Δύο άντρες καταφτάνουν σε έναν βράχο στη μέση του ωκεανού.
Στη μέση αυτού του βράχου βρίσκεται ένας φάρος.
Για τις επόμενες εβδομάδες θα πρέπει να φροντίσουν τον φάρο και το φως του, να μάθουν να ζουν μαζί, με κάποιο τρόπο να συμπαθήσουν ο ένας τον άλλον και, κυρίως, να κρατήσουν τα λογικά τους.
Είναι μια μίζερη δουλειά για δυο μίζερους ανθρώπους και την ιστορία τους αυτή τη στιγμή φαίνεται πως μάλλον μόνο ένα άτομο θα μπορούσε να την εξιστορήσει.
Ο Robert Eggers ανήκει σε αυτή τη νέα γενιά σκηνοθετών που φαίνεται να κρατούν ζωντανή την ιδέα πως η έννοια του δημιουργού ίσως και να μπορεί να επιβιώσει στο σημερινό Hollywood.
Το ‘The Witch’ του 2015 τον σύστησε στο κοινό με έναν μεγαλοπρεπή τρόπο, με μία ταινία που σε έκανε να ελπίζεις ξανά στο horror είδος (προσωπικά μιλώντας) και τώρα, έρχεται με το ‘The Lighthouse’ να επιβεβαιώσει πως το όνομά του θα μας απασχολεί για αρκετά χρόνια ακόμα.
Η δεύτερη ταινία του Eggers δουλεύει με όσα λιγότερα πράγματα μπορεί. Τοποθεσία; Ένα νησάκι με έναν φάρο στη μέση.
Ηθοποιοί; Ουσιαστικά δύο. Χρώματα; Άσπρο και μαύρο.
Είναι με αυτά τα λίγα εργαλεία λοιπόν που σε πάει σε ένα ταξίδι μέσα στις πιο απόκρυφες γωνιές της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης.
Ο κόσμος που κατοικούν οι δύο άνδρες μπορεί να έχει αγάπη και συμπόνοια κάπου, σίγουρα όμως όχι στο ξερονήσι που διαμένουν κατά τη διάρκεια της ταινίας.
Η επιτυχία μίας τέτοιας ταινίας ξεκινά και τελειώνει με τους ερμηνευτές της και ο Eggers φαίνεται πως έκανε τις καλύτερες επιλογές.
Στη μία γωνία έχουμε τον Willem Dafoe (Thomas Wake στην ταινία), τον έμπειρο ναυτικό που έχει περάσει όλη του τη ζωή προσέχοντας φάρους και το φως που εκπέμπουν και από την άλλη τον Robert Pattinson (Ephraim Winslow), έναν νεαρό, όμορφο άντρα που βρέθηκε για τους δικούς του λόγους σε αυτήν την πλευρά του κόσμου και με την επιπολαιότητά του θα προκαλέσει ανεπανόρθωτες ρωγμές.
Η δυναμική που αναπτύσσουν οι δύο ηθοποιοί κάνει την θέαση της ταινίας πραγματικά απολαυστική καθώς τους παρακολουθείς να μαλώνουν, να τα βρίσκουν, να πίνουν μέχρι αηδίας και να χορεύουν, να εξομολογούνται μυστικά επτασφράγιστα, ενώ παράλληλα η ουσιαστική τους επιθυμία είναι μάλλον να πιαστούν στα χέρια και να μη σταματήσουν μέχρι κάποιος από τους δύο να πάψει να αναπνέει.
Αν όλη η σχέση τους αναπτύσσεται σαν ένας χορός, τότε ο δικός τους είναι εντελώς άναρχος, με παντελή απουσία τεχνικής και λουσμένος με “αντρίλα” και κρυφά απωθημένα.
Ένα buddy comedy δίχως τυπική κωμωδία (χωρίς αυτό να σημαίνει πως δε μπορεί να γίνει αρκετά αστείο, γιατί μπορεί), το ‘The Lighthouse’ παίζει με το ρυθμό και το τι περιμένει κανείς παραδοσιακά από τέτοιες ταινίες, καταφέρνοντας να κάνει τον θεατή να αναρωτιέται τι άλλο μπορεί να του δώσει στην επόμενη σκηνή.
Βέβαια, ακόμα και αν η θέα ενός άγαρμπα αξύριστου Willem Dafoe να μπεκροπίνει και να περηφανεύεται για την μαγειρική του είναι αρκετή για να προκαλέσει κάποια χαμόγελα, η όψη της ταινίας δεν μπερδεύει κανέναν.
Γυρισμένο σε άσπρο και μαύρο και με το aspect ratio να είναι τόσο μαζεμένο που φέρνει την εικόνα σε μία τετράγωνη μορφή, η σκηνοθεσία της ταινίας μεταφέρει όλη τη μιζέρια και την κλειστοφοβία που απαιτεί ένα τέτοιο δημιούργημα, που πέρασε και από διάφορες δυσκολίες μέχρι να δημιουργηθεί.
Οι ιστορίες από την παραγωγή της ταινίας ίσως αξίζουν ένα κείμενο από μόνες τους και ακόμα κι αν το να μαθαίνεις σήμερα πως τεχνικό επιτελείο και ηθοποιοί πέρασαν ώρες μέσα στη βροχή παλεύοντας να τραβήξουν μία σκηνή δεν είναι απαραίτητα κάτι νέο, τέτοιες πληροφορίες σε κάνουν να εκτιμάς λίγο παραπάνω την δουλειά και τον κόπο που απαιτεί μία τέτοια ταινία.
Το ‘The Lighthouse’ μοιάζει από αυτές τις instant-classic περιπτώσεις που κερδίζουν τη θέση τους στην κινηματογραφική ιστορία σχεδόν αμέσως και το οπτικό κομμάτι παίζει ένα μεγάλο ρόλο σε αυτό.
Μπορεί οι αισθητικές επιλογές του Eggers να ξενίσουν κάποιους, εξάλλου ο σκηνοθέτης (ο οποίος έγραψε την ταινία μαζί με τον αδερφό του) έχει δηλώσει πως το πραγματικά δύσκολο κομμάτι ήταν να πείσει τους παραγωγούς πως η ταινία πρέπει να γυριστεί σε ασπρόμαυρο, αλλά είμαι απόλυτα σίγουρος πως η συγκεκριμένη δε θα μπορούσε να βγει με άλλο τρόπο.
Σε μία εποχή που αυτό το σινεμά γίνεται όλο και πιο δυσεύρετο στα mainstream τοπία (εμείς το είδαμε στην πανελλήνια πρεμιέρα του στο 60ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και ειλικρινά ελπίζω σύντομα να βρει τον δρόμο του σε ακόμα περισσότερες αίθουσες), είναι σημαντικό που μπορούν ακόμα να κυκλοφορούν ταινίες που γυρίστηκαν με αυτόν τον τρόπο και βγήκαν στις αίθουσες ακριβώς όπως τις οραματίστηκε ο δημιουργός του.
Η ιστορία της ταινίας, βασισμένη σε ένα αληθινό περιστατικό από το 1801, μπορεί να μην είναι κάτι που δεν έχει ξαναδεί ο κόσμος και ενδεχομένως να χάνεται για μερικούς στη θάλασσα των συμβολισμών του (αν και ο γρίφος της ταινίας δεν αποτελεί κάποιο άλυτο μυστήριο), η εκτέλεση όμως είναι αυτή που κάνει την ταινία να ξεχωρίζει.
Με την βοήθεια των Dafoe και Pattinson (ο οποίος σταθερά εδώ και χρόνια απομακρύνεται από την ρετσινιά του ‘Twilight’ και τώρα θα δοκιμαστεί ως νέος Batman), το ‘The Lighthouse’ σαν ταινία είναι από τις καλύτερες της χρονιάς και σαν κινηματογραφικό δημιούργημα στέκεται σχεδόν μόνο του μέσα στην ομίχλη φωτίζοντας το τοπίο με την ελπίδα να βοηθήσει κι άλλους να φτάσουν στον προορισμό τους.
Ωμό, ανήθικο, μυστηριώδες και γεμάτο εκπλήξεις, είναι όλα αυτά που θα έπρεπε να είναι το σινεμά. Εν μέρει ιστορία τρόμου, εν μέρει ιστορία φαντασμάτων, το βασικό νόημα της ταινίας κρύβεται στα λόγια του Eggers όταν του ζητάνε να την εξηγήσει.
