Search
Close this search box.
Πώς οι Rammstein επέστρεψαν και έβαλαν μπουρλότο

Πώς οι Rammstein επέστρεψαν και έβαλαν μπουρλότο

Η αμφιλεγόμενη επιστροφή των Rammstein.

Οι πρωτοπόροι του industrial metal και βασικοί εκπρόσωποι του Deutsche Neue Härte, Rammstein, επέστρεψαν μετά από 10 ολόκληρα χρόνια δισκογραφικής απουσίας.

Και φυσικά, έχοντας χτίσει μία ολόκληρη καριέρα βασισμένη στη γκροτέσκ αισθητική και στα αμφιλεγόμενα μηνύματα, το έκαναν όπως μόνο αυτοί ξέρουν…

Σε σχεδόν οποιαδήποτε άλλη περίπτωση καλλιτέχνη, τα 10 χρόνια απουσίας θα ήταν αρκετά για να φουντώσουν το ενδιαφέρον του κοινού και να δημιουργήσουν διαδικτυακά «πηγαδάκια» ενόψει του προαναγγελθέντος single που είχε προγραμματιστεί για τις 28 Μαρτίου.

Oι ιδιόρρυθμοι Rammstein έσπευσαν να βάλουν μπουρλότο στο Ίντερνετ πριν ακόμα δώσουν στον αέρα το βίντεο κλιπ του επερχόμενου single.

Ο λόγος για το διάρκειας 35 δευτερολέπτων teaser του βίντεο, το οποίο κυκλοφόρησε μία μέρα πριν την επίσημη κυκλοφορία του, στο οποίο εμφανίζονται ορισμένα από τα μέλη του συγκροτήματος ντυμένα με στολές φυλακισμένων στρατοπέδου συγκέντρωσης να περιμένουν τη σειρά τους στην κρεμάλα.

Η εικόνα αυτή, σε συνδυασμό με το βεβαρημένο παρελθόν των προκλητικών Rammstein, ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων εντός της Γερμανίας, μιας και αγγίζει το πολύ ευαίσθητο θέμα της περιόδου του Εθνικοσοσιαλισμού, ένα θέμα που στη σύγχρονη Γερμανία αποτελεί ταμπού.

Άλλωστε, δεν είναι η πρώτη φορά που οι Rammstein σοκάρουν το κοινό, είτε με τους στίχους τους είτε με τα βίντεο κλιπ τους, με λαμπρά παραδείγματα το… πορνογραφικό ‘Pussy’ (2009), τα κανιβαλιστικά ‘Mein Teil’ (2004) και ‘Eifersucht’ (1997) ή τα σαδομαζοχιστικά ‘Ich tu dir weh’ (2009) και ‘Rein Raus’ (2001), εκτός των άλλων.

Παρόλο που τα 35 αυτά δευτερόλεπτα του teaser δεν ήταν αρκετά για να κατανοήσει κανείς το γενικό πλαίσιο του βίντεο κλιπ, η γερμανική κοινωνία αναστατώθηκε και μπήκε αυτόματα σε θέση άμυνας, γεγονός μεν πρωτόγνωρο για μια κοινωνία που δεν φημίζεται για την παρορμητικότητά της και σε γενικές γραμμές δείχνει ιδιαίτερη ανοχή στην καλλιτεχνική έκφραση.

Παρ’ όλα αυτά, το θέμα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο, καθώς ξύνει τις πληγές της περιόδου 1933-1945, σε μία μάλιστα εποχή που οι εθνικιστικές κραυγές στην Ευρώπη, αλλά και στη Γερμανία ειδικότερα, είναι πιο ηχηρές από ποτέ.

Μέσα σε μερικές μόνο ώρες, γράφτηκαν δεκάδες άρθρα στα μεγαλύτερα ειδησεογραφικά portals της χώρας, οι επικριτικές φωνές έκαναν την εμφάνισή τους ακόμα και σε κύκλους εκτός του συνηθισμένου fanbase του συγκροτήματος.

Η Karin Prien, Υπουργός Παιδείας, Επιστήμης και Πολιτισμού στην κρατιδιακή βουλή του Schleswig-Holstein, αποκάλεσε το βίντεο «μία κακόγουστη προσπάθεια στο βωμό των clicks», ενώ ο εβραϊκής καταγωγής ιστορικός Michael Wolffsohn μίλησε με πιο σκληρά λόγια, κατηγορώντας το συγκρότημα για βεβήλωση νεκρών.

Το θέμα έφτασε στα ανώτατα πολιτικά επίπεδα, με τον Felix Klein, εντεταλμένο σύμβουλο του κυβερνητικού συνασπισμού της Γερμανίας για τα θέματα του αντισημιτισμού, να μιλά για κόκκινες γραμμές που ξεπεράστηκαν από το συγκρότημα.

Φωνές μέσα από το κεντρικό εβραϊκό συμβούλιο στη Γερμανία απαίτησαν την άμεση διαγραφή του βίντεο από το YouTube, πριν ακόμα αυτό κυκλοφορήσει.

Ως και ο διευθυντής των πρώην στρατοπέδων συγκέντρωσης και νυν ιστορικών μνημείων KZ Dachau και KZ Flossenbürg, Karl Freller, προσκάλεσε ανοιχτά το συγκρότημα σε μία… ενημερωτική επίσκεψη στα μνημεία με σκοπό την πληροφόρηση για τις θηριωδίες των Ναζί.

Παρ’ όλα αυτά, το βίντεο κυκλοφόρησε λίγες ώρες αργότερα και πρόκειται για κάτι πολύ πιο πολύπλοκο, καλοσχεδιασμένο και καλοδουλεμένο και σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται για μια απλή πρόκληση του Till Lindemann και της παρέας του με σκοπό τα clicks και τα… μαζικά εγκεφαλικά ανάμεσα στο κοινό.

Άλλωστε, πίσω από τις ωμές σκηνές και τους οφθαλμοφανείς στίχους που γλωσσικά δεν παρουσιάζουν καμία ιδιαίτερη πολυπλοκότητα, οι Rammstein κρύβουν από την αρχή της καριέρας τους διττά μηνύματα και παραπομπές που επιδέχονται ολόκληρων αναλύσεων.

Δεν είναι τυχαίο που μέσα στη δισκογραφία τους μπορεί να βρει κανείς από στίχους επιπέδου… δημοτικού, όπως «du hast mich gefragt und ich hab’ nichts gesagt» (Du Hast’ – 1997) μέχρι παραφρασμένους Goethe και Brecht (το ρεφρέν του ‘Haifisch’ (2009) είναι βασισμένο σε αυτό του ‘Mack the Knife’ από την «Όπερα της πεντάρας» του Bertolt Brecht, ενώ το ‘Dalai Lama’ (2004) αποτελεί μία σύγχρονη διασκευή του ‘Erlkönig’ (1782) του Johann Wolfgang von Goethe.

Με τίτλο ‘Deutschland’, το τραγούδι αποτελεί μία ιστορική αναδρομή στη μακρόχρονη ιστορία του γερμανικού έθνους και το ήδη πολυσυζητημένο video clip υπηρετεί αυτόν ακριβώς τον σκοπό, την εξιστόρηση των γεγονότων, υπό την καλλιτεχνική, πάντα, οπτική των Rammstein.

Rammstein - Deutschland (Official Video)

Ξεκινώντας από τη  Μεγάλη Γερμανία (Germania Magna) και τις συγκρούσεις ανάμεσα σε γερμανικά φύλα και τον ρωμαϊκό στρατό, παραπέμποντας πιθανότατα στη Μάχη του Τευτοβούργιου Δρυμού που αποτέλεσε κομβικό σημείο στην πρώιμη γερμανική ιστορία, και συνεχίζοντας μέσα στους αιώνες. στα μεσαιωνικά φαγοπότια των μοναχών, τα χρόνια του  Ναζισμού ως και τα χρόνια της RAF (Φράξια Κόκκινος Στρατός) και της Ανατολικής Γερμανίας, το βίντεο συμβαδίζει με τους στίχους του τραγουδιού, οι οποίοι αιωρούνται συνεχώς ανάμεσα στην υπερηφάνεια και την ντροπή, την αγάπη και την απέχθεια.

Περιέχει και παραπομπές σχετικές με τη γερμανική ιστορία, οι οποίες δεν είναι ευρέως γνωστές και δεν γίνονται άμεσα αντιληπτές με την πρώτη προβολή, όπως και ιστορικές αναφορές στους στίχους που απαιτούν -εκτός από γνώση της γερμανικής γλώσσας- περισσότερες ακροάσεις.

Ήδη από τον δεύτερο στίχο του τραγουδιού «du hast viel geweint» (=«έχεις κλάψει πολύ»), το συγκρότημα κάνει μία ιστορική ανακεφαλαίωση της γερμανικής ιστορίας, η οποία έχει σημαδευτεί κυρίως από την περίοδο του Ναζισμού, αλλά και από πολέμους και κατακερματισμούς των εδαφών της.

Στη συνέχεια, οι στίχοι «im Geist getrennt / im Herz vereint» (=«χωρισμένοι στο πνεύμα, ενωμένοι στην καρδιά») παραπέμπουν στα χρόνια του διαμελισμού της Γερμανίας, σε Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας και Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας, ενώ ο ακριβώς επόμενος στίχος «wir sind schon sehr lang zusammen» (=«είμαστε ήδη αρκετό καιρό μαζί») αφορά στο πιο λαμπρό σημείο της σύγχρονης γερμανικής ιστορίας, την επανένωση των δύο Γερμανιών στις 3 Οκτωβρίου 1990.

Rammstein - Deutschland
Rammstein – Deutschland

Στο αντίστοιχο χρονικό σημείο του βίντεο οι Till Lindemann και Richard Kruspe φαίνονται να παλεύουν μεταξύ τους, πιθανώς ως μία αναλογία με το γερμανικό λαό που έζησε διχασμένος για αρκετές δεκαετίες μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Im Geist getrennt (getrennt, getrennt, getrennt, getrennt)

Im Herz vereint (vereint, vereint, vereint, vereint)

Wir (wir sind, wir sind, wir sind, wir sind)

Sind schon sehr lang zusammen (ihr seid, ihr seid, ihr seid, ihr seid)

Σε δύο στροφές του τραγουδιού οι Rammstein κάνουν εκτενή χρήση λέξεων με το πρόθεμα über -αντίστοιχο του ελληνικού υπέρ-, το οποίο συνήθως υποδεικνύει την έννοια της υπερβολής (όπως τα «überflüssig» = «περιττός» και «überdrüssig» = «κορεσμένος»), ασκώντας πιθανότατα έμμεσα κριτική στη γερμανική πολιτική αντιμετώπιση, παραπέμποντας πιθανώς ως και στη ναζιστική Γερμανία και στην υπεροπτική ιδέα της ανωτερότητας της Άριας φυλής («übermächtig» = «πανίσχυρος», «Übermenschen» = «Υπεράνθρωποι»).

Rammstein - Deutschland
Rammstein – Deutschland

Η παράθεση αυτή των λέξεων με το πρόθεμα über– καταλήγει και στις δύο στροφές στη φράση «Deutschland, Deutschland über allen», παράφραση του γνωστού σε όλους αποσπάσματος από την πρώτη στροφή του ποιήματος ‘Das Lied der Deutschen’ του August Heinrich Hoffmann von Fallersleben που αποτελεί τον εθνικό ύμνο της Γερμανίας (σ.σ.: νοηματικά το «über allen» σημαίνει «πάνω απ’ όλους», ενώ το «über alles» σημαίνει «πάνω απ’ όλα»).

Rammstein - Deutschland
Rammstein – Deutschland

Μιας και μετά την περίοδο της ναζιστικής Γερμανίας ο στίχος απέκτησε ένα εθνικιστικό νόημα που αρχικά δεν διέθετε, και σε συνδυασμό με τον στίχο των Rammstein «wer hoch steigt, der wird tief fallen» (= «όποιος εξυψώνεται, θα πέσει χαμηλά») αποτελεί ξεκάθαρη κριτική σε κάθε αντίληψη ανωτερότητας.

Σε αυτό το σημείο, χαρακτηριστική είναι η επιλογή του ρήματος από τους Rammstein, αποδεικνύοντας πως, παρά τη σχετική απλότητα της γλώσσας που χρησιμοποιούν, δεν αφήνουν τίποτα στην τύχη:

Στη γερμανική γλώσσα η συνηθισμένη έκφραση τελειώνει με «…kann tief fallen», με το ρήμα «können – kann» να υποδεικνύει πιθανότητα, σε αντίθεση με το «werden – wird» που υποδεικνύει βεβαιότητα για το αποτέλεσμα, αντίστοιχα με τα «μπορεί» και «θα» της ελληνικής γλώσσας.

Τα ανάμεικτα συναισθήματα που διακατέχουν το τραγούδι είναι εμφανή σε πολλούς από τους στίχους του, όπως χαρακτηριστικά στο ρεφρέν «Γερμανία – η καρδιά μου φλέγεται, θέλω να σε αγαπήσω και να σε αναθεματίσω» και στους στίχους «Γερμανία, η αγάπη σου είναι κατάρα και ευλογία / Γερμανία – δεν μπορώ να σε αγαπήσω» και «μπορεί κανείς να σε αγαπήσει, μα θέλει να σε μισήσει».

Deutschland – mein Herz in Flammen

Will dich lieben und verdammen

[…]

Man kann dich lieben

Und will dich hassen.

[…]

Deutschland – deine Liebe
Ist Fluch und Segen

Deutschland – meine Liebe
Kann ich dir nicht geben

Σε κάθε μέρος του τραγουδιού, ως προσωποποίηση της Γερμανίας παρουσιάζεται η βερολινέζα ηθοποιός Ruby Commey, η επιλογή της οποίας μόνο τυχαία δεν πρέπει να θεωρείται, μιας και καταρρίπτει κάθε… άρια υπόνοια σχετικά με τον χαρακτήρα του βίντεο και του τραγουδιού γενικότερα.

Μερικές από τις λεπτομέρειες του βίντεο κλιπ, οι οποίες παραπέμπουν σε κομβικά σημεία της γερμανικής ιστορίας είναι το φλεγόμενο Zeppelin LZ 129 Hindenburg (στο 2:03 του βίντεο, στο background), η καταστροφή του οποίου το 1937 στο New Jersey έβαλε «ταφόπλακα» στην βιομηχανία των Zeppelin, λόγω έλλειψης αξιοπιστίας.

Rammstein - Deutschland
Rammstein – Deutschland

Επίσης, στην επίμαχη σκηνή με το στρατόπεδο συγκέντρωσης, όλα τα μέλη του συγκροτήματος βρίσκονται στην κρεμάλα, φέροντας στις φόρμες τους τα χαρακτηριστικά σύμβολα κατηγοριοποίησης των κρατούμενων, ενώ ο κιθαρίστας Richard Kruspe στέκεται δίπλα τους σε ρόλο μέλους των SS.

Από πίσω τους πυροδοτούνται βαλλιστικοί πύραυλοι V-2, τα πιο χαρακτηριστικά όπλα αντιποίνων της Ναζιστικής Γερμανίας. Χαρακτηριστική είναι και η σκηνή με την καύση των βιβλίων λίγο αργότερα, μία από τις πιο γνωστές ενέργειες των ναζί.

Από την ιστορική αναδρομή δε θα μπορούσε να λείπει το σοσιαλιστικό παρελθόν της ανατολικής Γερμανίας, με πιο χαρακτηριστική τη σκηνή του τανκ που παρελαύνει μπροστά από το άγαλμα του Karl Marx (στο 5:24), ενώ δε λείπουν οι σκηνές από τα γραφεία της πολιτικής ηγεσίας της ΛΔΓ, αλλά και η παραπομπή στη RAF με τον Till Lindemann να υποδύεται την Ulrike Meinhof, ηγετικό μέλος της ακροαριστερής οργάνωσης «Φράξια Κόκκινος Στρατός» (RAF), που έδρασε στη Δυτική Γερμανία κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.

Τέλος, μετά από περισσότερα από 6 λεπτά έντασης, το τραγούδι κλείνει με μία καθαρτική, σχεδόν τρίλεπτη πιανιστική έκδοση του ‘Sonne’ από τον δίσκο ‘Klavier’ (2015), ολοκληρώνοντας το κινηματογραφικό βίντεο ιδανικά.

Σε κάθε περίπτωση, οι Rammstein επέστρεψαν πιο εμφατικά από ποτέ.

Κατάφεραν να διχάσουν, να ερίσουν, να δημιουργήσουν εντυπώσεις και να τις καταρρίψουν, καταφέρνοντας να αγγίξουν τα 7 εκατομμύρια views σε λιγότερο από 24 ώρες.

Παράλληλα κατάφεραν να προκαλέσουν τους οπαδούς τους ανά τον κόσμο να ψάξουν για κρυμμένα μηνύματα και διττότητες στους στίχους, οι οποίες κατά πάσα πιθανότητα δεν θα επιβεβαιωθούν ποτέ διά στόματος Rammstein (όπως δεν έχει γίνει ποτέ μέχρι σήμερα).

Θα έχουν, όμως, αφήσει το σπόρο της αμφιβολίας σχετικά με τα μηνύματα που θέλουν να περάσουν, αλλά και της τεράστιας αναμονής για τα επόμενα κομμάτια του επερχόμενου δίσκου.

Η εμφατική αυτή επιστροφή των Γερμανών μετά από μία ολόκληρη δεκαετία υπενθυμίζει γιατί έλειψαν τόσο πολύ από τη μουσική βιομηχανία τα τελευταία χρόνια και αποδεικνύει πως, ακόμα κι αν διαφωνεί κανείς με την αισθητική και τις επιλογές τους, σίγουρα έχει κάτι να κερδίσει από τη μουσική τους…

Rammstein - Deutschland
Rammstein – Deutschland

Rammstein – Deutschland single cover

Rammstein - Deutschland
Rammstein – Deutschland

Ακολουθήστε το Rockrooster.gr και στο Google News.

Poll

Ψηφίστε την αγαπημένη σας καλοκαιρινή συναυλία!

Οι συναυλίες του 2024: Πρόγραμμα και εισιτήρια

Ψηφίστε τα συγκροτήματα που θέλετε στην Ελλάδα το 2024

Θέλεις να γίνεις μέλος της συντακτικής ομάδας μας;

Το RockRooster.gr αναζητά νέους συντάκτες. Αν λατρεύεις τη μουσική, τον κινηματογράφο και την αρθρογραφία, ίσως αυτό σε ενδιαφέρει.

Poll

Ψηφίστε την αγαπημένη σας καλοκαιρινή συναυλία!

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

2024: Τα συγκροτήματα που «πρέπει» να έρθουν στην Ελλάδα

Ψηφίστε τα συγκροτήματα που θέλετε στην Ελλάδα το 2024

Θέλεις να γίνεις μέλος της συντακτικής ομάδας μας;

Το RockRooster.gr αναζητά νέους συντάκτες. Αν λατρεύεις τη μουσική, τον κινηματογράφο και την αρθρογραφία, ίσως αυτό σε ενδιαφέρει.

Οι συναυλίες του 2024: Πρόγραμμα και εισιτήρια

Poll

Ψηφίστε την αγαπημένη σας καλοκαιρινή συναυλία!