Αφιέρωμα στην Tarja Turunen
Καιρό πριν, στο λύκειο, όταν ο εφηβικός ενθουσιασμός δεν είχε πλήρως μετεξελιχθεί σε μια πιο ώριμη εκτίμηση και αντιμετώπιση και υπήρχαν ακόμα εξάρσεις τύπου «Εγώ ακούω rock και metal, την αληθινή μουσική, και αυτό που ακούς δεν είναι ούτε το ένα ούτε το άλλο.» είχε τύχει να αναφέρω σε κάποιο γνωστό ότι μου αρέσουν οι Nightwish, για να λάβω με τη σειρά μου την προαναφερθείσα έξαρση.
Αν μη τι άλλο, βοήθησε στο να γίνει ακόμα πιο σύντομα η αποβολή τέτοιων δηλώσεων και απόψεων…
Οπερετικά φωνητικά από ένα άτομο με κλασική μουσική εκπαίδευση, με το θράσος να καταταχθούν στο metal σύμπαν; Ιεροσυλία το λιγότερο! Αλλά ούτε που μου πέρασε από το μυαλό κάτι τέτοιο όταν, γύρω στον ένα χρόνο πριν από αυτήν τη συζήτηση, είχα ακούσει για πρώτη φορά το ‘Oceanborn’.
Όταν, καθώς το ‘Stargazers’ πέρναγε από την εισαγωγή στο κυρίως μέρος, άκουσα για πρώτη φορά την τραγουδίστρια. Και απλά έμεινα άναυδος.
Πιθανότατα καθ’ όλα τα πενήντα λεπτά του δίσκου. Όπως μένω, έστω και για λίγο, κάθε φορά που ακούω την Tarja Soile Susanna Turunen-Cabuli να τραγουδάει κομμάτι δικό της ή των Nightwish, όπως έμεινα πριν από ένα μήνα, όταν την άκουσα και ζωντανά στα Χανιά.
Η ομορφιά της μουσικής, η δύναμη μιας φωνής, δεν γνωρίζει είδη. Οι φανατικοί το ξεχνούν ή το αγνοούν, αλλά η πραγματικότητα δεν αλλάζει.
Η Tarja Turunen, η γυναίκα που φέρνει την όπερα στον ίδιο κόσμο με το δέρμα και τις αλυσίδες, το πρόσωπο και η φωνή που ανέδειξε τους Nightwish και ξεκίνησε μαζί με άλλες σαν αυτήν ένα ολόκληρο κίνημα, είναι μια κορυφαία τραγουδίστρια, ένα ταλέντο που ο metal χώρος υπερηφανεύεται ότι έχει.
Βέβαια, μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’90, κάτι τέτοιο μάλλον φάνταζε το λιγότερο αστείο.
Η όπερα και η metal δεν θα μπορούσαν να απέχουν περισσότερο για τους οπαδούς και των δύο ειδών, η γυναικεία παρουσία στη σκληρή μουσική ήταν σπάνια και γενικά περιορισμένη στο στυλ που είχαν υιοθετήσει στο παρελθόν οι The Runaways, οι Girlschool και η Doro, και το ρεύμα της εποχής φώναζε Pantera.
Αλλά όταν οι Therion γκρέμισαν αυτό το φράγμα το 1996 απελευθέρωσαν έναν ασταμάτητο χείμαρρο, με τους Nightwish και τους Within Temptation να είναι από τους πρώτους που ακολούθησαν, και την Tarja Turunen να ηγείται μαζί με τη Sharon den Adel μιας σειράς εκπληκτικών frontwomen που τα τελευταία είκοσι χρόνια έχει χαρίσει μεγάλες στιγμές στη μουσική.
Το ότι η Tarja είναι κλασικής φωνητικής εκπαίδευσης φαίνεται από την πρώτη στιγμή.
Η παιδική της ηλικία είναι πιάνο, εκκλησιαστικές χορωδίες και ‘Phantom of the Opera’. Αλλά η εκπληκτική φωνή δουλεύει, «κολλάει», είναι φτιαγμένη για αυτά που τραγουδάει.
Αν το κάπως άγουρο ‘Angels Fall First’ πέρασε χωρίς να ακουμπήσει πολύ, στο προαναφερθέν ‘Oceanborn’ οι Nightwish εδραιώθηκαν στα metal δρώμενα.
Και αν η ψυχή της μπάντας είναι ο Tuomas Holopainen, το πρόσωπο της ήταν αδιαμφισβήτητα αυτό της Tarja.
Η φωνή που τους έδινε αιθέρια υπόσταση.
Γιατί δεν είναι υπερβολή το να υποστηρίξει κάποιος ότι δεν υπάρχει κομμάτι στο οποίο να μην έχει τραγουδήσει καλά η Tarja Turunen.
Με το πέρασμα του χρόνου οι ικανότητες και ο επαγγελματισμός της φαινομενικά αγνοούν όρια, και μέσα από την πορεία της μαζί με τους Nightwish άφησε λυρικά κειμήλια που θα ζήλευαν πολλές σοπράνο της όπερας.
Οι πέντε δίσκοι στους οποίους συμμετέχει είναι ο ένας καλύτερος από τον άλλο, και σε όλους η μαγευτική της φωνή δίνει τον τόνο, το χαρακτήρα, την υπόσταση.
Σε λιγότερο από μία δεκαετία, οι Nightwish καθιερώθηκαν ως το μεγαλύτερο όνομα στο symphonic metal, και η συμβολή της Tarja Turunen σε αυτό είναι το λιγότερο καθοριστική.
Τράβηξε γύρω της τον κόσμο ως σύγχρονη σειρήνα, εμπνέοντας και δίνοντας συνέχεια στο ρεύμα που ξεκίνησε η μπάντα της, δείχνοντας ξανά και ξανά ότι το πάντρεμα όπερας και σκληρής μουσικής, η ιστορία της Πεντάμορφης και του Τέρατος, δεν ήταν απλά μια μόδα, αλλά αλήθεια, πραγματικότητα του είδους.
Για την τελική αποχώρησή της από το συγκρότημα που την ανέδειξε και που αυτή έκανε μεγάλο, έχουν ειπωθεί πολλά.
Πολύ μελάνι, πολλή πίκρα, πολλή χολή έχουν χυθεί γύρω από το διαζύγιο της Tarja Turunen με τους Nightwish, και δεν χρειάζονται περισσότερα.
Σχεδόν δεκαπέντε χρόνια μετά, το ποιος έφταιγε, το ποιος είχε δίκιο και ποιος άδικο, δεν έχει και τόση σημασία.
Ας αναφερθεί μόνο ότι, παρά τις διαφορές τους, ο Tuomas Holopainen παραδέχτηκε ότι ποτέ δεν έψαξε να βρει μια τραγουδίστρια ίδιου στυλ με την Tarja, και αυτό επειδή απλά τη θεωρούσε εξαιρετικά καλή σε αυτό που έκανε.
Πρακτικά αναντικατάστατη.
Το αν υπάρχει ζωή μετά τους Nightwish ήταν από τα συνηθισμένα ερωτήματα που ακούγονταν την περίοδο μετά την αποχώρηση. Εκ των υστέρων, η απάντηση ήταν μάλλον προφανής. Η Tarja Turunen συνέχισε. Ακάθεκτη και σίγουρη.
Τέσσερις δίσκοι symphonic metal, άλλοι τρεις με κλασική μουσική. Όχι όλοι το ίδιο καλοί. Όχι πάντα με τις καλύτερες κριτικές. Αλλά συνεχώς καλύτεροι, ωριμότεροι.
Η τραγουδίστρια έγινε και συνθέτρια, μάζεψε γύρω της μουσικούς, έμαθε να χτίζει γύρω από τη φωνή της.
Η φωνή της είναι η μόνη σταθερά σε όλη τη διάρκεια της σόλο καριέρας της.
Η ίδια χρειάστηκε να μάθει, να εξελιχθεί, να προσαρμοστεί.
Η φωνή της ήταν και παρέμεινε αγγελική, δίνοντας και στις πιο μέτριες μουσικά στιγμές της άλλο τόνο, υποχρεώνοντας ακόμα και τους πιο δριμείς κριτικούς της να παραδεχτούν ότι το μόνο σίγουρο είναι πως η Tarja Turunen ξέρει να τραγουδάει.
Από το ‘My Winter Storm’ του 2007 μέχρι το ‘The Shadow Self’ του 2016 η Tarja έχει μια διαρκώς ανοδική πορεία, όντας ίσως στο καλύτερο σημείο της πορείας της. Δεν έφτασε ποτέ στα ύψη που είχε φτάσει με τους Nightwish.
Αλλά είναι μια ολοκληρωμένη μουσικός, που έχει βρει το δρόμο της, που τη λατρεύει, δικαίως, το κοινό της. Το ‘In the Raw’, που έπεται, αλλά και ότι ακολουθήσει μετά, απλά θα προσθέσουν στη μαγεία της. Γιατί ήδη είναι κομμάτι της ιστορίας, μια μεγάλη του είδους.
Ανάμεσα στις γυναίκες του metal τοπίου, που εν μέρει χάρη στο δικό της παράδειγμα έχουν αυξηθεί και πληθύνει, αλλά και ανάμεσα στους άντρες, ξεχωρίζει.
Η φωνή της, το κρύσταλλο που κάνει και τους αγγέλους να ζηλεύουν, αντηχεί στο χώρο, μεγαλειώδης, πανέμορφη, σίγουρη.
Η Tarja Turunen έχει ήδη εξασφαλίσει την υστεροφημία της. Όσοι έχουν ακούσει, ξέρουν. Όσοι θα ακούσουν, θα μάθουν.
