O Christopher Nolan επιστρέφει με το ‘Tenet’ και το σινεμά τον χρειάζεται περισσότερο από ποτέ!
Σε μία περίεργη χρονιά, η νέα ταινία του Nolan εξελίχτηκε σε κάτι παραπάνω από ένα μεγάλο, καλοκαιρινό blockbuster.
Λόγω των συνθηκών, φαίνεται πως το ‘Tenet’ πήρε πάνω του την δύσκολη δουλειά του να κρατήσει το σινεμά ζωντανό.
Μετά από διάφορες αλλαγές στην ημερομηνία κυκλοφορίας και μέσα σε αναρίθμητες συζητήσεις για το αν αξίζει καν να ρισκάρει κάποιος να βγει έξω εν μέσω πανδημίας για να το δει, το ‘Tenet’ έφτασε στις αίθουσες και έχει πολλά να πει, ακόμα περισσότερα να δείξει.
Αν θέλαμε να περιγράψουμε με απλά λόγια την ταινία, θα λέγαμε πως ο Πρωταγωνιστής (John David Washington) μπλέκεται σε μία χωροχρονική περιπέτεια.
Η περιπέτεια περιλαμβάνει σφαίρες από το μέλλον, Ρώσους εμπόρους όπλων που το παίζουν Θεοί (Kenneth Branagh), μία σύζυγο που έχει δεχθεί καταπίεση και ψάχνει απεγνωσμένα να βρει μια έξοδο (Elizabeth Debicki), μία απειλή μεγαλύτερη και από αυτή ενός πυρηνικού ολοκαυτώματος και τον Robert Pattinson.
Μέσα στις δυόμιση ώρες που διαρκεί η ταινία, ο Nolan θα προσπαθήσει πολύ να μας δώσει να καταλάβουμε τους κανόνες του κόσμου του, το γιατί και το πώς και το τι, ακόμα κι αν στην αρχή μας παροτρύνει να μην προσπαθήσουμε να το καταλάβουμε, αλλά να το νιώσουμε.
Τι μπορεί όμως αυτό να σημαίνει για μια ταινία που δεν κάνει καμία ιδιαίτερη προσπάθεια να προκαλέσει συναίσθημα;
Ο Nolan είναι αναμφίβολα ο σημαντικότερος σκηνοθέτης της εποχής μας, έχει δεχθεί όμως δίκαιη κριτική για το γεγονός ότι οι ταινίες του, όσο εντυπωσιακές κι αν είναι, πολλές φορές χάνουν στο κομμάτι των χαρακτήρων.
Αυτό μπορεί να ισχύει, αν δει κάποιος όμως τις προηγούμενες προσπάθειές του, θα παρατηρήσει σίγουρα μερικές σκηνές όπου ξεφεύγει από το σύνθετο world-building ώστε να επικεντρωθεί, έστω και για λίγο, στους ανθρώπους πίσω από τις μεγάλες ιδέες του.
Στο ‘Tenet’, αντιθέτως, όχι μόνο δεν υπάρχει κάποια σκηνή που να πλησιάζει, για παράδειγμα, την στιγμή με τις βιντεοκλήσεις του ‘Interstellar’, αλλά με δυσκολία εντοπίζονται σκηνές που προσθέτουν έστω ένα ψήγμα προσωπικότητας στους πάντα καλοντυμένους χαρακτήρες της ταινίας.
Οι πληροφορίες δίνουν και παίρνουν, οι προσπάθειες του Nolan να πείσει πως έχει σκεφτεί πολύ όλα αυτά τα πολύ μεγάλα πράγματα πνίγουν την ταινία με κενά λόγια, και εύλογα κάποια στιγμή ο χαρακτήρας του Pattinson ρωτάει (το κοινό ίσως;), «σου πόνεσε το κεφάλι ή ακόμα;».
Η απάντηση εξαρτάται από το αν δίνουμε ακόμα προσοχή ή τα παρατήσαμε αρκετή ώρα νωρίτερα.
Το θέαμα φυσικά είναι εκεί και είναι εντυπωσιακό με όλη τη σημασία της λέξης.
Υπάρχουν μερικές στιγμές που σε κάνουν να πιστεύεις ξανά στο μεγαλείο του Nolan ως σκηνοθέτη, αλλά ακόμα κι αυτές δεν είναι ικανές να σε κάνουν να ξεχάσεις πως, όσο εντυπωσιακό και να είναι αυτό που βλέπεις στην εικόνα, παραμένει κενό και κάπως άψυχο.
Οι εκρήξεις είναι δυνατές, ναι, το soundtrack του Ludwig Göransson είναι φοβερό, το τεχνικό κομμάτι της ταινίας γενικότερα είναι αψεγάδιαστο.
Όσο για τους ηθοποιούς, όλοι τους κάνουν ό,τι μπορούν για να πείσουν πως κατάλαβαν πλήρως τα λόγια που ξεστομίζουν και δεν χρειάστηκε απλώς να τα αποστηθίσουν.
Ο John David Washington έχει τις στιγμές του και προσπαθεί να δώσει στον χαρακτήρα του ό,τι δεν δίνει το σενάριο, ενώ ο Kenneth Branagh είναι μια κλισέ απόλαυση που δεν χορταίνεις να βλέπεις.
Αν πέφτει κάπου παραπάνω συναισθηματικό βάρος, αυτό είναι στον χαρακτήρα της Elizabeth Debicki και κάνει το καλύτερο δυνατό με το υλικό που της δίνεται.
Τέλος, ο Robert Pattinson έχει έναν, μάλλον άχαρο ρόλο καθώς αναλώνεται κυρίως στο να εξηγεί και να αναλύει καταστάσεις στον Πρωταγωνιστή και το κοινό.
Τι σου μένει όμως στο τέλος; Μετά από δυόμιση ώρες ταινίας που σε σημεία μοιάζουν με διάλεξη, τι είναι αυτό που θα κρατήσεις από μία ταινία σαν το ‘Tenet’;
Μάλλον μία παρόμοια απορία είχε και ο ίδιος ο Nolan και γι’αυτό ίσως προσπαθεί να δέσει, έστω και αργά, τις θεματικές του με μία κορδέλα περί ανθρώπινης προσπάθειας ενάντια στην ματαιότητα του σύμπαντος και της ελεύθερης βούλησης. Ή κάτι τέτοιο τέλος πάντων.
Το ‘Tenet’ είναι μία ταινία που θα λατρέψουν όσοι διψάνε για αυτούς τους κινηματογραφικούς γρίφους, για τα σενάρια που, σε πρώτη ανάγνωση, σε κάνουν να νιώθεις χαζός. Θα το δουν και δεύτερη και τρίτη φορά και σίγουρα θα καταλήξουν κάπου.
Άλλοι, θα είναι ευχαριστημένοι με το θέαμα και δε θα κοιτάξουν πέρα από αυτό.
Οι δύο αυτές κατηγορίες έτσι κι αλλιώς φαίνεται να περιγράφουν ένα μεγάλο κομμάτι του fanbase του σκηνοθέτη.
Το θέμα είναι τι θα γίνει με τους ενδιάμεσους, που δεν τους αρκεί το θέαμα και ίσως να μην έχουν την όρεξη (ή τον χρόνο) να ασχοληθούν για να βγουν από τον λαβύρινθο του Nolan.
Τρία χρόνια μετά το ‘Dunkirk’ (το οποίο μάλιστα είχε προκαλέσει εντύπωση για το φτωχό του screenplay), μία ταινία με ελάχιστα λόγια, όπου περισσότερο έδειξε παρά είπε, φαίνεται πως ο Nolan χάθηκε μέσα στις ίδιες του τις ιδέες και αφήνει τον θεατή να αποφασίσει αν υπάρχει διέξοδος ή, αν, σε αντίθεση με προηγούμενες ταινίες του, αξίζει ο κόπος και ο χρόνος για να βρεθεί.
Tenet – Trailer:
