Αφιέρωμα στον Jimi Hendrix
Ήταν 27 Νοεμβρίου του 1942, όταν στο Seattle των Η.Π.Α. ερχόταν στον κόσμο ο μικρός Johnny Allen Hendrix, ο άνθρωπος που έγινε συνώνυμο της ηλεκτρικής κιθάρας, έγινε εικόνισμα στα σπίτια εκατομμυρίων ανθρώπων, ενέπνευσε παιδιά και νέους να εξερευνήσουν κάθε γωνία της ταστιέρας στο όνομά του και να ονειρευτούν πως μια μέρα θα γίνουν βιρτουόζοι σαν αυτόν.
Δεν υπήρξε στην ιστορία της μουσικής αντίστοιχη περίπτωση, όπου μία μόνο προσωπικότητα εξέλιξε τη μουσική τόσο πολύ, οδηγώντας τη σε νέα μονοπάτια…
Δυστυχώς ο Jimi, όπως έγινε ευρέως γνωστός, έγινε άθελά του συνιδρυτής του «καταραμένου Club 27», όταν βρέθηκε νεκρός σε ηλικία 27 ετών στις 18 Σεπτεμβρίου του 1970, αφήνοντας τον κόσμο της μουσικής να αναρωτιέται πόσο μακριά θα μπορούσε να είχε φτάσει αν είχε συνεχίσει τη μοναδική του πορεία.
Από την άλλη, ο πρόωρος θάνατός του τον προστάτεψε από τη φθορά του χρόνου, καθιερώνοντάς τον ως μία από τις μεγαλύτερες μορφές της μουσικής, αφήνοντας πίσω διαμάντια που αντανακλούν τη λάμψη του εδώ και δεκαετίες…
Jimi Hendrix – ‘Machine Gun’
(‘Band of Gypsys’ – 1970)
Στο live album ‘Band of Gypsys’, το πρώτο του Hendrix χωρίς τους The Jimi Hendrix Experience, φιγουράρει το ‘Machine Gun’, ένα τραγούδι εμπνευσμένο από και ανοιχτά αντίθετο στον πόλεμο του Βιετνάμ που βρισκόταν σε εξέλιξη εκείνη την περίοδο.
Η 12λεπτη έκδοση του Hendrix με τους Band of Gypsys είναι ένα από καλύτερα δείγματα γραφής του Αμερικανού βιρτουόζου, με τα μοναδικά μακροσκελή solos και τα εκρηκτικά riffs να δημιουργούν μία πολεμική ατμόσφαιρα προς το τέλος του τραγουδιού.
Σύμφωνα με τον ίδιο τον Hendrix, το τραγούδι είχε έναν βαθύ αντιπολεμικό χαρακτήρα και ήταν αφιερωμένο σε κάθε στρατιώτη που πολεμά παρά τη θέλησή του.
Γνωστός για την αυτοσχεδιαστική του διάθεση, ο Hendrix εξέλισσε το τραγούδι σε on stage αυτοσχεδιασμό με κάθε ευκαιρία, με αποτέλεσμα να υπάρχουν ζωντανές ηχογραφήσεις με διάρκειες από 150 δευτερόλεπτα ως… 20 λεπτά!
Machine gun, tearin’ my body all apart
Evil man make me kill you, evil man make you kill me
Evil man make me kill you, even though we’re only families apart
Well, I pick up my axe and fight like a farmer
But your bullets still knock me down to the ground
The Jimi Hendrix Experience – ‘Purple Haze’
(‘Are You Experienced’ – 1967)
Το εναρκτήριο κομμάτι στον δίσκο-ντεμπούτο των The Jimi Hendrix Experience, όπως αυτό κυκλοφόρησε στην αμερικανική αγορά, το ‘Purple Haze’ ήταν το βάπτισμα του πυρός για τους μουσικόφιλους στον psychedelic rock ήχο του Hendrix.
Έχοντας εξελιχθεί σε ύμνο, κερδίζοντας μία θέση στο Grammy Hall of Fame αλλά και περίοπτες θέσεις σε λίστες με τα καλύτερα κιθαριστικά τραγούδια όλων των εποχών, το ‘Purple Haze’ είναι ένα μείγμα των blues καταβολών του Hendrix και του πολυδιάστατου ταλέντου του, το οποίο καταφέρνει να ξετυλίξει μέσα σε 2:50 μόνο λεπτά.
Φτάνοντας στο νούμερο #65 στο U.S. Hot 100 και εμπνέοντας χιλιάδες παιδιά και νέους ανά τον κόσμο να πιάσουν μία κιθάρα στο χέρι, το ‘Purple Haze’ εξακολουθεί μέχρι και σήμερα να πυροδοτεί συζητήσεις, είτε για την καλλιτεχνική διορατικότητα του δημιουργού του, είτε για τους… ιδιαίτερους στίχους του που αποτελούν μέχρι σήμερα μυστήριο.
Ενώ πολλοί υποστηρίζουν πως γίνεται έμμεση αναφορά στη χρήση παραισθησιογόνων, ο ίδιος ο Hendrix είχε δώσει διάφορες εξηγήσεις, μιλώντας για ένα όνειρο στο οποίο βρισκόταν κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας αλλά και για ένα φανταστικό ταξίδι στην επιφάνεια του πλανήτη Ποσειδώνα…
The Jimi Hendrix Experience – ‘The Wind Cries Mary’
(‘Are You Experienced’ – 1967)
H blues μπαλάντα με τη θρηνώδη διάθεση αποτελεί ένα από τα πιο συναισθηματικά φορτισμένα τραγούδια του πρώτου δίσκου των Experience, ‘Are You Experienced’ (1967). Έμπνευση για το τραγούδι αποτέλεσε ένας επεισοδιακός τσακωμός του Hendrix με την τότε σύντροφό του, Kathy Mary Etchingham.
Σύμφωνα με την ίδια την Etchingham, η διαμάχη ήταν τόσο έντονη που στο τέλος δεν μπορούσε καν να θυμηθεί την αιτία του τσακωμού, μπορούσε όμως να ανακαλέσει το ζευγάρι να καταστρέφει ολόκληρη την κουζίνα, αλλά και τον εαυτό της να χτυπά τον Hendrix με ένα τηγάνι (!).
Το τραγούδι αρχικά κυκλοφόρησε το Μάιο του 1967 και έφτασε στη θέση #6 των βρετανικών charts, παρόλο που για την ηχογράφησή του χρειάστηκαν μόνο 20 λεπτά (!).
Σύμφωνα με τον παραγωγό Chas Chandler, οι Experience βρίσκονταν στα De Lane Lea Studios για την ηχογράφηση του ‘Purple Haze’ και, μετά από δική του προτροπή, ξεκίνησαν να ηχογραφούν το ‘The Wind Cries Mary’ για να καλύψουν τα εναπομείναντα 20 λεπτά που είχαν στο στούντιο.
Με τους Mitch Mitchell (drums) και Noel Redding (μπάσο) να ακούν το τραγούδι για πρώτη φορά (!), ο Hendrix πρότεινε να συμπληρωθεί η ηχογράφηση με overdubs. Έτσι γεννήθηκε το τρίτο single στην ιστορία των Experience…
The Jimi Hendrix Experience – ‘Voodoo Child (Slight Return)’
(‘Electric Ladyland’ – 1968)
Στο ‘Electric Ladyland’ (1968), ο Jimi Hendrix ηχογραφεί για τελευταία φορά με τους Experience, ενώ για πρώτη φορά αναλαμβάνει και την παραγωγή του δίσκου. Κάπου ανάμεσα στα πολλά ηχητικά διαμάντια του δίσκου ξεπροβάλλει το ‘Voodoo Chile’, ένα 15λεπτο, σκληρό και ξερό psychedelic blues που μυρίζει μπαρούτι…
Όντας η πιο μακροσκελής στούντιο ηχογράφηση του Hendrix, το κομμάτι αντλεί στοιχεία από τη blues σχολή του Chicago, έχοντας όμως έναν χαρακτήρα πιο πειραματικού jamming.
Το reprise του τραγουδιού γίνεται στο τέλος του δίσκου ως είθισται, με το ‘Voodoo Child (Slight Return)’ να ηλεκτρίζει την ατμόσφαιρα, με το βιρτουόζικο παίξιμο του Hendrix και τον ωμό ήχο να γεννούν ένα από τα πιο δημοφιλή τραγούδια του, αλλά και ένα από τα πιο γνωστά κιθαριστικά licks όλων των εποχών.
Η ιστορία θέλει το τραγούδι να δημιουργείται… τυχαία, όταν ένα τηλεοπτικό συνεργείο μπήκε στο στούντιο για να καταγράψει το συγκρότημα να παίζει ζωντανά.
Οι μουσικοί, έχοντας μόλις τελειώσει την ηχογράφηση και μην έχοντας καμία όρεξη να επαναλάβουν τη διαδικασία, ξεκίνησαν να αυτοσχεδιάζουν πάνω στην κιθαριστική γραμμή του ‘Voodoo Chile’, δημιουργώντας εν τέλει το ‘Voodoo Child (Slight Return)’.
Οι τίτλοι ‘Voodoo Child’ και ‘Voodoo Chile’ αποτελούν μέχρι σήμερα σημείο αντιπαράθεσης για τους οπαδούς του Αμερικανού, γεγονός που έχει τις ρίζες του στις αυθαίρετες αλλαγές του ονόματος σε διάφορες εκδόσεις του δίσκου ανά τον κόσμο.
Στην πραγματικότητα, στις χειρόγραφες σημειώσεις του ίδιου του Hendrix προς τη Reprise Records από το 1968 η 15λεπτη εκδοχή φέρει το όνομα ‘Voodoo Chile’, ενώ η σύντομη εκδοχή που κλείνει το δίσκο τιτλοφορείται ‘Voodoo Child (Slight Return)’.
Το ‘Voodoo Child (Slight Return)’ κυκλοφόρησε ως single λίγο μετά τον θάνατο του Hendrix, φτάνοντας στην κορυφή των βρετανικών charts.
Αντίθετα, στην άλλη άκρη του Ατλαντικού δεν κατάφερε καν να μπει στην εκατοντάδα, όμως εν καιρώ εκτιμήθηκε, έχοντας παιχτεί (κυριολεκτικά) δισεκατομμύρια φορές μέχρι σήμερα…
The Jimi Hendrix Experience – ‘Red House’
(‘Are You Experienced’ – 1967)
Ένα από τα πρώτα κομμάτια που ο Hendrix ηχογράφησε με τους Experience και φιγουράρει στον πρώτο δίσκο τους, ‘Are You Experienced’.
Σε πιο παραδοσιακές blues φόρμες, εμπνευσμένο από τα ιερά τέρατα της blues, Jimmy Reed, Curtis Knight και Albert King, το ‘Red House’ είναι το πιο κλασικά bluesy κομμάτι της δισκογραφίας του Hendrix, με τη δομή του αλλά και το στιχουργικό του περιεχόμενο να παραπέμπουν σε κλασικές φόρμες του είδους.
Γραμμένο σε μετρικό σχήμα 12/8 και με tempo στα 66 bpm, ο Jimi Hendrix δεν ακολούθησε σχεδόν ποτέ την αυθεντική εκδοχή, βρίσκοντας πάντα χώρο να αυτοσχεδιάσει, δημιουργώντας έτσι δεκάδες εκδοχές του τραγουδιού, το οποίο με τον καιρό εξελίχθηκε σε έμβλημα της εκφραστικότητας και της κιθαριστικής δεινότητας του Hendrix, παρόλο που αρχικά είχε κοπεί από το αμερικανικό print του δίσκου, μιας και θεωρήθηκε πολύ bluesy για το αμερικανικό κοινό.
The Jimi Hendrix Experience – ‘If 6 Was 9’
(‘Axis: Bold As Love’ – 1967)
Ο δεύτερος δίσκος του Hendrix με τους The Jimi Hendrix Experience που ηχογραφήθηκε το καλοκαίρι του 1967 θεωρείται κατά πολλούς το απόλυτο αριστούργημα του Αμερικανού αλλά και η αρχή των πάντων…
Εκρηκτικό και ηλεκτρισμένο, χαρακτηριστικό δείγμα της εμμονής του Hendrix με τον ήχο του και τη συνεχή του προσπάθεια να τον εξελίξει, το τραγούδι χαρακτηρίζεται από μοναδικές για την εποχή… πολυτέλειες, όπως echo και fuzzbox distortion, τα οποία, σε συνδυασμό με το μοναδικό ταλέντο του Hendrix, δημιουργούν τον μοναδικό του ήχο.
Παρ’ όλα αυτά, η ποιότητα της ηχογράφησης του συγκεκριμένου τραγουδιού είναι ασυνήθιστα χαμηλή, μιας και, σύμφωνα με τον βιογράφο του Hendrix, John McDermott, το master tape που περιείχε την αυθεντική και προσεγμένη ηχογράφηση χάθηκε και έτσι ο Hendrix, μαζί με τον τεχνικό ήχου Eddie Kramer, αναγκάστηκαν να χρησιμοποιήσουν ένα πρόχειρα ηχογραφημένο tape που προοριζόταν για προσωπική χρήση του μπασίστα Noel Redding, το οποίο μάλιστα αναγκάστηκαν να… σιδερώσουν (!) σε μία προσπάθεια αποκατάστασης.
Στιχουργικά, στα σχεδόν πεντέμισι λεπτά της διάρκειάς του, το ‘If 6 Was 9′ κάνει αναφορές στο ρεύμα των hippies και τις κοινωνικές του προεκτάσεις, ενώ πιστεύεται πως οι στίχοι «if the mountains fell into the sea» αποτελούν αναφορά στην κοσμογονία της μυθολογίας των Χόπι, από την οποία ο Hendrix ήταν βαθιά επηρεασμένος.
The Jimi Hendrix Experience – ‘Hey Joe’
(‘Are You Experienced’ – 1967)
Ένα από τα κομμάτια που έχουν ταυτιστεί απόλυτα με τον Hendrix είναι το ‘Hey Joe’. Παρ’ όλα αυτά, η σύνθεση δεν ανήκει στον ίδιο, μιας και αποτελεί ένα ακόμα παράδειγμα τραγουδιού της αμερικανικής υπαίθρου, που διαδόθηκε από στόμα σε στόμα και κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά σε ποιον ανήκει.
Για την ιστορία, τα πνευματικά δικαιώματα εντός Η.Π.Α. έχουν κατοχυρωθεί από το 1962 στον Billy Roberts, ενώ το εμπορικό ντεμπούτο του τραγουδιού έγινε το 1965 ως single ηχογραφημένο από ένα garage rock συγκρότημα από το Los Angeles, ονόματι The Leaves.
Ανεξαρτήτως δημιουργού, το τραγούδι απογειώθηκε στα χέρια του Hendrix και έχει γίνει συνώνυμο της λαμπρής καριέρας του, αφού αποτέλεσε το πρώτο single των The Jimi Hendrix Experience, φτάνοντας μάλιστα στη θέση #6 τον Ιανουάριο του 1967. Το πέρασμά του, όμως, στην αιωνιότητα έγινε όταν ο Hendrix το έπαιξε στη θρυλική συναυλία του Woodstock ’69, κλείνοντας έτσι το ιστορικό φεστιβάλ.
Η ιστορία του τραγουδιού περιέχει έναν απατημένο σύζυγο, ο οποίος δολοφονεί τη γυναίκα του και φεύγει για το Μεξικό.
Σύμφωνα με τον θρύλο, ο Hendrix χρωστά τη λαμπρή καριέρα του σε αυτό το τραγούδι, αφού ο Chas Chandler, πρώην μέλος των The Animals και μάνατζερ, είδε τον νεαρό και άγνωστο Jimi να ερμηνεύει το συγκεκριμένο τραγούδι στο Cafe Wha? της Νέας Υόρκης το 1966, μαγεύτηκε και αποφάσισε να τον φέρει στην Αγγλία για να τον κάνει rock star.
Τα υπόλοιπα είναι ιστορία…
Jimi Hendrix – ‘Freedom’
(‘The Cry of Love’ – 1971)
Το ‘Freedom’ κυκλοφόρησε μετά τον θάνατο του Hendrix ως εισαγωγικό κομμάτι στο ‘The Cry of Love’ (1971), μία συλλογή από κομμάτια, πάνω στα οποία δούλευε ο Αμερικανός πριν τον θάνατό του.
Τα κομμάτια της συλλογής είναι ανολοκλήρωτα και το αποτέλεσμα απογοητευτικό – σίγουρα και ο ίδιος ο Hendrix οραματιζόταν την κυκλοφορία πολύ διαφορετικά. Παρ’ όλα αυτά, το ‘Freedom’ δεν πάσχει από αυτήν την αίσθηση του ανολοκλήρωτου, αποτελώντας μία funky ηχητική περιπέτεια με jazzy εκλάμψεις.
Ο τίτλος και οι στίχοι του τραγουδιού αναφέρονται πιθανώς στη σχέση του Hendrix με τα ναρκωτικά, ενώ ο στίχος «Keep on pushing straight ahead…» κοντά στο τέλος του τραγουδιού είναι πιθανόν αναφορά στο τραγούδι ‘Keep On Pushing’ του μουσικού της soul, Curtis Mayfield, ο οποίος είχε επηρεάσει το κιθαριστικό στυλ του Hendrix και αποτελούσε γι’ αυτόν πρότυπο.
Το κομμάτι αποτελεί μία από τις δύο μεταθανάτιες κυκλοφορίες του Hendrix που γνώρισαν εμπορική επιτυχία, ανεβαίνοντας στη θέση #59 του Billboard Hot 100, ενώ συμπεριλήφθηκε και σε μία ακόμα μεταθανάτια κυκλοφορία, στο ‘First Rays of the New Rising Sun’ του 1997.
The Jimi Hendrix Experience – ‘All Along the Watchtower’
(‘Electric Ladyland’ – 1968)
Ακόμα ένα διαμάντι βγαλμένο από τα δάχτυλα του Hendrix, το ‘All Along The Watchtower’ θα είχε άλλη τύχη αν είχε μείνει απείραχτο, όπως αρχικά κυκλοφόρησε.
Έργο του Bob Dylan, κυκλοφόρησε στον δίσκο ‘John Wesley Harding’ (1967) ως μέρος μιας σειράς folk τραγουδιών που έγραψε ο Αμερικανός στο σπίτι του στο Woodstock καθώς ανάρρωνε από ένα τροχαίο που είχε τον Ιούλιο του 1966.
Έξι μήνες αργότερα, ο Hendrix ηχογράφησε τη δική του εκδοχή του τραγουδιού, ξετυλίγοντας τη στιχουργική του μαγεία και συνδυάζοντάς τη με μοναδικές μελωδίες.
Το ‘All Along The Watchtower’ εξελίχθηκε σε μεγάλη επιτυχία, ανέβηκε στις κορυφαίες θέσεις των single charts του 1968 και ψηφίστηκε από το Rolling Stone ως ένα από τα 500 καλύτερα τραγούδια όλων των εποχών, στη θέση #47.
Μέχρι και ο ίδιος ο δημιουργός του τραγουδιού έχει δηλώσει πως η εκτέλεση του Hendrix τον καθήλωσε και τον έκανε να αισθανθεί δέος.
Ο Dylan έπαψε να παίζει ζωντανά το τραγούδι ως ένδειξη αναγνώρισης στην ανωτερότητα της διασκευής του Hendrix, ενώ μετά τον θάνατό του ξεκίνησε να το ερμηνεύει ζωντανά ως φόρο τιμής στον αδικοχαμένο κιθαρίστα.
