Father John Misty – God’s Favorite Customer

Το να είσαι άνθρωπος είναι μια δύσκολη υπόθεση κι αυτό είναι κάτι που γνωρίζει πολύ καλά ο Josh Tillman. Από το 2012 που ξεκίνησε την σόλο καριέρα του ως Father John Misty (προηγουμένως βρισκόταν πίσω από τα τύμπανα των Fleet Foxes), έχει χτίσει ένα όνομα με την βοήθεια τόσο των τραγουδιών του, όσο και της ιδιαίτερης προσωπικότητάς του. Είναι αλήθεια πως μπορεί κανείς να χαρακτηρίσει τον Misty με αρκετούς τρόπους, είτε θετικούς είτε αρνητικούς και, αναλόγως από ποια πλευρά το βλέπεις, θα ισχύουν και τα δύο. Τα τραγούδια του μπορεί να μιλούν για την αγάπη αλλά σπάνια είναι ρομαντικά τραγούδια κατάλληλα για να συνοδεύσουν δηλώσεις αιώνιας αφοσίωσης, πιο πιθανό είναι να εμφανιστούν τη στιγμή που τα πράγματα θα αρχίσουν να καταρρέουν τόσο μεταφορικά όσο και κυριολεκτικά.

Μπορεί το ‘Pure Comedy’ (2017), ένα φιλόδοξο άλμπουμ με διάρκεια 75 λεπτών και με περιεχόμενο έτοιμο να καταρρεύσει μόνο και μόνο από την υπερβολική προσπάθεια να κυκλοφόρησε μόλις ένα χρόνο πριν, αυτό όμως δεν εμπόδισε τον Misty από το να συγκεντρώσει μία πολύ πιο σύντομη συλλογή τραγουδιών (38 λεπτά) όπου αντί να μιλάει για την κατάσταση της κοινωνίας και την τραγική κωμωδία του όλου πράγματος, θα μιλάει, για τι άλλο, για τον εαυτό του και την κατάστασή του, η οποία μάλλον δεν είναι και η καλύτερη δυνατή.

Το ‘God’s Favorite Customer’ (GFC) γεννήθηκε μέσα από ένα (υπαρξιακό;) χάος που βίωσε ο Misty μέσα σε μια περίοδο όπου κατοικούσε σε ένα ξενοδοχείο δίπλα σε περίεργες παρέες, αλκοόλ, ναρκωτικά και αμφιλεγόμενες σκέψεις και αποφάσεις, από αυτές που γνωρίζεις πως είναι λάθος πριν καν συμβούν, δεν μπορείς όμως να μην τις ακολουθήσεις. Μέσα από τα 10 αυτά νέα τραγούδια ψάχνει κάτι, είτε αυτό είναι εξιλέωση, είτε ένα σκοινί για να σκαρφαλώσει από τον λάκκο που μοιάζει να έχει σκάψει ο ίδιος για τον εαυτό του και στον οποίο μάλιστα πέφτει στο κλιπ του ‘Please Don’t Die’.

Στον FJM αρέσει η ομιλία και η συζήτηση γεμάτη μονολόγους, αν ακούσει ή διαβάσει κανείς συνεντεύξεις του θα καταλάβει πως πρόκειται για ένα άτομο που έχει απόψεις και, σωστές ή λάθος, όσο υπεροπτικές κι αν φαντάζουν, δεν θα διστάσει να τις ξεστομίσει. Με αυτά κατά νου, μοιάζει λίγο περίεργη η λιτή διαφήμιση που χαρακτήρισε το GFC πριν την κυκλοφορία του. Όχι πως δεν μπορούμε να βρούμε κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα, τα δυο κλιπ που έχουν κυκλοφορήσει μέχρι στιγμής τοποθετούν τον FJM σε ένα ξενοδοχείο είτε να βιώνει μία επικίνδυνη, ‘Lost Highway’-ική λούπα, είτε να κόβει βόλτες στον ποταμό Αχέροντα με τον Χάρων να παίζει φυσαρμόνικα και υπάρχει και φυσικά ένα βιντεάκι με τον ίδιο να χορεύει μπροστά από μία green screen προκειμένου να δημιουργηθούν και τα απαραίτητα memes. Είναι όλα κομμάτι της πλάκας.

Όταν ακούσει όμως κάποιος το νέο άλμπουμ, δεν θα βρει και πολλά σημεία για να γελάσει φωναχτά. Ο FJM δεν έχει πει πολλά για το δίμηνο που πέρασε χαμένος στο ξενοδοχείο, έχει αφήσει όμως να εννοηθεί πως ήταν το αποτέλεσμα μίας άσχημης σειράς γεγονότων που τον έφεραν στο χείλος του γκρεμού. Να το ξεκαθαρίσουμε από τώρα, το GFC είναι ένα πάρα πολύ καλό άλμπουμ που θα ευχαριστήσει όλους όσους λατρεύουν αυτόν τον μουσάτο άνθρωπο και όλες τις παλαβομάρες που έχει να πει, αλλά η επιτυχία του εξαρτάται από τη διάθεση του κάθε ακροατή να αγοράσει όλα όσα του προσφέρει ο καλλιτέχνης.

Και αυτό επειδή αυτά τα 10 τραγούδια είναι φτιαγμένα με αυτοκριτική και γεμάτες δόσεις αυτολύπησης, μερικοί στίχοι μοιάζουν με κραυγή για βοήθεια («somebody stop this joyless joy ride / I’m feeling older than my thirty-five years») ενώ στο σύνολό του καταλήγει να προκαλεί μερικά άβολα συναισθήματα, λες και έπεσε στα χέρια σου ένα ημερολόγιο κάποιου ανθρώπου με τις πιο προσωπικές του σκέψεις. Ίσως σου αρέσουν όλα όσα γράφει επειδή σπάνια μπορείς να δεις το μέσα κάποιου με έναν, υποτιθέμενο, αφιλτράριστο τρόπο, αλλά κατά πάσα πιθανότητα δεν έπρεπε να τα διαβάσεις ποτέ.

Στις γραμμές του δεν ντρέπεται να παραδεχθεί όλα όσα τον κάνουν αυτό που είναι, κατανοώντας όμως πως μάλλον δεν είναι αρκετά για να σώσει τα πράγματα που στο τέλος έχουν την μεγαλύτερη σημασία. Ισορροπώντας ανάμεσα στην ειλικρινή απολογία και στην προσπάθεια να κρατήσει το κεφάλι του πάνω από την επιφάνεια για λίγες στιγμές παραπάνω, ο FJM απογυμνώνεται μπροστά από τον καθρέφτη και το κοινό για να μπορέσει να βρει τον σωστό τρόπο για να κάνει και να πει κάποια πράγματα.

Πουθενά δεν είναι αυτό πιο έκδηλο από δύο υπέροχα τραγούδια του άλμπουμ, το ‘The Palace’ όπου το μοναχικό πιάνο συνοδεύεται από μία ορχήστρα σταγόνων βροχής («but I don’t wanna leave the palace / let’s pay someone to move in here and fix this») και το σπαρακτικό ‘The Songwriter’ το οποίο φαντάζεται ένα παράλληλο σύμπαν με την γυναίκα του, Emma Tillman να παίρνει το ρόλο του ερμηνευτή και τον Josh τον ρόλο της μούσας («what would it sound like if you were the songwriter / and you made your living off of me»).

Σε άλλα σημεία, ραντεβού κανονίζονται γύρω από αγχόνες, αναδρομές γίνονται σε ένα έντονο θρησκευτικό παρελθόν, πετρελαιοκηλίδες χρησιμεύουν ως αναλογία για τον έρωτα κι όλα αυτά με τη συνοδεία μίας λιτής ενορχήστρωσης που ποτέ δεν ξεφεύγει, με εξαίρεση ίσως το σύντομο ‘Date Night’, το πιο κοντινό παράδειγμα μίας πιο ενεργητικής προσέγγισης αυτού του άλμπουμ. Στο φινάλε, ο FJM μάλλον κουρασμένος από την ενδοσκόπηση, σηκώνει και πάλι το κεφάλι του για να ρίξει μία ματιά γύρω του με το ‘We’re Only People (And There’s Not Much Anyone Can Do About That)’ να μου θυμίζει προσωπικά το ‘The Tide Is Turning’ που έκλεινε το ‘Radio K.A.O.S.’ του Roger Waters, τόσο για το ύφος του, περισσότερο όμως για την κάπως ακατάλληλη τοποθέτησή του.

Δεν είναι πως δεν κολλάει με το υπόλοιπο παζλ, απλώς με την προσθήκη του, η τελική εικόνα είναι κάπως διαφορετική από αυτήν που περίμενες να δεις. Αυτό δεν αφαιρεί όμως και πολλά από τη δυναμική του GFC που είναι μία προσωπική εξομολόγηση από έναν καλλιτέχνη που ίσως δεν του αρέσει να παραδέχεται ότι έκανε λάθος, κι αυτό δεν θα πάψει ποτέ να είναι ενδιαφέρον. Μία επιφοίτηση τέτοιου είδους μπορεί να είναι κοινή σε ανθρώπους της τέχνης, το συγκεκριμένο μέσο όμως και η συνοδεία μουσικής την κάνει να φαίνεται λίγο πιο αληθινή.

Το ‘God’s Favorite Customer’ δημιουργεί έναν κόσμο (όχι και τόσο φανταστικό για μερικούς) όπου όλοι μοιάζουν κουρασμένοι με τον Father John Misty, κυρίως όμως ο ίδιος με τον εαυτό του και πρόκειται για μια προσπάθεια ανασύνταξης, ίσως το μόνο πράγμα που μπορείς να κάνεις μετά την καταστροφή. Πάει η ορχήστρα του ‘Pure Comedy’, χάθηκαν για την ώρα οι μεγαλοπρεπείς κοινωνικοπολιτικές αναλύσεις, για τη μεγαλύτερη διάρκειά του το ‘God’s Favorite Customer’ δεν ρωτάει πού πάει ο κόσμος, αλλά πού πάει ο ίδιος ο δημιουργός του. Κι αν κρίνουμε από το περιεχόμενο, σίγουρα κάπου καλύτερα από όπου βρισκόταν στο πρόσφατο παρελθόν.