Ο Μανώλης Μητσιάς με την ιδιαίτερη και ξεχωριστή φωνή του σφράγισε τις πιο ένδοξες δεκαετίες της ελληνικής δισκογραφίας. Κατάφερε να διακριθεί από πολύ νωρίς και να τραγουδήσει τραγούδια άξιων συνθετών.
Ο Χατζιδάκις, ο Σπανός, ο Μούτσης, ο Θεοδωράκης, ο Πάνου, ο Κραουνάκης και ο Μικρούτσικος είναι λίγοι από τους αμέτρητους που είχαν τη χαρά να μεταδοθεί το έργο τους με τη φωνή του Μητσιά. Απλός, λαϊκός και ευθύς, ανοίγει τη καρδιά του στο rockrooster.gr και μιλάει για τη ζωή του.
-Πώς ξεκίνησαν τα πράγματα με το τραγούδι;
Εντελώς φυσιολογικά. Από μικρό παιδί μου άρεσε το τραγούδι. Αρχικά βρέθηκα σε μια χορωδία όπου με άκουσαν και με έκαναν σολίστα. Έπειτα εμφανίστηκα και τραγούδησα σε διάφορες μπουάτ της Θεσσαλονίκης ώσπου στο τέλος κατέβηκα στην Αθήνα και σιγά-σιγά ξεκίνησα την πορεία μου.
-Το επιδιώξατε πολύ;
Δεν έκανα κάποια ιδιαίτερη προσπάθεια. Ξεκίνησα χωρίς να περιμένω κάτι ή να έχω κάποιο μεγάλο στόχο.
Στην πορεία, βέβαια, υπήρξε ανταπόκριση και αυτό που έθεσα ως στόχο εκ των υστέρων ήταν να ασχοληθώ με τη δική μου δισκογραφία και όχι τόσο με τις εμφανίσεις μου σε νυχτερινά κέντρα.
Δεν είχα ως ζητούμενο να τραγουδάω κάθε βράδυ και να εισπράττω χειροκρότημα. Θεωρώ πως κάτι τέτοιο είναι εφήμερο και δε σου δίνει κάποια προοπτική.
Η προοπτική έρχεται μέσα από τη δισκογραφική εταιρεία. Κάνοντας, δηλαδή, δίσκους ώστε να γίνεις γνωστός στο ευρύ κοινό.
-Σε ποιά δισκογραφική εταιρεία ενταχτήκατε;
Στην τότε Columbia του Τάκη Λαμπρόπουλου. Αν και είχε δείξει ενδιαφέρον και ο Αλέκος Πατσιφάς της Lyra, τελικά με τη βοήθεια του Δήμου Μούτση – που με άκουσε σε κάποιο μαγαζί και με πρότεινε – εντάχτηκα στην Columbia.
Αρχικά, τραγούδησα τραγούδια του Μούτση για μια ταινία και στη συνέχεια, στην πρώτη μου δισκογραφική δουλειά, μου έδωσε ορισμένα δικά του τραγούδια μεταξύ των οποίων και το ‘Στην Ελευσίνα Μια Φορά’.
-Πώς ήταν η κατάσταση στη δισκογραφία εκείνο τον καιρό;
Καμία σχέση με τη σημερινή παρακμή. Σήμερα δεν υπάρχουν καν δισκογραφικές εταιρείες.
Τότε, τα πράγματα ήταν πιο ταξινομημένα. Υπήρχαν δυο μεγάλες εταιρείες, η Columbia και η Lyra, με κορυφαία ονόματα στο δυναμικό τους.
Η Columbia είχε τον Θεοδωράκη, τον Χατζιδάκι, τον Μούτση, τον Ξαρχάκο, τη Μοσχολιού, τον Κόκοτα και πολλούς άλλους, ενώ η Lyra είχε νέα παιδιά από το Νέο Κύμα κυρίως, με εξίσου σημαντική καλλιτεχνική αξία.
Υπήρχε, βέβαια, και η Minos η οποία δεν ήταν τότε κάτι το αξιόλογο. Τα τραγούδια που έβγαζε ήταν δεύτερα. Από τη Minos ξεχώριζε μόνο ο Μάνος Λοΐζος, ο οποίος ήταν μια όαση. Η Minos αναδείχτηκε πιο μετά χρονικά από τον Μάκη Μάτσα.
-Άρα μιλάμε για τη χρυσή εποχή της δισκογραφίας. Πώς τη θυμάστε;
Όλοι όσοι έμπαιναν στη διαδικασία της παραγωγής ενός δίσκου, από τον στιχουργό και τον μουσικό μέχρι τον παραγωγό και τον ερμηνευτή,είχαν αγάπη για αυτό που έκαναν.
Το τραγούδι απασχολούσε ολόκληρο τον ελληνικό λαό.
Ειδικά το λαϊκό τραγούδι που σήμερα έχει εκλείψει…
Το κοινό είχε μοιραστεί τότε σε Θεοδωρακικούς και Χατζιδακικούς, σε οπαδούς του Μπιθικώτση και σε οπαδούς του Καζαντζίδη. Αυτό δείχνει την επίδραση και τη διαχρονικότητα του λαϊκού τραγουδιού. Τ
ο σημαντικό, όμως, που πρέπει να πω, είναι πως δεν υπήρχε θέση τότε για μη ταλαντούχους. Μόνο όσοι άξιζαν πραγματικά δημιουργούσαν και έκαναν δίσκους. Σήμερα, με την επίδραση των μέσων ενημέρωσης έχουν καταλυθεί οι χώροι, οι έννοιες, τα πάντα.
-Υπήρχε μια μορφή καλλιτεχνικού διπολισμού όπως το εκλαμβάνω εγώ από τα ζευγάρια των καλλιτεχνών. Αυτό εκτός από αγάπη και ανταπόκριση από το κοινό έκρυβε και κάποιο ανταγωνισμό ανάμεσά στους καλλιτέχνες;
Όχι όπως το νομίζει ο κόσμος. Ήταν υγιής και παραγωγικός ανταγωνισμός. Συναγωνισμός θα έλεγα πιο σωστά.
-Τί σας ενοχλεί σήμερα;
Αυτή η τυποποιήση που έχει επικρατήσει στο χώρο του τραγουδιού.
-Συναντήσατε δυσκολίες στην αρχή;
Σαφώς και υπήρχαν δυσκολίες.
Βρήκα πολλά εμπόδια αλλά χάρη στην παρουσία του Λαμπρόπουλου, αυτά τα εμπόδια τα ξεπερνούσα. Ο Λαμπρόπουλος δεν επέτρεπε να γίνονται παρασπονδίες στη δισκογραφία.
Ήμουν και εγώ, βέβαια, πολύ επίμονος και πάλευα συνεχώς. Δεν άφηνα τίποτα να με νικήσει.
-Είχατε την τύχη να συνεργαστείτε με ρεμπέτες, με ποιητές, με λαϊκούς και έντεχνους συνθέτες, με σύγχρονους τραγουδοποιούς και να καλύψετε ένα ευρύ φάσμα στην καριέρα σας. Πώς το αναλογίζεστε;
Αυτό που έμεινε από όλες αυτές τις συνεργασίες ήταν η επικοινωνία και η επαφή με τον εκάστοτε καλλιτέχνη και δημιουργό.
Η διαφορετική του ταυτότητα, άποψη και μέθοδος τόσο στη μουσική όσο και στο στίχο. Βγήκα κερδισμένος μέσα από τη φιλοσοφία του κάθε δημιουργού.
-Ποιούς ξεχωρίζετε από όλους αυτούς που συνεργαστήκατε δισκογραφικά;
Αν και είναι δύσκολο και άδικο να ξεχωρίσω κάποιους, θα αναφέρω τον Μάνο Χατζιδάκι και τον Νίκο Γκάτσο. Ειδικά ο Γκάτσος επηρέασε και διαμόρφωσε το χαρακτήρα μου σε μεγάλο βαθμό.
Ήμουν τυχερός που επικοινωνούσα συνεχώς μαζί του. Έχω τα λόγια του μπροστά μου μέχρι σήμερα… Υπήρξε το μεγαλύτερο σχολείο για μένα.
-Τί κάνει ένα τραγούδι διαχρονικό;
Η αυθεντικότητα του. Το τραγούδι για να πιάσει την καρδιά και την ψυχή του ακροατή πρέπει να μην είναι κατασκευασμένο. Πρέπει να έχει πηγαίο στίχο αλλά και γνήσια μουσική. Και, φυσικά, πρέπει να βρει και τον κατάλληλο ερμηνευτή.
Εκείνη την εποχή ο στίχος και η μουσική εξέφραζαν αληθινά συναισθήματα των ίδιων των δημιουργών. Δεν είναι τυχαίο που σήμερα δε βγαίνουν μεγάλα τραγούδια.
-Τι φταίει σε αυτό;
Σήμερα γίνονται τυχαίες συναντήσεις, δεν υπάρχει η ίδια επικοινωνία μεταξύ των δημιουργών όπως υπήρχε εκείνη την εποχή. Οι σημερινοί δημιουργοί έχουν άλλα ενδιαφέροντα και δεν αφιερώνονται όπως πρέπει σε αυτό που έχουν να κάνουν.
Για αυτό το λόγο δε δημιουργούνται αληθινά τραγούδια. Είναι πρόχειρα κατασκευασμένα και χωρίς συναίσθημα. Συν του ότι και γενικά ο κόσμος δεν επικοινωνεί με τον ίδιο τρόπο.
Έχει χάσει το ενδιαφέρον του για να ανακαλύπτει νέα πράγματα, βομβαρδίζεται συνεχώς από τα ΜΜΕ, δεν έχει το περιθώριο να σκεφτεί και να επεξεργαστεί αυτά που του πλασάρουν.
-Το καθεστώς των δισκογραφικών εταιρειών φέρει ευθύνη;
Οι δισκογραφικές φταίνε σε τεράστιο βαθμό. Ίσως έχουν τη μεγαλύτερη ευθύνη. Το μόνο που κοιτάνε είναι να πουλήσουνε στο κόσμο ό,τι να ‘ναι. Ο Λαμπρόπουλος και ο Πατσιφάς τότε δεν πουλούσαν οτιδήποτε.
Φρόντιζαν να βγάλουν το καλύτερο αποτέλεσμα για να μην ντροπιαστούν οι ίδιοι στο κοινό. Ήταν αυστηροί επαγγελματίες και είχαν μεράκι για αυτό που έκαναν.
Σήμερα, αυτοί που βρίσκονται στις υψηλές θέσεις των εταιρειών είτε πουλάνε ένα τραγούδι είτε ένα κιλό ψάρια δεν αντιλαμβάνονται τη διαφορά…
-Έχουν αδικηθεί τραγούδια σας;
Σίγουρα και έχουν αδικηθεί. Συγκεκριμένα μπορώ να σου πω δύο δισκογραφικές δουλειές ως παραδείγματα.
Τον ‘Χειμωνιάτικο Ήλιο’ σε μουσική του Μάνου Χατζιδάκι και στίχους του Νίκου Γκάτσου, και τη ‘Πολιτεία Γ’ σε μουσική του Μίκη Θεοδωράκη και στίχους του Μάνου Ελευθερίου, της Λίνας Νικολακοπούλου και του Δημήτρη Κεσίσογλου. Ακούστηκαν, βέβαια, τα τραγούδια και από τις δύο δουλειές, αλλά δεν υπήρξε ο αντίκτυπος που τους αντιστοιχούσε.
Ειδικά στη περίπτωση του Χατζιδάκι αυτό ήταν σύνηθες φαινόμενο. Ο Χατζιδάκις ανέκαθεν ήταν μπροστά από την εποχή του και δεν τον καταλάβαινε εύκολα ο κόσμος.
Σπάνια γινότανε αντιληπτή η σημασία των έργων του. Αλλά μετά από χρόνια έρχεται η στιγμή και τον βρίσκουμε μπροστά μας…
-Σας πικραίνει αυτό στη δική σας περίπτωση;
Βέβαια. Μου δημιουργεί μεγάλη θλίψη όταν κάτι έχει γεννηθεί με αγάπη και κόπο και δεν το αγκαλιάζει ο κόσμος. Το έχω πληρώσει αυτό και εκτός των δισκογραφικών δουλειών μου.
Ξέρεις πόσες φορές είχα πάει να τραγουδήσω σε μπουάτ και ήταν άδειο το μαγαζί;
-Είχε προσωπικό κόστος αυτό;
Τεράστιο προσωπικό κόστος. Και οικονομικό βεβαίως. Το φαντάζεσαι να βγεις να τραγουδήσεις και από κάτω να μην είναι κανένας; Πήγαινα να τραγουδήσω και δεν πληρωνόμουνα κάποιες φορές…
Έτσι πλήρωσα τις επιλογές που έκανα στα τραγούδια που επέλεξα να τραγουδήσω. Αν είχα επιλέξει να πω άλλα τραγούδια θα γέμιζαν τα μαγαζιά. Αλλά αυτό είναι κάτι εφήμερο. Δε σε καθιερώνει ούτε σε οδηγεί προς την καταξίωση. Τα ευκαιριακά μπράβο δε σου προσφέρουν κάτι.
-Ποιές συνεργασίες της καριέρας σας θυμάστε;
Τις συνεργασίες με τον Μάνο Χατζιδάκι, τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Δήμο Μούτση, τον Λουκιανό Κηλαηδόνη, τον Άκη Πάνου, τον Θάνο Μικρούτσικο και άλλους πολλούς.
-Πώς αισθάνεστε μετά από τόσα χρόνια όταν βγαίνετε στη σκηνή και πιάνετε το μικρόφωνο για να τραγουδήσετε;
Πάντα υπάρχει ένα τρακ και μια αμηχανία. Παλιά ήταν πιο έντονο βέβαια σε σχέση με τώρα. Νιώθω μια ευθύνη εκείνη τη στιγμή γιατί αυτό που με ενδιαφέρει είναι να τραγουδήσω σωστά στον κόσμο που έχει έρθει για να με ακούσει.
-Πώς είναι στην καθημερινότητά του ο Μανώλης Μητσιάς;
Είμαι ένας απλός άνθρωπος, βιώνω την καθημερινότητά μου όπως όλοι οι άνθρωποι. Βγαίνω στη γειτονιά μου, κουβεντιάζω με τους ανθρώπους, πίνω τον καφέ μου με τη παρέα μου. Νευριάζω εύκολα καμιά φορά… Αυτά που κάνουμε λίγο πολύ όλοι μας.
-Πώς περνάτε τον ελεύθερο χρόνο σας;
Μου αρέσει πολύ να διαβάζω. Ειδικά ποίηση. Ηρεμώ όταν μπαίνω στη διαδικασία του διαβάσματος.
Κάποιες φορές παρακολουθώ και τηλεόραση αποκλειστικά για τις πολιτικές συζητήσεις. Αλλά και εκεί επιλεγμένα και με μέτρο…
-Τι διαβάζετε τελευταία;
Διαβάζω ξανά την ‘Αμοργό’ του Νίκου Γκάτσου.
Είναι ένα εξαιρετικό ποίημα που κάθε φορά που το διαβάζω ανακαλύπτω συνεχώς καινούργια πράγματα.
-Έχετε κάποια μεγάλη αδυναμία;
Τα εγγόνια μου. Τα αγαπάω τόσο πολύ και τους δείχνω τέτοια συναισθήματα που δεν έδειξα ούτε στο γιο μου…
Λόγω της δουλειάς και των υποχρεώσεων δεν μπόρεσα να είμαι δίπλα του όσο έπρεπε οπότε τώρα δίνω ό,τι έχω και δεν έχω.
-Τι θα συμβουλεύατε έναν νέο τραγουδιστή που ξεκινάει τα πρώτα του βήματα;
Το μόνο που θα τον συμβούλευα θα ήταν να προσέξει καλά τα τραγούδια που θα πει.
Να τα αγαπήσει και να συνεργαστεί με άξιους δημιουργούς ώστε να πορευτούν μαζί και να βγάλουν και κάποιο δίσκο αν προκύψει αυτό, πράγμα πολύ δύσκολο για κάποιο νέο τη σημερινή εποχή.
Δε θα του έλεγα να ακολουθήσει το δρόμο των ριάλιτι και της τηλεόρασης. Τα αποτελέσματα τα έχουμε δει και από αυτές τις διαδικασίες.
-Πώς κρίνετε το σημερινό πολιτικό σκηνικό;
Τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα. Τις τελευταίες δεκαετίες οι πολιτικοί που κυβέρνησαν μας είπαν πολλά ψέματα. Εμείς εφησυχαστήκαμε και αποδεχτήκαμε όσα μας έλεγαν χωρίς να αντιδράσουμε.
Υπήρξαν ευκαιριακές καταστάσεις όπου διάφοροι επωφελήθηκαν και τα πράγματα έφτασαν εδώ που έφτασαν. Σε μεγάλο βαθμό, βέβαια, φταίει και ο λαός για τις επιλογές του.
-Μπορεί να αλλάξει αυτή η κατάσταση;
Θα δείξει ο χρόνος. Δεν μπορώ να το ξέρω αυτό.
-Είναι φίλος σας ο τέως Πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς. Έχετε αναγνωρίσει λάθη στις επιλογές που έκανε;
Φυσικά. Έχει κάνει πολλά λάθη αλλά έκανε και κάποιες σωστές επιλογές.
Τη σημερινή Κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ με τον Αλέξη Τσίπρα πώς την κρίνετε;
Δεν μπορώ να την κρίνω ακόμη. Περιμένω να δω τις κινήσεις που θα κάνει και τότε θα εκφραστώ. Μακάρι να κάνει το καλύτερο για το καλό της Ελλάδας.
-Τι σας έρχεται στο μυαλό όταν ακούτε τα παρακάτω ονόματα;
Δήμος Μούτσης: εξαίσιος συνθέτης
Νίκος Γκάτσος: αληθινός ποιητής
Λευτέρης Παπαδόπουλος: μας χάρισε μοναδικά τραγούδια
Μάνος Χατζιδάκις: η μεγάλη προίκα της ελληνικής μουσικής
Μάριος Τόκας: η απώλειά του είναι εμφανής και σημαντική στη μουσική
Λίνα Νικολακοπούλου: έδωσε νέα πνοή με το λόγο της στο τραγούδι
Γιάννης Σπανός: από τους μεγαλύτερους Έλληνες συνθέτες
Θάνος Μικρούτσικος: ο τελευταίος εναπομείνας της γενιάς των μεγάλων συνθετών
