Η 30η Σεπτεμβρίου υπήρξε ημερομηνία-σταθμός για την ανθρωπότητα, ήταν η μέρα που σήμανε το τέλος της αποστολής Rosetta/Philae του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA – European Space Agency), καθώς η διαστημοσυσκευή Rosetta, που ξεκίνησε το ταξίδι της το 2004 και από το 2014 ήταν σε τροχιά γύρω από τον κομήτη 67P/Churyumov-Gerasimenko, ξεκίνησε πορεία ελεγχόμενης πρόσκρουσης σε αυτόν, με αποτέλεσμα να χαθεί για πάντα η επικοινωνία με τον πλανήτη μας.
Πέρα από τους φίλους της διαστημικής εξερεύνησης, η αποστολή Rosetta έχει και μουσικό ενδιαφέρον, καθώς το “soundtrack” της αποστολής έχει επιμεληθεί ο «συνθέτης του διαστήματος», ο μεγάλος Vangelis (κατά κόσμον Ευάγγελος Οδυσσέας Παπαθανασίου), ο οποίος εμπνεύστηκε τη μουσική κατόπιν μιας διαδικτυακής συνομιλίας του με τον André Kuipers, έναν αστροναύτη της ESA, την περίοδο που ο δεύτερος βρισκόταν στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό ISS.
Τα πρώτα τρία κομμάτια του δίσκου είναι γνωστά εδώ και αρκετό καιρό, καθώς συνόδευσαν την αποστολή Rosetta/Philae στην πρώτη της προσέγγιση στον κομήτη, στις 12 Νοεμβρίου του 2014, και έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί πολλάκις από τον Οργανισμό Διαστήματος για την προώθηση της αποστολής. Τώρα, κυκλοφορεί ολόκληρο το άλμπουμ, εμπνευσμένο εξ ολοκλήρου από το διαστημικό αυτό εγχείρημα, αποτελούμενο από 13 κομμάτια, τα 3 ήδη γνωστά, αλλά ελαφρώς διαφοροποιημένα, και ακόμα 10 ως τώρα ακυκλοφόρητα.
Το άλμπουμ κινείται στα γνωστά ηλεκτρονικά new age μονοπάτια του Vangelis, με τον πλέον χαρακτηριστικό ήχο από τα synthesizers του, μιας και είναι μετρ του είδους παγκοσμίως για περισσότερο από μισό αιώνα(!). Χαρακτηριστική είναι, σε αντίθεση με τα προηγούμενα άλμπουμ της νέας χιλιετίας, η απουσία χορωδίας ή ορχήστρας, στοιχεία τα οποία είχαν έντονη παρουσία και στο έτερον “διαστημικό” εγχείρημα – τη ‘Μυθωδία’ του 2001, που επένδυσε μουσικά την αποστολή Mars Odyssey της NASA. Αυτό δίνει στο άλμπουμ έναν αμιγώς ηλεκτρονικό χαρακτήρα, κάτι που είχαμε να απολαύσουμε σε μεγάλη έκταση από το ambient/electronic ‘Oceanic’ του μακρινού 1996.
Ακολουθώντας τις προσταγές του θέματος (η πρώτη προσεδάφιση σε κομήτη στην ιστορία της ανθρωπότητας – μέρος της αποστολής ήταν η συσκευή προσεδάφισης “Philae”), οι συνθέσεις χαρακτηρίζονται από «εξωγήινα» ηχητικά εφέ -άλλοτε πιο επιβλητικά κι άλλοτε διακριτικά- και ξεφεύγουν από τις όποιες συμβατικές οδούς της ηλεκτρονικής μουσικής. Ο Vangelis αυτή τη φορά αφήνει τα synths του «γυμνά», προσεγγίζοντας τη μουσική κάπως λιτά, έχοντας περιορίσει τις πομπώδεις συμφωνικές μελωδίες που σημάδεψαν την καριέρα του (χαρακτηριστικά παραδείγματα τα ‘Conquest of Paradise’ και ‘Chariots Of Fire’).
Το εισαγωγικό ‘Origins (Arrival)’, ένα εκ των τριών ήδη δημοσιευμένων κομματιών, λειτουργεί ιδανικά ως εναρκτήριο, με τα συμφωνικά μεγαλειώδη synths σε ένα sci-fi, ambient περιβάλλον, ακολουθούμενα από ηλεκτρονικές εναλλαγές και μία οργανική μελωδία προς το τέλος. Η album version είναι σχεδόν διπλάσια σε διάρκεια από το κομμάτι που είχε δημοσιευτεί για τις ανάγκες της ESA, έχει υποστεί σαφώς πιο προσεγμένη μίξη και εξελίσσεται διαφορετικά, χωρίς να αφήνει την αίσθηση του ανολοκλήρωτου στον ακροατή που άφηνε η πρώιμη έκδοση του.
Το ‘Starstuff’, με τον πιο θερμό τόνο και το low tempo, σε πιο new age μονοπάτια, συνεχίζει το διαστημικό ταξίδι, ενώ το ‘Infinitude’ με την υπνωτική και γλυκιά χορωδιακή μελωδία, ταξιδεύει τον ακροατή μέσα στην απεραντοσύνη του σύμπαντος, ενώ μετά τη μέση του κομματιού μεταμορφώνεται σε ένα new age ατμοσφαιρικό νανούρισμα.
Το ‘Exo Genesis’ είναι ένα ομοιογενές μείγμα ήχων, τόνων και πειραματισμών, ενώ το ‘Celestial Whispers’ εμφανώς πιο easy listening και σε πιο new age μονοπάτια προσφέρει μερικά λεπτά χαλάρωσης εν μέσω του ταξιδιού.
Η συνέχεια ανήκει στο ‘Albedo 0.06’, του οποίου ο τίτλος είναι δανεισμένος από την επιστήμη της αστρονομίας (ελληνιστί «λευκαύγεια»). Το κομμάτι παντρεύει υποδειγματικά τις ηλεκτρονικές synth ακολουθίες και τα ορχηστρικά στοιχεία της μουσικής του Vangelis, χρησιμοποιώντας και το εισαγωγικό μουσικό pattern του εναρκτήριου κομματιού.
Το ‘Sunlight’ εξελίσσεται σταδιακά σε ένα κράμα απαλών και μελαγχολικών μελωδιών, ίσως το κομμάτι που θυμίζει περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο τον δημιουργό του.
Το ομώνυμο ‘Rosetta’, μία μελαγχολική instrumental μπαλάντα της γαλλικής σχολής, εξελίσσεται σταδιακά σε ακόμα ένα new age αριστούργημα και προδίδει τη μεγαλοφυΐα του δημιουργού του.
Τα δύο ήδη δημοσιευμένα ‘Philae’s Descent’ (αρχικά γνωστό ως ‘Philae’s Journey’) και ‘Mission Accomplie’ (‘Rosetta’s Waltz’) έχουν υποστεί πλέον το κατάλληλο mastering για τις ανάγκες του άλμπουμ και αναδεικνύουν την ομορφιά τους. Το πρώτο «χτίζεται» μέσα στα 3:05 λεπτά διάρκειας του μέσω μίας ατμόσφαιρας αγωνίας, όπως ακριβώς συνέβη και με την προσεδάφιση του Philae, του οποίου το σήμα ανέμεναν οι επιστήμονες της ESA αγωνιωδώς για αρκετές ώρες, το δε δεύτερο αποτελεί μία μελωδική ωδή προς τη διαστημοσυσκευή, που θα μνημονεύεται τα επόμενα χρόνια ως ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της Ηνωμένης Ευρώπης.
Πλησιάζοντας στο τέλος, το ‘Perihelion’, με την πιο progressive electronica εισαγωγή, εξελίσσεται σε κάτι πιο συμφωνικό και ξανά επιστρέφει στην electronica φύση του, σε μία ατμόσφαιρα αγωνιώδη και αυξανόμενα επιβλητική, ενώ κλείνει υποτονικά, έχοντας περιγράψει μουσικά ολόκληρη την ελλειπτική τροχιά ενός κομήτη, από το περιήλιο στο αφήλιο του. Ακολουθεί το ‘Elegy’, το πιο κλασικό δείγμα των συνθέσεων, που λειτουργεί ως προμήνυμα του τέλους (του άλμπουμ και της αποστολής) και οδηγεί υποδειγματικά τη μετάβαση στο αποχαιρετιστήριο ambient και επιφορτισμένο ‘Return To The Void’.
Συνολικά το άλμπουμ αιωρείται αρμονικά ανάμεσα στο χάος και τη μελαγχολία, όπως ακριβώς θα περίμενε κανείς από ένα έργο εμπνευσμένο από το αχανές σύμπαν. Η παραγωγή είναι σχετικά φτωχή -για τα υψηλά standards που έχει θέσει αυτά τα χρόνια ο Vangelis-, όμως αυτό φαίνεται να γίνεται εσκεμμένα σε μία προσπάθεια απόδοσης του κοσμικού αυτού soundtrack όσο πιο αυθεντικά γίνεται, χωρίς να χαθεί η ουσία στα παιχνίδια των synths και στις εναλλαγές των ήχων.
Ένα μεγαλειώδες έργο για μια στιγμή-ορόσημο για την εξερεύνηση του Διαστήματος και την ανθρωπότητα ολόκληρη, που όμως απευθύνεται σε συγκεκριμένο κοινό: αυτοί που θέλουν να ακούσουν Βαγγέλη Παπαθανασίου ξέρουν πολύ καλά τι να περιμένουν και θα δικαιωθούν πανηγυρικά για ακόμη μια φορά από έναν αποδεδειγμένα μεγάλο καλλιτέχνη. Οι υπόλοιποι μπορούν απλά να απολαύσουν την ιστορία που γράφεται μπροστά τους…
