Η Αρλέτα υπήρξε από τις πιο χαρακτηριστικές φιγούρες του Νέου Κύματος, του ρεύματος που σημάδεψε έντονα την ελληνική μουσική με τους τραγουδοποιούς και τις μπουάτ της εποχής. Συνθέτις, στιχουργός και ερμηνεύτρια με πηγαίο ταλέντο και άκρως ερωτική και μελαγχολική χροιά που ταξιδεύει σε κάθε της ερμηνεία. Συνεργάστηκε με σημαντικούς δημιουργούς όπως ο Γιάννης Σπανός, ο Μάνος Χατζιδάκις, ο Νότης Μαυρουδής, ο Σταμάτης Κραουνάκης, η Ελένη Καραΐνδρου και ο Νίκος Μαμαγκάκης. Ποιος δεν έχει σιγοτραγουδήσει τη ‘Σερενάτα’, τον ‘Λύκο’, τα ‘Ήσυχα Βράδια’ και το ‘Μια Φορά Θυμάμαι’… Αυτή την εβδομάδα φιλοξενούμε στο StraightOnMusic την τραγουδοποιό Αρλέτα.
-Το πραγματικό σας όνομα είναι Αργυρώ-Νικολέτα. Το Αρλέτα πώς προέκυψε;
Ήταν δημιουργία του νονού μου. Πήρε το Αρ από το Αργυρώ και το Λέτα από το Νικολέτα, τα ένωσε και έφτιαξε το Αρλέτα. Είναι το χαϊδευτικό μου και δεν πρόκειται για κάποιο ψευδώνυμο. Έτσι με φωνάζουν από μικρό παιδί…
-Πώς θυμάστε τα παιδικά σας χρόνια;
Μεγάλωσα στην Ομόνοια, στην Αγίου Κωνσταντίνου. Σε μια περιοχή γκαράζ, εργαστηρίων και μπορντέλων. Μετά μετακόμισα γύρω στα 12 στα Εξάρχεια όπου πάλι με κυνηγούσαν τα γκαράζ και τα μπορντέλα. Να σου πω την αλήθεια, προτιμώ τα μπορντέλα. Κάνουν λιγότερο θόρυβο… Στα Εξάρχεια έμεινα για 50 χρόνια μέχρι πρόσφατα όπου πια μετανάστευσα στη Κυψέλη. Έχω ζήσει όλη μου τη ζωή στο κέντρο, στο τρίγωνο του θανάτου… Θυμάμαι τα χρόνια αυτά με μεγάλη αγάπη. Αρχικά, πήγα για δυο χρόνια σε δημόσιο σχολείο όταν ζούσα στην περιοχή της Ομόνοιας και μετά με έστειλαν οι δικοί μου στο Αρσάκειο, όπου ολοκλήρωσα το τότε γυμνάσιο και σημερινό λύκειο. Θυμάμαι μια εκπληκτική εκπαιδευτικό που είχα, μια γυναίκα που μου άνοιξε τους ορίζοντες και μου δημιούργησε γέφυρες για να αντιληφθώ την ελληνική παιδεία από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Έντονες είναι οι αναμνήσεις από τους γονείς μου, οι οποίοι ασχολήθηκαν πολύ μαζί μου. Ειδικά ο πατέρας μου, του οποίου του χρωστάω την αγάπη μου για το τραγούδι και τα βιβλία. Ήταν μια εξαιρετική περίπτωση ανθρώπου…
-Πότε ξεκίνησε η ασχολία σας με τη μουσική?
Το έναυσμα δόθηκε από τον πατέρα μου. Ο πατέρας μου ήταν γιατρός αλλά ταυτόχρονα ήταν και ένας εξαιρετικός τραγουδιστής. Μου έδειξε το δρόμο της μουσικής και τον ακολούθησα. Μου άρεσε πάντα να μαθαίνω και η μουσική υπήρξε για μένα μια ενδιαφέρουσα περιπέτεια. Μου έχει μάθει πολλά. Οφείλω να πω ότι μουσική δεν έχω σπουδάσει. Είμαι αναλφάβητη μουσικά… Τρεις φορές προσπάθησα να μάθω κλασσική κιθάρα αλλά και τις τρεις απέτυχα. Οπότε, στο τέλος προσπάθησα μόνη μου να παίξω όπως μπορούσα. Ποτέ μου δεν έπαιξα σπουδαία αλλά ακόμη εξακολουθώ να την γρατσουνάω…
-Παράλληλα έχετε σπουδάσει στην Σχολή Καλών Τεχνών. Τι εμπειρίες αποκομμίσατε από εκεί;
Πάρα πολλά. Το κυριότερο είναι ότι αποκόμισα τη δόμηση της αισθητικής μου. Θεωρώ ότι η αισθητική και η ηθική είναι πολύ κοντινές έννοιες. Ένας άνθρωπος με αισθητική, συνήθως έχει και ηθική. Συνήθως… Θυμάμαι χαρακτηριστικά την φυσιογνωμία του Γιάννη Μόραλη, ο οποίος εκτός από εξαιρετικός άνθρωπος και σπουδαίος ζωγράφος ήταν και σημαντικός δάσκαλος.
-Σε ποιον οφείλετε το ότι ακολουθήσατε επαγγελματικά τη μουσική;
Σημαντική υπήρξε, όπως ανέφερα παραπάνω, η επιρροή του πατέρα μου που με έβαλε στα μονοπάτια της μουσικής. Στα πρώτα μου βήματα με βοήθησε πολύ ο Νότης Μαυρουδής. Έτσι, ξεκίνησα να γράφω τα πρώτα μου τραγούδια από ζήλεια. Μου άρεσε πολύ η διαδικασία του στούντιο και βλέποντας τους δημιουργούς στη διαδικασία παραγωγής, είπα γιατί να μη το προσπαθήσω και εγώ. Βέβαια, αυτό που με δυσκόλεψε υπερβολικά και έκανα αρκετό καιρό να γράψω κάτι που να μου άρεσε πραγματικά, ήταν ο στίχος. Ο στίχος είναι το πιο δύσκολο σημείο του τραγουδιού.
-Ποια θεωρείτε ότι είναι η πιο αντιπροσωπευτική δισκογραφική σας δουλειά;
Σε δικά μου εξ’ ολοκλήρου τραγούδια θεωρώ τον δίσκο ‘Ένα Καπέλο Με Τραγούδια’ που κυκλοφόρησε το 1981. Ήταν τραγούδια που πραγματικά μου άρεσαν.
-Πώς θυμάστε την εποχή του Νέου Κύματος;
Στο Νέο Κύμα υπήρξα και δραστηριοποιήθηκα για πολύ λίγο, γύρω στον 1,5 χρόνο. Ήμουν από τους τελευταίους που εντάχτηκαν και μάλιστα κατά τη διάρκεια της χούντας. Δύσκολη εποχή με τραυματικές μνήμες. Με έβαλαν στην μπούκα και να σου πω την αλήθεια δεν κατάλαβα ποτέ τον λόγο. Ποτέ δεν είχα ανακατευτεί με πολιτικά. Δεν τους άρεσε που μίλαγα ανοιχτά στον κόσμο…
-Σημαντική ήταν η συνεργασία σας με τον Γιάννη Σπανό. Τι θυμάστε από εκείνον;
Με τον Γιάννη Σπανό κάναμε την ‘Ανθολογία Β’. Δεν έχω τραγουδήσει πολλά τραγούδια του Σπανού αλλά το ευχάριστο είναι ότι τα τραγούδια αυτά αγαπήθηκαν πολύ από τον κόσμο. Μου έδωσε την πρώτη μου επιτυχία και το πιο διαχρονικό τραγούδι που έχω, το ‘Μια Φορά Θυμάμαι’.
-Τι εισπράττατε από το κοινό των μουσικών σκηνών που εμφανιστήκατε;
Τρόμο. Ήμουν τόσο τρομοκρατημένη όσο δε φαντάζεσαι. Είχε τόσο επιτυχία ο πρώτος μου δίσκος ώστε κατευθείαν βρέθηκα στο κέντρο της προσοχής. Οπότε, είχε δυσκολία η διαχείριση αυτού του πράγματος. Είχα τέτοιο τρακ που ώρες-ώρες τσακωνόμουνα με τον κόσμο. Όταν κάτι με ενοχλούσε σηκωνόμουνα και έφευγα. Υπήρξαν φορές που όταν κάτι δε μου φαινόταν ορθό απαντούσα ευθέως και όχι τόσο μελείχια. Αν εξαιρέσεις όλες αυτές τις αντιδράσεις, ήταν πραγματικά μια πολύ ωραία εμπειρία.
-Τι πιστεύετε ότι έχει αλλάξει από τότε μέχρι σήμερα στις ανάγκες του κοινού;
Δε μπορώ να σου απαντήσω ακριβώς σε αυτό γιατί ζωντανά δεν τραγούδησα τόσο πολύ στη καριέρα μου. Έχουν αλλάξει πολλά πράγματα. Αυτό που έμεινε σταθερό μέχρι σήμερα είναι η μουσική της δεκαρτίας του ’60. Τόσο η ξένη όσο και η ελληνική. Εκείνη την εποχή αναπτύχθηκε και το Νέο Κύμα στο οποίο αναφερθήκαμε και παραπάνω, το οποίο ήταν ένα πρωτοποριακό δημιούργημα του σπουδαίου παραγωγού δίσκων Αλέκου Πατσιφά, αλλά και των συνεργατών του. Συνεργάτες του, μεταξύ των οποίων ο Γιάννης Σπανός, ο Νότης Μαυρουδής, ο Γιώργος Κοντογιώργος, ο Γιάννης Γλέζος, ο Γιώργος Παπαστεφάνου και πολλοί άλλοι. Το κοινό, πάντως, πρέπει να έχει το αισθητήριο να αναζητά ολοένα και καινούρια πράγματα.
-Τι θυμάστε από τον Αλέκο Πατσιφά;
Εξαιρετικός άνθρωπος… Ανοιχτός σε καινούρια πράγματα και σε νέους καλλιτέχνες. Λίγοι ξέρουν για αυτόν, αλλά πολλοί του οφείλουν πάρα πολλά. Σημάδεψε την πορεία της ελληνικής μουσικής. Ο Πατσιφάς έβγαλε για πρώτη φορά στο προσκήνιο τον Διονύση Σαββόπουλο, τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Μάνο Χατζίδάκι, τον Γιάννη Σπανό, τον Γιάννη Ζουγανέλη, τον Λάκη Παπαδόπουλο και άλλους πολλούς. Είχε σπουδάσει φιλολογία στη Γαλλία και ήταν ένας εκλεπτυσμένος χαρακτήρας. Δεν είχε ιδιαίτερες μουσικές γνώσεις αλλά ήταν από τους πιο καλλιεργημένους ανθρώπους μέσα στη δισκογραφία.
-Τι μεταβολή έχει υποστεί η δισκογραφία στο πέρασμα των τελευταίων δεκαετιών;
Νομίζω ότι σήμερα οι δισκογραφικές δεν παράγουν δίσκους. Προσπαθούν να κάνουν απλώς επιτυχίες. Σήμερα δε μετράνε καθόλου τους στιχουργούς και τους συνθέτες. Έχουν δώσει την βάση στους τραγουδιστές. Τότε η δισκογραφία ήταν στα χέρια των δημιουργών. Δημιουργοί όπως η Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, ο Νίκος Γκάτσος, ο Λευτέρης Παπαδόπουλος και η Λίνα Νικολακοπούλου, οι οποίοι με τη παρουσία τους σφράγισαν τον ελληνικό στίχο. Δυστυχώς πια η κατάσταση έχει πέσει σε μεγάλη παρακμή.
-Πως προέκυψε η συμμετοχή σας στον πρόσφατο δίσκο του Λάκη Παπαδόπουλου, τα ‘Παιχνίδια Αγάπης’;
Μου έφερε το τραγούδι ο Λάκης και το τραγούδησα. Έτσι γίνεται συνήθως με τον Λάκη…
-Μετράει χρόνια η φιλία σας. Τι θυμάστε από εκείνον;
Το 1984 δεν πήγα διακοπές. Ο λόγος ήταν ένας νεαρός, ο οποίος εμφανίστηκε με μια κίτρινη σακούλα γεμάτη χαρτιά, κασέτες και ένα κασετόφωνο που έπαιζε με μια οδοντογλυφίδα. Αν δε του έβαζες την οδοντογλυφίδα δεν δούλευε. Μετά από λίγες μέρες μου έφερε μια κιθάρα με πέντε χορδές. Καθίσαμε όλο το καλοκαίρι και κάναμε τον δίσκο ‘Περίπου’. Είχαμε και έχουμε έως σήμερα μια αδελφική σχέση οι δυο μας. Ο λόγος είναι ότι αφενός είναι ένας αυθεντικός και γνήσιος άνθρωπος και αφετέρου γράφει πολύ πρωτότυπα τραγούδια. Διαφωνούμε για πολλά πράγματα αλλά τον αγαπάω πολύ. Δεν το λέω συχνά κάτι τέτοιο για ανθρώπους του χώρου μιας και πρόκειται για έναν άφιλο χώρο. Κάπως έτσι τον έχω στο νου μου τον Λάκη…
-Είστε συνθέτις, στιχουργός, τραγουδίστρια και ζωγράφος. Ξεχωρίζετε μέσα σας κάποια ιδιότητα;
Δεν μπορώ να ξεχωρίσω καμία. Αν και βέβαια με δυσκόλεψε πολύ ο στίχος. Αυτό που σε δυσκολεύει είναι αυτό που μετράς πολύ μέσα σου ως αξία.
-Τι άνθρωπος είναι η Αρλέτα;
Ήρεμος άνθρωπος αλλά καλύτερα ας μη με δει κανείς θυμωμένη…
-Με τι τρόπο βιώνετε την καθημερινότητα;
Υπάρχει μια ρουτίνα η οποία, όμως, ταυτόχρονα δεν είναι και ρουτίνα. Ένα καινούριο σχέδιο ή ένα καινούριο βιβλίο με βγάζει αυτομάτως από την ρουτίνα. Και είναι καταπληκτικό όταν συμβαίνει.
-Τι σας ενοχλεί στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία;
Η απανθρωπιά. Είμαστε άνθρωποι και οφείλουμε να συμπεριφερόμαστε κατά τέτοιο τρόπο. Είχα διαβάσει κάποτε κάτι πολύ σωστό… Μέχρι να μεγαλώσουμε έχουμε ανάγκη από τους άλλους. Όταν μεγαλώσουμε πάλι έχουμε ανάγκη από τους άλλους. Γιατί στην ώριμη ηλικία μας είμαστε χάλια;
-Μπορεί να αλλάξει η νοοτροπία μας; Να βελτιωθεί σε κάτι καλύτερο;
Δεν μπορεί να αλλάξει. Ποτέ δεν άλλαξε επί της ουσίας, όσα χρόνια και αν πέρασαν και όσες υποτιθέμενες αλλαγές συνέβησαν. Όλα είναι θέμα παιδείας και στην Ελλάδα δεν είναι σε καλή κατάσταση.
-Νιώθετε ευτυχισμένη για αυτά που σας έχουν συμβεί;
Νιώθω ευτυχισμένη για ένα λόγο. Κάνω αυτό που μπορώ να κάνω και όχι αυτό που δεν μπορώ. Έχω τη χαρά να έχω δίπλα μου κάποιους ανθρώπους που τους αγαπάω και οι οποίοι αγαπάνε και εμένα.
-Τι σας έρχεται στο μυαλό όταν ακούτε τα παρακάτω ονόματα;
Λάκης Παπαδόπουλος: αγαπητός και εξαιρετικός συνθέτης τραγουδιών
Γιάννης Σπανός: ένας ενδιαφέρων άνθρωπος
Άκος Δασκαλόπουλος: καλό παιδί
Νότης Μαυρουδής: ένας πολύ καλός κιθαρίστας
Γιώργος Παπαστεφάνου: φίλος
Μαριαννίνα Κριεζή: ταλαντούχα στιχουργός
Σάννυ Μπαλτζή: η καλύτερη στιχουργός της γενιάς της
-Αρλέτα σας ευχαριστώ πολύ για την επικοινωνία μας.
Και εγώ σε ευχαριστώ πολύ. Εις το επανιδείν.