Τζίμης Πανούσης…
Ένα όνομα που εγείρει διαφορετικές αντιδράσεις στον καθένα, όλοι όμως κλίνουμε τελικά στο ότι ήταν αυτός που μπορούσε να καυτηριάζει και να διακωμωδεί ταυτόχρονα, όπως και οι αρχαίοι σατυρικοί ποιητές, το πολιτικό γίγνεσθαι.
Ένας σύγχρονος Αριστοφάνης θα έλεγε κανείς και καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι το τελευταίο καλοκαίρι του έπαιξε σε αριστοφανική κωμωδία στην Επίδαυρο.
Έντονη προσωπικότητα, σε όλα τα επίπεδα, και πολυάσχολος. Εκτός από τραγουδοποιός και ηθοποιός, γνωστός για τον αθυρόστομο στίχο του, διετέλεσε και ρόλο ραδιοφωνικού παραγωγού για 15 χρόνια συνολικά. Μάλιστα, έχουν εκδοθεί έξι βιβλία του Πανούση, κυρίως βασισμένα στις ραδιοφωνικές του εκπομπές.
Η ιδεολογική στάση του Τζίμη Πανούση και η καυστική του σάτιρα τον είχαν φέρει πολλές φορές αντιμέτωπο με τις αρχές και τα δικαστήρια. Κύρια κατηγορία ήταν η αθυροστομία του και ο καυστικός στίχος, που έθιγε άμεσα και έμμεσα πρόσωπα και καταστάσεις.
Μουσικά δηλώνει αυτοδίδακτος και παίζει λίγο απ’ όλα. Στα μέσα με τέλη της δεκαετίας του ’70 σχηματίστηκαν οι Μουσικές Ταξιαρχίες.
Η πρώτη εμφάνιση του σχήματος αυτού σε κοινό έγινε το 1977, στο κλαμπ Αρχιτεκτονική, με τον Άντριου (τύμπανα), τον Παντελή Φουρνιάδη (μπάσο), τον Τζιμάκο (ακουστική κιθάρα) και τον Δημήτρη Μπάθρα (ηλεκτρική κιθάρα).
Στη συνέχεια τους καλούν στο Skylamb στην Πλάκα για μια παράσταση το καλοκαίρι του 1979 και καταλήγουν να παίζουν επί ένα χρόνο κάθε μέρα χωρίς ρεπό. Κατά καιρούς από τις Μουσικές Ταξιαρχίες περνάνε αρκετοί μουσικοί όπως ο Γιάννης Γιοκαρίνης, ο Άκης Περδίκης, ο Βασίλης Γκίνος, ο Πιέρ Χωρέμης, ο Γιώργος Καραγιαννίδης και αργότερα ο Ηλίας Αχλαδιώτης, ο Τάσσος Καλλινιώτης, ο Αλέκος Αράπης και άλλοι.
Εμείς έχουμε διαλέξει 10 αγαπημένα τραγούδια του Τζίμη Πανούση για να του ευχηθούμε καλό ταξίδι και καλή αντάμωση.
Σουζάνα – Hard Core (1985)
Μαζί με τις Μουσικές Ταξιαρχίες ο Τζίμης Πανούσης κυκλοφορεί τον δίσκο ‘Hard Core’ ο οποίος αποτελείται εξ ολοκλήρου από κομμάτια από ζωντανή ηχογράφηση τριών παραστάσεων (1, 2 και 3/2/85) στο Κύτταρο χωρίς να έχει γίνει κάποια επέμβαση στο στούντιο.
Το τραγούδι ‘Σουζάνα’ που περιέχει είναι διασκευή του ομότιτλου των Ολλανδών The Art Company (ή αλλιώς VOF de Kunst).
Όμπι Όμπι Μπι – Obi Obi Bi (2013)
Εδώ ο Τζίμης Πανούσης έχει πάρει το παραδοσιακό τραγούδι, ‘Η παλιοτρεχαντήρα’, και το μετέτρεψε σε κάτι εντελώς διαφορετικό αλλά πρωτότυπο.
Ένα κομμάτι στο οποίο εξυμνεί, πάντα με τον δικό του τρόπο, τη γυναικεία φύση.
Πρωταγωνιστικό ρόλο εκτός από τους στίχους παίζει ο ήχος της κιθάρας.
Νεοέλληνας – Vivere Pericolosamente (1993)
Δεν νοείται αφιέρωμα στο Τζίμη Πανούση το οποίο να μην περιλαμβάνει τον ‘Νεοέλληνα’. Ίσως το πιο πολυτραγουδισμένο του κομμάτι, με το οποίο ασκεί έντονα κριτική στις συνήθειες και τον τρόπο ζωής των Ελλήνων.
Εδώ όμως φαίνεται και το πόσο ακομπλεξάριστος είναι, καθώς οι στίχοι είναι γραμμένοι κι ερμηνεύονται σε πρώτο πρόσωπο.
Δεν διστάζει να τσαλακωθεί και να βάλει τον εαυτό του στη θέση του Νεοέλληνα που σατιρίζει.
Στην LP έκδοση του δίσκου, όπου συμπεριλαμβάνεται το κομμάτι, περιέχονται ένα αυτοκόλλητο, ένα ψηφοδέλτιο και ένας φάκελος.
Γυφτάκι – Δουλειές του Κεφαλιού (1990)
Ένα λιγότερο χιουμοριστικό κομμάτι του και με λιγότερο ροκ ήχο. Πάντα όμως με καυστικότητα οι στίχοι του.
Έντονες εικόνες οι οποίες ερεθίζουν και προβληματίζουν τον ακροατή για τις συνθήκες διαβίωσης των αθίγγανων παιδιών στη χώρα μας.
Με τον δίσκο αυτό άφησε πίσω του μια δύσκολη δεκαετία, που περιλάμβανε αρκετή λογοκρισία, μηνύσεις και διώξεις.
Αχ Ευρώπη – Hard Core (1985)
Ακόμη ένα κομμάτι του ‘Hard Core’, πιο επίκαιρο από ποτέ θα έλεγε κανείς.
Σε έναν δίσκο με ένα από τα πιο αστεία εξώφυλλα, με τον Πανούση ντυμένο με γυναικεία εσώρουχα και με ανάλογη πόζα.
Κυκλοφόρησε κάποια χρόνια αργότερα και σε μορφή στούντιο δίσκου σε ένα EP 5 κομματιών με τίτλο ‘Δείγμα Δωρεάν’ το 2002. Προφητικός…
Το παιδί του Σωλήνα – Μουσικές Ταξιαρχίες (1982)
Το ‘Παιδί του Σωλήνα’ έχει ένα ρέγκε ύφος ανάμεσα στις κιθάρες και τα δυνατά σόλο.
Ο ηλεκτρικός ήχος κινείται ανάμεσα σε Δύση και Ανατολή, και όσον αφορά τον στίχο, δεν είναι λίγες οι φορές που αποκτά πολιτικό τόνο («το κόμμα μοιράζει κρατικό οξυγόνο / τρεις μήνες το χρόνο στα μέλη του μόνο»).
Φυσικά καταλαβαίνετε ότι το κομμάτι αυτό γράφτηκε σε μια περίοδο που η τεχνητή γονιμοποίηση έκανε τα πρώτα της, δειλά βήματα, σημειώνοντας την πρώτη της επιτυχία, δίνοντας λύση σε ένα αδιέξοδο των ανθρωπίνων σχέσεων.
Κάγκελα Παντού – Κάγκελα Παντού (1986)
Το πρώτο άλμπουμ το οποίο κυκλοφορεί με το όνομα Τζίμης Πανούσης και όχι με τις Μουσικές Ταξιαρχίες.
Το βίντεο για το κομμάτι αυτό ήταν συμπτωματικά το πρώτο ελληνικό βίντεο κλιπ που γυρίστηκε ποτέ, αλλά και το πρώτο που απαγορεύτηκε ποτέ -για ελάχιστο χρονικό διάστημα- στην ελληνική τηλεόραση.
Το είχε σκηνοθετήσει ο ίδιος και θεωρήθηκε πολύ προκλητικό για εκείνη την εποχή. Στις ζωντανές εμφανίσεις του, άλλαξε το όνομα του θέλοντας να σατιρίσει τη γερμανική εισβολή, σε «Άνγκελα Παντού».
10.000 Watt – Κάγκελα Παντού (1986)
Ο Τζίμης Πανούσης είναι πιο άμεσος από ποτέ, όσον αφορά το πώς εκφράζει τη δυσαρέσκειά του στο ελληνικό τραγούδι της εποχής.
Συγκεκριμένα, με την αναφορά του στην αρχή του τραγουδιού σε δημοφιλείς καλλιτέχνες: «Όχι άλλο Νταλάρα» και «όχι άλλα τραγούδια πλαστικά με λίπος / προσφυγιά και φτώχεια και στο βάθος κήπος».
Γαμάτε γιατί χανόμαστε – Αν η γιαγιά μου είχε ρουλεμάν (1984)
Σε αυτό το δίσκο συμμετέχουν οι Μουσικές Ταξιαρχίες. Ένας δίσκους του Πανούση, ο οποίος λογοκρίθηκε όσο κανένας άλλος.
Το τραγούδι έχει και αυτό έναν ρέγκε ρυθμό και χωρίς να είναι κάτι ιδιαίτερο μουσικά, είναι μια ισχυρή αποτύπωση της Ελλάδας στα μέσα της δεκαετίας του 1980. Με αυτή τη φράση δημιουργεί ένα σλόγκαν της εποχής.
Μάγισσα Μανούλα – Κάγκελα Παντού (1986)
Το τελευταίο κομμάτι που επιλέξαμε από τον Τζίμη είναι μια μελαγχολική μπαλάντα. Φέρει τη μαγική λέξη «μάνα» και μιλάει για την πατρίδα του, για μία χώρα που σκοτώνει τα παιδιά της.
Ο στίχος του είναι επίκαιρος ακόμα και σήμερα λόγω των συνθηκών που επικρατούν στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες χώρες.
Τέλος, έχοντας καταλάβει τι προσπαθούσε να κοινωνήσει στον κόσμο ο Τζίμης Πανούσης μέσα από το έργο του, αξίζει να κλείσουμε αυτό το αφιέρωμα με την απάντησή του όταν ρωτήθηκε γιατί χρησιμοποιεί άσεμνες λέξεις στους στίχους του, η οποία ήταν το λιγότερο αποστομωτική.
Χρησιμοποιώ τις λέξεις με το όνομά τους σαν απάντηση στη χυδαιότητα των υπονοούμενων, που κυριαρχούν στη ζωή μας.
