Θα σε ξαναδώ σε 25 χρόνια…
Αυτά ήταν κάποια από τα τελευταία λόγια της σειράς όταν τελείωσε άδοξα την διαδρομή της στην αμερικανική τηλεόραση το 1991 λόγω χαμηλής τηλεθέασης, λόγια που μοιάζουν με υπόσχεση, από αυτές όμως τις υποσχέσεις που φαντάζουν αδύνατο να εκπληρωθούν, μία τελευταία ελπίδα για αναβίωση την οποία όμως κανείς δεν πίστεψε. Εξάλλου η σειρά επέστρεψε με τη μορφή ταινίας σε πολύ συντομότερο διάστημα από αυτό που υποσχέθηκε αλλά με διαφορετική έκβαση από αυτήν που θα περίμεναν οι θαυμαστές της δημιουργίας των David Lynch και Mark Frost.
Τα πράγματα όμως λειτουργούν με περίεργο τρόπο και επειδή ειδικά στην εποχή μας τίποτα (τηλεοπτικό) δε μένει νεκρό, βγήκαν από το πουθενά ειδήσεις για τσίχλες που επιστρέφουν στη μόδα αλλά και για γίγαντες που αποφάσισαν να γίνουν πρωταγωνιστές ονείρων για ακόμη μία φορά. Το Twin Peaks λοιπόν επέστρεψε αφού πέρασε από μερικά ακόμα κύματα, με τον Lynch να φεύγει από την παραγωγή λόγω περιορισμένου μπάτζετ και να γυρνάει, μετά από διαπραγματεύσεις, με διπλάσιο αριθμό επεισοδίων και μαζί του έφερε μία νέα πνοή σε αυτήν την χρυσή εποχή της τηλεόρασης. Έχουν γραφτεί άλλωστε δεκάδες κείμενα για την σημαντικότητα των 18 αυτών νέων επεισοδίων (ή κεφαλαίων) και για το πώς η σειρά κατάφερε να σταθεί σε έναν κόσμο που η ίδια βοήθησε να δημιουργηθεί τόσο καιρό πριν.
Εδώ πέρα θα ρίξουμε μια ματιά σε ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία του Twin Peaks (και της φιλμογραφίας ολόκληρης του Lynch αν θέλουμε να είμαστε δίκαιοι), τη μουσική του μα και με το ίδιο το ‘The Return’ και θα προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε πώς οι δημιουργοί του κατόρθωσαν να προσφέρουν νέα πράγματα ενώ παράλληλα κράτησαν όση δόση νοσταλγίας χρειαζόταν. Εξάλλου η συνολική σχέση της νέας σεζόν με τη νοσταλγία ήταν περίεργη. Δεν την απώθησε εντελώς, αλλά σίγουρα δεν την αγκάλιασε εγκάρδια. Είναι ξεκάθαρο τώρα πια πως αν έπρεπε να υπάρξει νέα σεζόν Twin Peaks θα έπρεπε να προσαρμοστεί σε έναν νέο κόσμο, τόσο εντός τηλεόρασης όσο και εκτός.
Υπήρξε αρκετή γκρίνια κάθε εβδομάδα από διάφορους οπαδούς της σειράς που ήλπιζαν πως το ‘The Return’ θα ήταν μία ακόμα δόση campy μελοδράματος εμποτισμένη με μεταφυσικά στοιχεία και ιδιότροπους χαρακτήρες, πώς θα μπορούσε να ισχύει αυτό όμως; Τη στιγμή που επιστρέφουμε στον κόσμο της σειράς, ο αγαθός ήρωας, Special Agent Dale Cooper, βρίσκεται παγιδευμένος για 25 χρόνια στο Black Lodge, με τον διαβολικό του doppelgänger να σπέρνει ελεύθερος τον πανικό στον κανονικό κόσμο. Πώς θα μπορούσε λοιπόν ο κόσμος αυτός να είχε το ίδιο αθώο περίβλημα που χαρακτήριζε τους πρώτους δύο κύκλους της σειράς, όταν τόσα πράγματα έχουν αλλάξει; Η απάντηση είναι απλή: Δε θα μπορούσε.
Angelo, this is the title, this is the identity of ‘Twin Peaks’…
Αυτή η αλλαγή στο ύφος γίνεται ξεκάθαρη από τις πρώτες κιόλας εικόνες των νέων επεισοδίων. Οι Lynch και Frost φυσικά δεν εγκατέλειψαν τους τίτλους αρχής, τους άλλαξαν όμως με τέτοιο τρόπο που φαίνεται να παρουσιάζουν ένα αρκετά διαφορετικό σόου. Το πρώτο πράγμα που βλέπει κανείς στο ‘The Return’ είναι μια πυκνή ομίχλη με την κάμερα να προχωράει μέσα της προς αβέβαιο προορισμό και την φιγούρα της Laura Palmer να εμφανίζεται διακριτικά λίγο πριν διαλυθεί το πυκνό σύννεφο και αποκαλυφθεί το δασώδες τοπίο.
25 χρόνια πριν, οι εικόνες της εισαγωγής ήταν λουσμένες με ένα όμορφο, πορτοκαλί χρώμα μα αυτά αποτελούν τώρα πια παρελθόν με την εισαγωγή του ‘The Return’ να είναι πιο γήινη και δίχως ευγένειες. Ακόμα και η πινακίδα που καλωσόριζε επισκέπτες και τηλεθεατές στην πόλη λείπει από το intro – τη θέση της πήρε η περίφημη κόκκινη κουρτίνα που κυματίζει με έναν τρόπο σχεδόν υπνωτικό για λίγα δευτερόλεπτα πριν ξεκινήσει το επεισόδιο. Ο Badalamenti θυμάται πως η βασική οδηγία που του έδωσε ο Lynch ήταν: «Θα χρειαστώ μουσική από σένα και θα πρέπει να ραγίσει τις καρδιές των ανθρώπων…», και είναι εύκολο να κατανοήσει κανείς αν έφερε εις πέρας την αποστολή του – η απάντηση δεν βρίσκεται πιο μακριά από τα πρώτα δευτερόλεπτα του κάθε επεισοδίου.
Η σχέση του ‘The Return’ με τη μουσική του είναι εξίσου σημαντική με τις μεγάλες περιόδους σιωπής που απολαμβάνει σε αρκετά σημεία. Οι πασίγνωστες πλέον μελωδίες του Angelo Badalamenti κάνουν δειλές εμφανίσεις και δεν είναι τυχαίο πως πρέπει να φτάσει κανείς μέχρι το 4ο επεισόδιο για να πάρει την πρώτη γερή δόση οπτικοακουστικής νοσταλγίας που επέλεξε να προσφέρει ο Lynch.
Η σκηνή είναι η πλέον κατάλληλη, με τον Bobby να μπαίνει στο γραφείο του Σερίφη όπου βρίσκεται μια φωτογραφία της Laura Palmer και με το μάτι του φυσικά να πέφτει αμέσως πάνω της. Η αντίδραση είναι άμεση, τα δάκρυα που αδυνατεί να συγκρατήσει έρχονται σαν ένα φυσικό επακόλουθο της υπενθύμισης του παρελθόντος, ένα απροειδοποίητο χαστούκι για όλα αυτά που πέρασαν και δεν θα γυρίσουν ποτέ ξανά πίσω. Ο Lynch ξέρει ακριβώς τι πρέπει να κάνει σε αυτήν την στιγμή και σαν άριστος ενορχηστρωτής βάζει το ‘Laura Palmer’s Theme’ να παίζει από πίσω, όχι όμως σαν χαλί, αντιθέτως μοιάζει να είναι ξεχωριστός χαρακτήρας μαζί με όλους τους άλλους στο δωμάτιο και ξαφνικά ο πόνος του Bobby γίνεται και πόνος δικός μας γιατί αυτά τα 25 χρόνια που πέρασαν δεν είναι ψεύτικα, δεν είναι εικονικά, ισχύουν για όλους όσους αγάπησαν την αρχική σειρά και περίμεναν με ανυπομονησία την επιστροφή της.
«Man, brings back some memories…» ψελλίζει ο Bobby και δεν μπορεί να διαφωνήσει κανείς με αυτό, ο ίδιος όμως (και ο Lynch μαζί του) σκουπίζει γρήγορα τα δάκρυα και στρέφει την προσοχή του στο νέο μυστήριο που έχει παρουσιαστεί. Το παρελθόν είναι ζωντανό, αλλά μερικές φορές είναι ελάχιστα αυτά που μπορεί να προσφέρει.
Ο Lynch λατρεύει τις μουσικές του, σχεδόν κάθε ταινία του είναι γεμάτη με στιγμές ρυθμικής ποίησης, ενός τέλειου παντρέματος εικόνας και ήχου, είτε μιλάμε για τις ονειρικές παγίδες του ‘Mulholland Drive’, είτε για την πανκ-ροκ πανδαισία του ‘Wild at Heart’, ο Αμερικανός δημιουργός, όντας και ο ίδιος μουσικός, ξέρει ακριβώς τον τρόπο για να συνδυάσει μια κατάλληλη μελωδία με μία σκηνή. Φυσικό επακόλουθο λοιπόν το γεγονός ότι μερικές από τις πιο δυνατές στιγμές του ‘The Return’ είναι εξίσου μουσικές όσο και οπτικές με τον Cooper/Dougie Jones να αποσπάται (ή να ξυπνάει στιγμιαία) από τις λυπητερές νότες του πιάνου ή την κυριολεκτική γέννηση του «κακού» που συνοδεύεται με μια πυρηνική έκρηξη αλλά και με ένα κομμάτι αφιερωμένο στους νεκρούς της Χιροσίμα, σε ένα instant classic επεισόδιο που έγραψε την δικιά του ξεχωριστή ιστορία, με τον Lynch να εκφράζει την δυσαρέσκειά του καθώς αναγκάστηκε να κατεβάσει την συνολική ένταση της σεκάνς για να τηρήσει τους τηλεοπτικούς περιορισμούς.
Bang Bang Bar (ή James was always cool…)
Υπάρχει όμως μία ακόμα σημαντικότατη μουσική προσθήκη και αυτή είναι το Roadhouse ή αλλιώς, Bang Bang Bar. Φυσικά η συγκεκριμένη τοποθεσία υπήρχε εξαρχής, αλλά στα νέα επεισόδια βρήκε έναν νέο ρόλο, πολύ πιο σημαντικό από πριν. Όπως είναι ήδη γνωστό, το ‘The Return’ γράφτηκε και γυρίστηκε σαν μία μεγάλη, 18ωρη ταινία δίχως ξεκάθαρες κλιμακώσεις ή τρίπρακτα ανά ώρα, με αποτέλεσμα τα επεισόδια ενίοτε να κόβουν την ροή αρκετά απότομα υπό την απουσία κάποιας αφηγηματικής λογικής.
Για να λυθεί το πρόβλημα αυτό, πάρθηκε μια απόφαση: Θα σκηνοθετούσαν συγκροτήματα να παίζουν μουσική στο Roadhouse, και αυτά τα τραγούδια θα λειτουργούσαν ως ένας πιο ομαλός επίλογος για κάθε επεισόδιο. Είναι μία ιδέα που ταιριάζει απόλυτα τόσο με τον δημιουργό όσο και με την ίδια την σειρά, και πρέπει να δει κανείς το αποτέλεσμα για να κατανοήσει πόσο καλά λειτουργεί στο πλαίσιο της σειράς, σε κάνει να θες να το υιοθετήσουν ένα σωρό ακόμα δημιουργήματα, αν και αυτό μάλλον δεν είναι και τόσο καλή ιδέα.
Το Bang Bang Bar έχει σε σημεία και μία αφηγηματική λειτουργία εξίσου παράλογη με όλο το υπόλοιπο ύφος της σειράς καθώς οι χαρακτήρες πηγαίνουν εκεί και μιλάνε για πράγματα και ονόματα πρωτάκουστα που δεν έχουν παρουσιαστεί ξανά, με ορισμένα από αυτά να μην καταλήγουν και πουθενά. Πέραν αυτού όμως, πρόκειται για ένα μέρος που επαναφέρει και τον θεατή σε μια κάποια κανονικότητα μετά από όσα ακολούθησαν, θυμίζει πως υπάρχει ένα δωμάτιο σε αυτόν τον πλασματικό πλανήτη, πέρα από την όλη δυσαρέσκεια και την garmonbozia, όπου πάνε οι άνθρωποι για να ακούσουν μουσική. Και τι μουσική, μέσα σε αυτά τα 18 επεισόδια περνούν από τη σκηνή του Roadhouse ονόματα σαν την Sharon Van Etten, τον Eddie Vedder, τους Nine Inch Nails (σε μία ερμηνεία απόλυτα ταιριαστή με το επεισόδιο στο οποίο εμφανίζονται) ή τους Chromatics οι οποίοι εμφανίζονται συνολικά τρεις φορές, με την πρώτη να είναι στο τέλος της πρεμιέρας όπου ρίχνουν την αυλαία στην επιστροφή της σειράς παρέα με το ανεπίσημο μουσικό θέμα του ‘The Return’ – ακόμα και για τον James βρίσκει χρόνο ο Lynch έτσι ώστε να μπορέσει να τραγουδήσει σε μεγαλύτερο κοινό το αγαπημένο του άσμα που τόσο μισήθηκε από τους φανς. Είπαμε, η νοσταλγία είναι επικίνδυνο εργαλείο, δεν φέρνει μόνο καλά πράγματα, αν και ο James ήταν πάντοτε κουλ απ’ ό,τι φαίνεται.
We’re going home…
Το ‘The Return’ έφτασε στο τέλος του τον περασμένο Σεπτέμβριο, και μιας και έχουν περάσει αρκετοί μήνες, είναι ασφαλές να διαπιστώσει κανείς πως επανέφερε το Twin Peaks στο τηλεοπτικό πάνθεον, εκεί εξάλλου όπου ανήκει. Κυρίως όμως, κατόρθωσε να ξανακάνει την σειρά μυστήρια και σκοτεινή δίχως να χάσει ίχνος από την πρότερη ταυτότητα. Φυσικά χρειάστηκαν να γίνουν κάποιες αναγκαίες αλλαγές στην πορεία (εξάλλου ο δρόμος συνήθως είναι σκοτεινός και τα φώτα ενός αμαξιού δεν διαφωτίζουν παρά μόνο λίγα μέτρα μπροστά), αλλά είπαμε, ο κόσμος έχει αλλάξει, δεν είναι ίδιος, και μαζί έχουν αλλάξει και όλοι όσοι απαρτίζουν τον κόσμο αυτόν.
Η σειρά τελείωσε ξανά με μία ερώτηση, πρόσθεσε όμως κι έναν ψίθυρο, ένα μυστικό. Ανεξαρτήτως του τι εκμυστηρεύτηκε η Laura στον έκπληκτο Cooper ενώ έπεφταν σιωπηλά οι τίτλοι τέλους, η απάντηση τούτη τη φορά ίσως να είναι πιο εύκολα διακριτή, και δεν χρειάζεται να κρατήσει κανείς την ανάσα του για άλλα 25 χρόνια… Είναι όλα εκεί, μιας και από τον τελευταίο (;) χορό της Audrey που καταλήγει σε εφιάλτη μέχρι το απαλό άγγιγμα της Norma που νιώθει ο Ed στον ώμο του λίγο πριν αποδεχτεί την πιο ταπεινωτική ήττα από όλες, ο Lynch δεν ξεχνά το αρχικό του σχέδιο, πως αυτή η σειρά έχει να κάνει πάνω απ’ όλα με τους ανθρώπους, έχει να κάνει με ένα απόλυτο κακό και με ένα αδύναμο καλό που βάζει τα δυνατά του για να αντεπεξέλθει και να μπορέσει να προσπαθήσει ξανά και ξανά και ξανά, δίχως να έχει σημασία η χρονιά στην οποία βρισκόμαστε. Η προσπάθεια δεν θα ήταν ποτέ τίποτε άλλο παρά μία ατέρμονη διαδικασία. Μία γυναικεία κραυγή και τα φώτα και ο κόσμος γύρω σβήνουν. Η προσπάθεια συνεχίζεται…
Περισσότερα για το κλασικό ‘Twin Peaks’:
Twin Peaks: Όνειρο βγαλμένο από εφιάλτη
Twin Peaks: 8 τραγούδια εμπνευσμένα από το αριστούργημα του David Lynch
