Είδαμε το Nomadland και μεταφέρουμε τις εντυπώσεις μας
Ο ανοιχτός δρόμος. Πιθανότατα όλοι μας έχουμε σκεφτεί, έστω και φευγαλέα, να τα αφήσουμε όλα πίσω και να ζήσουμε μακριά από όλους και όλα.
Η σκέψη όμως δεν γίνεται ποτέ πράξη. Μένει πάντα εκεί, σε μία κρυφή γωνίτσα του μυαλού μας, να υπάρχει κι ας μην έρθει ποτέ ξανά στην επιφάνεια. Τι θα χρειαζόταν όμως για να αλλάξει αυτό;
Στην περίπτωση της Fern (Frances McDormand), η απάντηση βρίσκεται στον απόηχο μιας τραγωδίας.
Ο θάνατος του συζύγου της την παρακινεί να βάλει όλη της τη ζωή σε ένα βαν (το οποίο και έχει ονομάσει Vanguard) και να ταξιδεύει από πόλη σε πόλη, δίχως κάποιον συγκεκριμένο προορισμό.
Βγάζει χρήματα κάνοντας ό,τι δουλειά βρίσκει και μιλάει με κόσμο που, κατά πάσα πιθανότητα, δεν θα δει ποτέ ξανά στην ζωή της.
Βασισμένο στο βιβλίο της Jessica Bruder, το ‘Nomadland’ της Chloé Zhao ακολουθεί τη ζωή μίας γυναίκας που αργά αλλά σταθερά, οδεύει προς την τρίτη ηλικία.
Το επίκεντρο είναι πάντα στην Fern, απώτερος σκοπός όμως είναι να δημιουργηθεί ένα ευρύτερο πορτραίτο μίας Αμερικής που δεν έχει ιδέα πώς να λειτουργήσει μέσα στο σύγχρονο καπιταλιστικό σύστημα που η ίδια, λίγο-πολύ, δημιούργησε.
Τα ζητήματα αυτά βρίσκονται εκεί, στις ιστορίες που μοιράζονται οι νομάδες που περνούν από την οθόνη, αν και η αλήθεια είναι πως δεν αναπτύσσονται σε μεγάλο βαθμό.
Αντ’ αυτού, η Zhao (η οποία δούλευε παράλληλα στο επερχόμενο ‘The Eternals’ της Marvel) προτιμά να επικεντρωθεί στον άνθρωπο. Κοιτάει λίγο πιο εσωτερικά και αναζητά τους λόγους που τόσοι επιλέγουν έναν τέτοιο τρόπο ζωής.
Προτιμά για ακόμη μια φορά, όπως έχει κάνει και στο παρελθόν, να συνεργαστεί με άτομα που δεν είναι επαγγελματίες ηθοποιοί και να δανειστεί τις ιστορίες τους. Αυτοί με τη σειρά τους, δέχονται με χαρά την πρόσκληση και μοιράζονται πράγματα που μόνο λίγα αυτιά θα άκουγαν υπό άλλες συνθήκες.
Κάθε ταινία επιχειρεί, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, να αποκαλύψει μία πτυχή αυτού του κόσμου στον οποίο ζούμε.
Δεν μπορεί να τα δείξει όλα, οπότε επιλέγει, απολύτως συνειδητά, να δείξει έστω κάτι, κάτι πολύ συγκεκριμένο που ίσως να μην γνωρίζαμε πως υπήρχε.
Το ‘Nomadland’ όμως είναι από αυτές τις περιπτώσεις που, αν και έχει μια αρκετά συγκεκριμένη ιστορία να πει, ταυτόχρονα μοιάζει να κοιτάει προς τα έξω.
Πόσες ακόμα τέτοιες ιστορίες σαν αυτές που ακούμε στην ταινία να υπάρχουν; Κυριολεκτικά αμέτρητες.
Κάπου εκεί ενδιάμεσα, ταξιδεύει και στον χρόνο και στον χώρο, φτάνει μέχρι τις άκρες του ηλιακού μας συστήματος, για να γυρίσει στην εποχή των δεινοσαύρων και από εκεί να ψάξει την κατεύθυνση για όπου μπορεί να βρίσκεται το μέλλον, με την φωτογραφία του Joshua James Richards να αναδεικνύει τις απέραντες ερήμους και κάθε πολύχρωμο ουρανό.
Όλα αυτά μπορεί να ακούγονται κάπως τυχαία και χαοτικά, είναι όμως η McDormand που κατορθώνει να τα κρατήσει σε μια σειρά.
Η σπουδαία ηθοποιός των δύο Όσκαρ (και ίσως τριών σε λίγους μήνες), βρίσκεται σχεδόν πάντα μέσα στο πλάνο και σε κάνει να νιώθεις πως δεν θα μπορούσε να βρίσκεται άλλη στη θέση της.
Δίνει στην Fern μία υπόσταση που ξεπερνά την αναπόφευκτη θλίψη που κουβαλάει, σε ένα ταξίδι που μπορεί να γίνει αρκετά σκοτεινό, με τον θάνατο να βρίσκεται συνεχώς στο προσκήνιο. Όχι, δεν υπάρχει τυφλός ρομαντισμός εδώ πέρα.
Οι καουμπόηδες έχουν πεθάνει προ πολλού και οι ήρωες έδωσαν τη θέση τους σε ενήλικες που απλώς ψάχνουν τρόπο να μείνουν όρθιοι για άλλη μία μέρα.
Όσο εκτυλίσσεται το Nomadland, η έννοια του δρόμου και του συγκεκριμένου τρόπου ζωής αλλάζει.
Αντιμέτωποι με την συνειδητοποίηση ότι το αμερικάνικο όνειρο δεν ήταν τίποτε άλλο παρά ένα παραμύθι, οι νομάδες βγαίνουν έξω. Συζητούν γύρω από τη φωτιά, θυμούνται πρόσωπα, δεν λένε όμως ποτέ αντίο.
Αναλόγως από ποια πλευρά θα το κοιτάξεις, μοιάζουν ταυτόχρονα χαμένοι, σε συνεχή αναζήτηση, αλλά και ειλικρινά ευτυχισμένοι.
Έχουν όμως τις απαντήσεις; Σίγουρα έχουν τις δικές τους.
Η γλυκιά ανάμνηση μίας εκδρομής ή η υπενθύμιση ενός αγαπητού προσώπου μετατρέπονται σε κάτι παραπάνω από απλά λόγια στην οθόνη. Σαν άνθρωποι κουβαλάμε το δικό μας δράμα, ο καθένας ξεχωριστά και αυτό φαντάζει τρομαχτικό.
Η Zhao όμως, με την βοήθεια της McDormand, μοιάζει να προτείνει μία πιθανή λύση: Να ακουστείς, αλλά και να ακούσεις.
Nomadland – Trailer:
