλά εισοδήματα. Ο κιθαρίστας των Beatles, με αφορμή το παραπάνω τραγούδι, έθεσε το ζήτημα στη σωστή του διάσταση:
To ‘Taxman’ γράφτηκε τη στιγμή που συνειδητοποιήσαμε ότι τα λεφτά που βγάζαμε μας τα έτρωγε η εφορία…
Ως φυσικό επακόλουθο, τη δεκαετία του ’70 και του ’80 πολλοί rock stars μετανάστευσαν για να γλυτώσουν το ιδιαίτερα υψηλό καθεστώς φορολόγησης. Ο David Bowie και ο Marc Bolan μετακόμισαν στην Ελβετία, ο Ringo Star στον αγαπημένο προορισμό των επιχειρηματιών, Monte Carlo, ο Rod Stewart και οι Bad Company στην California. Ακόμα και ο frontman των Police, Sting, που τραγούδησε με θυμό πως “δεν θέλει να γίνει εξόριστος της εφορίας”, την… έκανε για την Ιρλανδία δυο χρόνια αργότερα! Σήμερα, ολοένα και περισσότεροι μουσικοί ακολουθούν την επιτυχημένη συνταγή και επιλέγουν τις Παρθένους Νήσους ή το Λουξεμβούργο για να κρατάνε όσο το δυνατόν περισσότερα για την, κάπως μεγάλη είναι η αλήθεια, τσέπη τους!
Οι φοροφυγάδες του σημερινού μας αφιερώματος, που έκλεισαν εισιτήριο χωρίς επιστροφή από το αεροδρόμιο του Heathrow, είναι όλοι ένας κι ένας! Ήρθε η ώρα λοιπόν να μάθετε, όχι για τα αθάνατα τραγούδια τους αλλά για το πώς γλύτωσαν την καταβολή φόρων, τους Rolling Stones, Rod Stewart και David Bowie!
The Rolling Stones
Παρά το γεγονός ότι οι Rolling Stones πούλησαν εκατομμύρια δίσκους τη δεκαετία του ’60, η σπάταλη διαχείριση των εσόδων τους σχεδόν τούς διέλυσε το 1971. Το 2002, στο περιοδικό Fortune, ο Mick Jagger γκρίνιαζε για τις αποφάσεις που είχαν πάρει οι Πέτρες στο ξεκίνημα της καριέρας τους:
Ποτέ δεν ξεχνάω τις απαίσιες συμφωνίες που κάναμε με τους Rolling Stones τότε! Λέγαμε πως όλα είναι εντάξει, είμαστε δημιουργικοί, δεν πρέπει να ανησυχούμε για τίποτα. Αλλά αυτό δεν δουλεύει ποτέ φίλε! Ο κάθε τυχαίος μας έπαιρνε πίσω τις λίρες που βγάζαμε!
Έτσι λοιπόν, χωρίς να το καταλάβουν, κάθε ένα μέλος των Stones βρέθηκε να χρωστάει περίπου 250.000 λίρες σε φόρους, ποσό διόλου ευκαταφρόνητο για τα δεδομένα της εποχής. Μετά από αρκετή σκέψη αποφάσισαν να εγκαταλείψουν την Αγγλία και να εγκατασταθούν στη Γαλλία, ασφαλίζοντας τα έσοδά τους σε εταιρεία ολλανδικών συμφερόντων. O Mick Jagger θυμάται:
Έπρεπε να φύγουμε από την Αγγλία για να μπορέσουμε να ανασάνουμε και να πληρώσουμε πίσω τους φόρους που χρωστούσαμε. Βγάζαμε 100 λίρες, μας έπαιρναν τις 90, ήταν δύσκολο για μας να αποπληρώσουμε τα χρέη που έτρεχαν. Φύγαμε από τη χώρα για να κερδίσουμε περισσότερα, αντί για 10 λίρες να βάζαμε στην τσέπη μας τις 50, ή κάτι τέτοιο!
Η απόφαση των Rolling Stones αποδείχθηκε σοφή, τόσο από οικονομικής όσο και από δημιουργικής άποψης. Το συγκρότημα πλέον είχε εγκατασταθεί στην πολυτελή βίλα του Mick στη Νίκαια της Γαλλίας και, απαλλαγμένοι πλέον από το βραχνά της εφορίας, συνέθεσαν το ‘Exile on Main St.’, που εξελίχθηκε στη μουσική δήλωση της δεκαετίας ολόκληρης. Τα χρόνια πέρασαν, αλλά οι Stones παραμένουν ακόμα εξόριστοι. Νομικά επιτρέπεται να διαμείνουν εντός Αγγλίας μόνο μερικές εβδομάδες του χρόνου. Ο Jagger και ο Richards αλλάζουν τόπο διαμονής σαν τα… πουκάμισα, πότε στο Λονδίνο, πότε στη Γαλλία, πότε στο Connecticut των Ηνωμένων Πολιτειών και πότε στις… Δυτικές Ινδίες, αλλά δεν πτοούνται! Ο Richards δηλώνει με νόημα:
Ναι, φύγαμε από την Αγγλία, αλλά τα έχασαν όλα! Δεν πληρώνουμε δεκάρα για φόρους!
David Bowie
O David Bowie μετακόμισε στην Ελβετία μετά από ένα σύντομο πέρασμά του από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η σύζυγός του, Angela Bowie, εκμυστηρεύτηκε στη βιογραφία της πως o Bowie αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την California λόγω της βαριάς φορολογίας:
Aν ήθελε ο David να παραμείνει κάτοικος California θα έπρεπε να δώσει πολλά στην εφορία, γύρω στα 300.000 δολάρια αν θυμάμαι καλά, λεφτά που τότε δεν διέθετε… Όπως είχα αντιληφθεί, το ποσό αυτό αφορούσε συσσωρευμένα χρέη παλαιότερων ετών. Είχα όμως αυτό που ζητούσε, μια νόμιμη κατοικία στο Blonay, ένα μαγευτικό χωριουδάκι στη λίμνη Γενεύης, κοντά στο Montreux της γαλλόφωνης πλευράς της χώρας. Μαζί με την κατοικία είχαμε κι ένα γελοίο καθεστώς φορολόγησης σε σχέση με των Η.Π.Α., της τάξης του 10%!
Αφού ο Bowie εγκαταστάθηκε στην Ελβετία, πέρναγε αρκετό από το χρόνο του στο Δυτικό, τότε, Βερολίνο. Μετά από έναν χρόνο εγκαταστάθηκε στη γερμανική πόλη και συνέθεσε την τριλογία ‘Heroes’, ‘Low’ και ‘Lodger’.
https://www.youtube.com/watch?v=Tgcc5V9Hu3g
Rod Stewart
Σε συνέντευξή του το 1973, ο Rod Stewart είχε ξεκαθαρίσει πως εγκαταλείπει την Αγγλία λόγω των υψηλών φόρων της:
Αυτοί οι μπάσταρδοι της κυβέρνησης νομίζουν πως μπορούν να μας καρφώσουν το ξίφος των φόρων επειδή δεν πρόκειται να φύγουμε από εδώ. Αυτό είναι λάθος, θα φύγω αν το θελήσω, με κλίμακα φόρων που φτάνει στο 90% απλά δεν αξίζει να ζήσω στην Αγγλία άλλο πια…
Ο Stewart το είπε και το έκανε. Μάζεψε τα μπογαλάκια του, πήρε μαζί του και την ηθοποιό Britt Ekland, και προσγειώθηκαν στο Los Angeles για να ζήσουν το δικό τους american dream. Και τα κατάφεραν:
Το 1975, όταν είδα πως η σχέση μου με την Βritt προχωρούσε, παράτησα τη χώρα και έγινα ένας “εξόριστος φόρων”. Φυσικά, ο βρετανικός τύπος δεν πήρε τη φυγή μου με καλό μάτι, έγραφαν ότι πρόδωσα τη χώρα μου. Τσακώθηκα και με τον Elton John λίγο πριν φύγω, με αποκάλεσε κι αυτός προδότη. Βλέπεις, δεν καταλάβαιναν, εμείς παίρναμε το πιο μικρό κομμάτι της πίτας, δεν σκόπευα να κάνω το ίδιο για την υπόλοιπη ζωή μου! Παλεύεις τόσα χρόνια, κερδίζεις μετά από καιρό τόσα λεφτά και έρχονται να στα αρπάξουν όλα, σου παίρνουν το 90%. Θα έμενα αν μου άφηναν τίποτα, ας μου άφηναν κάποια φράγκα να προχωρήσω, αλλά να μου παίρνουν το 90%; Χριστέ μου…
To υπερατλαντικό ταξίδι του Rod Stewart τον ενέπνευσε για το δίσκο που κυκλοφόρησε το 1975, με τίτλο ‘Atlantic Crossing’. Έκτοτε, ο Rod δεν ξανακοίταξε πίσω… Ζει και βασιλεύει ακόμα στο Beverly Hills.
