To 1986 ήταν μια χρονιά που είχε ξεκινήσει δύσκολα για τους Smiths. Οι φήμες για αλλεπάλληλες κόντρες μεταξύ των μελών του συγκροτήματος και για χάσματα που ήταν αδύνατο να γεφυρωθούν, ήδη έδιναν και έπαιρναν.
Σαν να μην έφταναν τα παραπάνω, ο Johnny Marr είχε φτάσει σε οριακό σημείο κόπωσης εκτελώντας και χρέη μάνατζερ εκτός από κιθαρίστα, ελλείψει κάποιας άλλης επιλογής. Το μέλλον των Smiths φαινόταν ζοφερό, με αρκετούς να σχολιάζουν πως το τέλος του συγκροτήματος είναι κοντά και πως οι Βρετανοί διανύουν τις τελευταίες μέρες της καλλιτεχνικής ζωής τους.
Παρόλα αυτά, οι Smiths προσπαθούσαν να περάσουν προς τα έξω πως όλα δουλεύουν όπως πρέπει στην μπάντα, συνεχίζοντας κανονικά το The Queen Is Dead tour για την προώθηση του ομότιτλου δίσκου.
Ο τελευταίος σταθμός της περιοδείας αυτής ήταν στις 30 Οκτωβρίου 1986, όμως το συγκρότημα είναι προγραμματίσει ένα επιπλέον live για τον σκοπό Artists Against Apartheid για τις 14 Νοεμβρίου του ίδιου έτους στο Royal Albert Hall, ένα πολύ δυσάρεστο όμως συμβάν τους χάλασε τα σχέδια.
Ο Johnny Marr, που φαίνεται να είναι ο πρωταγωνιστής των γεγονότων που οδήγησαν στην τελευταία ζωντανή εμφάνιση των Smiths, είχε ένα πολύ σοβαρό αυτοκινητιστικό που ανάγκασε το συγκρότημα να αναβάλει την παραπάνω συναυλία επ’ αόριστον.
Ενδεικτικό της περιρρέουσας ατμόσφαιρας εκείνης της περιόδου, είναι το γράμμα που είχε λάβει η μπάντα από θαυμαστή που τους κατηγορούσε πως το δυστύχημα ήταν σκηνοθετημένο, ώστε να κρύψει την αδυναμία της να εμφανιστεί ζωντανά.
Ο Marr θυμάται:
Λάβαμε γράμμα από έναν θαυμαστή μας που έλεγε πως το ατύχημά μου ήταν σκηνοθετημένο. Τότε αναρωτήθηκα τι σόι άνθρωποι αποκαλούν τους εαυτούς μας θαυμαστές μας.
Ήμουν γεμάτος επιδέσμους και γύψους στο πάνω μέρος του σώματός μου. Αυτή ήταν η πρώτη φορά που αισθάνθηκα πως υπάρχει χάσμα ανάμεσα σε αυτά που πιστεύουν οι θαυμαστές μας και την αλήθεια.
Μετά από ένα σχετικά μικρό διάστημα για τα δεδομένα των τραυματισμών του, ο Marr ανάρρωσε και έτσι οι Smiths επαναπρογραμμάτισαν την ακυρωθείσα συναυλία για τις 12 Δεκεμβρίου, στο περίφημο Brixton Academy του νότιου Λονδίνου.
Αυτή θα ήταν και η τελευταία ζωντανή εμφάνιση της μπάντας μπροστά στο κοινό της, καθώς ακολούθησαν μόνο κάποιες ζωντανές εμφανίσεις σε τηλεόραση και ραδιόφωνο, μέχρι την οριστική διάλυση την επόμενη χρονιά.
Το support της βραδιάς ήταν ο Pete Shelley, πρώην frontman των Buzzcocks, ενός συγκροτήματος που μοιραζόταν την κοινή καταγωγή με τους Smiths από την πόλη του Μάντσεστερ.
Ας σταθούμε όμως στους τελευταίους, που άνοιξαν τη συναυλία τους με το ‘Ask’ που ήταν το πιο πρόσφατο singleτους τότε, ενώ στο live κυριάρχησαν τα κομμάτια από τον δίσκο ‘The Queen Is Dead’ που είχε κυκλοφορήσει τον Ιούνιο εκείνης της χρονιάς και, όπως είπαμε πιο πάνω, προωθούσαν τότε.
Στα αξιοσημείωτα εκείνης της νύχτας ήταν πως οι Smiths έπαιξαν για πρώτη και τελευταία φορά ζωντανά το ‘Some Girls Are Bigger Than Others’ η ηχογράφηση του οποίου συμπεριλήφθηκε αργότερα ως b-side στο single ‘I Started Something I Couldn’t Finish’. Μάλιστα σε αυτή τη version, ο Morrissey τραγουδά τους παρακάτω στίχους, που δεν υπάρχουν στην αρχική ηχογράφηση:
On the shop floor
There’s a calendar
As obvious as snow
As if we didn’t know
Some girls are bigger than others
Το τελευταίο κομμάτι που έπαιξαν οι Smiths εκείνο το βράδυ, που έμελλε να είναι και το τελευταίο που θα έπαιζε ποτέ το συγκρότημα μπροστά στο κοινό τους ήταν το πρώτο τους single ‘Hand In Glove’ που παραδόξως κλείνει με το στίχο «Ι’ll probably never see you again» δηλαδή «πιθανώς δεν θα σε ξαναδώ ποτέ».
Σύμπτωση ή όχι, με τους παραπάνω στίχους έκλεισε από πλευράς live η καριέρα μιας από τις πιο σπουδαίες μπάντες όλων των εποχών. Ακολούθησαν την επόμενη χρονιά δύο singles, τα ‘Shoplifters Of The World Unite’ και ‘Sheila Take A Bow’ και ένας τελευταίος δίσκος, το ‘Strangeways Here We Come’ πριν ο Johnny Marr υποκύψει στο βάρος της πίεσης και εγκαταλείψει το συγκρότημα που τόσο αγαπούσε.
Κι ενώ το 1987 ήταν η τελευταία δισκογραφικά χρονιά των Βρετανών, εκείνη η νύχτα του Δεκεμβρίου του 1986, ήταν η τελευταία που το κοινό είχε την ευκαιρία να απολαύσει από κοντά την αγαπημένη του μπάντα.
Έκτοτε αρκετές φορές μέλη του συγκροτήματος βρέθηκαν ξανά μαζί στη σκηνή, ποτέ όμως όλοι μαζί μέχρι σήμερα. Και αν και ο κρυφός πόθος για επανένωση των Βρετανών ακόμα υπάρχει στις καρδιές των εκατομμύρια φίλων τους στον κόσμο, όσο τα χρόνια περνούν οι πιθανότητες να δούμε το πολυπόθητο reunion σβήνουν.
Η setlist της βραδιάς:
Ask
Bigmouth Strikes Again
London/Miserable Lie (σε medley)
Some Girls Are Bigger Than Others
The Boy With The Thorn In His Side
Shoplifters Of The World Unite
There Is A Light That Never Goes Out
Is It Really So Strange?
Cemetry Gates
This Night Has Opened My Eyes
Still Ill
Panic
Encore 1:
The Queen Is Dead
Encore 2:
William, It Was Really Nothing
Hand In Glove
The Smiths: Τα άλμπουμ και οι ιστορίες πίσω από τα εξώφυλλά τους
